چالههای قاچاق در تپه گوران عمر ۳۰ ساله دارند
«کاوش در تپه "گوران" ایلام باعث نمایان شدن دو دوره فرهنگی نوسنگی و مفرغ شده که هرکدام در بستر فرهنگی خود دارای ویژگیهایی خاص هستند.»
اردشیر جوانمردزاده، سرپرست پروژه تعیین عرصه، پیشنهاد حریم و ساماندهی محیطی تپه گوران استان ایلام با اعلام این مطلب گفت: محوطه تپه گوران، نخستین روستای دشت هلیلان و با توالی فرهنگی دوران نوسنگی تا برنز است، که از مهمترین شواهد یافت شده در این محوطه در خلال کاوشهای دهه ۱۹۶۰ میلادی توسط هیئت باستانشناسی دانمارک میتوان به استفاده انسان از "کلبه" و "کپر" اشاره کرد که با گذشت زمان تبدیل به خانههای خشتی و چینهای میشود.
او با اشاره به منحصر به فرد بودن شواهد استقرار در کلبهها و زندگی سیار در لایههای دوره نوسنگی تپه گوران گفت: این شواهد به خوبی نشان میدهد که چگونه نخستین دامپروران دشت «هلیلان» به هنگام زمستان به دشت آمده و از آن بهرهبرداری میکردند.
کلبههای نوسنگی که زیستگاههای ایران و خاورمیانه به خود ندیدهاند
وی افزود: بقایای برجای مانده از کلبههای ساخته شده از نی و شاخ و برگ درختان و سنگ فرشهایی از جنس سنگ گچ در معابر کنار خانهها در هیچ یک از زیستگاههای دوره نوسنگی ایران و خاورمیانه دیده نشده است.
جوانمردزاده وجود ساغرهای کاسی، لابه لای گورهای دوران مفرغ تپه گوران در منطقه پیشکوه را منحصربه فرد عنوان کرد و گفت: این ظروف با فرم و کارکرد خاص خود از تعداد انگشتشماری از محوطه های باستانی غرب ایران، که حوزه تسلط کاسی ها بوده است، پیدا می شوند که از جمله این محوطه ها، تپه گوران است.
توقف رسوبگذاری از دوره نوسنگی
بقایای برجای مانده از کلبههای ساخته شده از نی و شاخ و برگ درختان و سنگ فرشهایی از جنس سنگ گچ در معابر کنار خانهها در هیچ یک از زیستگاههای دوره نوسنگی ایران و خاورمیانه دیده نشده است.
جوانمردزاده در ادامه گفت: همانگونه که بر اساس موقعیت و بستر قرارگیری محوطه انتظار میرفت، پس از انجام پروژه مشخص شد محوطه تقریبا از دوره نوسنگی رسوب گذاری چندانی نداشته است.
وی با بیان اینکه نرخ رسوبگذاری در بیشترین عمق حدود دو متر است که با حفر گمانههایی در بستر طبیعی پیرامون محوطه شناسایی و ثبت شد، افزود: در این پروژه نخست برای مشخص کردن عرصه، گمانههایی در اطراف محوطه ایجاد و سپس مستندنگاری دقیقی از سطح محوطه با رویکردی آسیب شناسانه انجام شد.
این باستانشناس افزود: برای ثبت دقیق جزئیات سطح محوطه و محیط پیرامون، از سامانه عکاسی هوایی یا کواد کوپتر استفاده شده است.
این عضو هیئت علمی گروه باستانشناسی دانشگاه محقق اردبیلی گفت: مزیت استفاده از این روش علاوه بر تهیه عکسهایی با کیفیت بالا و دقیق این است که ریزترین عوارض را با دقت بالا به صورت نقشه منحنی در اختیار میگذارد این در حالی است که دوربینهای متداول توتال استیشن امکان تهیه نقشه از عوارضی مانند چاله های کمتر از نیم متر را فراهم نمیکرد.
چالههای قاچاق در تپه گوران عمر ۳۰ ساله دارند
وی افزود: این نکته زمانی در مورد تپه گوران اهمیت مییابد که بدانیم تپه گوران دارای تعداد بسیار بالای چالههای قاچاق است که عمدتا سالهای پیش از انقلاب برای دستیابی به اجناس عتیقه حفاری تجاری میشد.
سرپرست پروژه تعیین عرصه، پیشنهاد حریم و ساماندهی محیطی تپه گوران استان ایلام افزود: پس از انجام گمانهزنی، گام بعدی ساماندهی محیطی و انجام مطالعاتی از قبیل فتوگرامتری است که امکان ایجاد شرایط حفاظت پایدار را بیش از پیش فراهم می آورد.
او اظهارکرد: پروژه تعیین عرصه، پیشنهاد حریم و ساماندهی محیطی تپه گوران توسط اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان ایلام و با تامین بودجه از ردیف اعتبارات ملی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و مجوز پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری انجام شد.منبع: ایسنا