شرایط اجتماعی نقش به سزایی در تدوین ساختار دانش دارد
رئیس پژوهشکده فقه و حقوق با بیان ضرورت تدوین ساختار فلسفه فقه، شرایط اجتماعی را عاملی مهم در تدوین علوم اعلام کرد.
حجت‌الاسلام مبلغی در نشست «ساختار فلسفه فقه» که امروز صبح در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، فلسفه علم را به وضعیت مباحث آن دانش از حیث ماهیت و نوع اندیشه و بافت این مباحث با یکدیگر تعریف کرد و گفت: تدوین و ساختاردهی به علوم، فواید زیادی دارد که از جمله آنها مصون ماندن علم از مباحث زائد و کیفیت بخشی به دانش است.
وی برطرف شدن دغدغه صاحبان علم برای پرداختن به مباحث اصلی و مرزبندی بین برون و درون دانش را از مزایای دیگر تدوین علوم برشمرد.
رئیس پژوهشکده فقه و حقوق به چهار فرض برای فعالیت در جهت ساختاردهی علوم اشاره و خاطرنشان کرد: گاه ساختاری کاملا توافقی و بر اساس پیشنهاد تدوین‌کنندگان شکل می‌گیرد که صرفا جنبه قراردادی دارد و گاه ارائه ساختار یک فعالیت ناظر به واقعیت نفس‌الامری و مستقل می‌باشد.
حجت‌الاسلام مبلغی فرض سوم ساختاردهی علم را ناظر به ساختار تفکری علم دانست و افزود: این ساختار نیز مانند فرض پیشین ناظر به واقعیت است ولی نه واقعیت نفس‌الامر بلکه ناظر به سیر تفکری آن علم و بازتاب آن است.
وی گفت: فرض آخر، ناظر به حقیقتی است که تدوین‌کننده علم در پی آن است و در حقیقت گویای دغدغه نظریه‌پرداز درباره آن دانش می‌باشد.
رئیس پژوهشکده فقه و حقوق درباره تفاوت هر یک از فرض‌های بالا اظهار داشت: فرض اول ماهیت کاشفیت ندارد به خلاف فرض دوم و سوم. فرض چهارم نیز بر مبنای توصیه یک نظریه‌پرداز پیش می‌رود و فرضی بین فرض اول و فرض دوم و سوم می‌باشد.
حجت‌الاسلام مبلغی مکشوف عنه در قسم دوم را امری فرضی و مکشوف عنه فرض سوم را امری واقعی معرفی کرد.
وی در پایان اظهار داشت: تدوین ساختار علم به میزان زیادی بستگی به نگاه به دانش، نقش پارادایم‌های علم، شرایط اجتماعی و شخصیت تدوین‌کننده دارد.
