پیوند مغز استخوان چیست؟
مغز استخوان مرکز اصلی تولید سلول های خونی است و لذا یکی از بخش های مهم و حیاتی بدن انسان است.
نخستین پیوند مغز استخوان در سال1986 با موفقیت انجام شد و از آن زمان تاکنون، پیوند مغز استخوان برای درمان بیماری هایی نظیر کم خونی آپلاستیک (ناتوانی در ساختن نسوج جدید)، سرطان خون، سرطان مغز استخوان، اختلالات نقص دستگاه ایمنی، تومورهای نسوج لنفاوی (لنفوم) مانند لنفادنوم (بیماری هوچکین) و برخی از تومور های سفت نظیر سرطان سینه و سرطان تخمدان مورد استفاده قرار می گیرد. البته وجود یک اهدا کننده مناسب مغز استخوان لازم و ضروری است؛ مثلا اگر چه هر ساله در آمریکا هزاران بیمار متقاضی انجام پیوند مغز استخوان هستند اما بیشتر این افراد به علت نبود اهداکننده مناسب قادر به انجام عمل پیوند مغز استخوان نیستند.
اکنون به یک پرسش بنیادی می رسیم: چرا پیوند مغز استخوان؟
در بدن بیماران مبتلا به یکی از بیماری های ذکر شده، یا سلول های خونی نارس و ناقص تولید می شود (مبتلایان سرطان خون) و یا تعداد گلبول های خونی به‌شدت پایین است (مبتلایان به کم‌خونی آپلاستیک). سلول های خونی ناقص در کنار سلول های خونی طبیعی تجمع می کنند و در عملکرد آنان اخلال ایجاد می کنند یا حتی به بافت های دیگر حمله می کنند.
با استفاده از دوزهای بالای تشعشع یا شیمی درمانی می توان سلول های خونی غیر طبیعی را از بین برد اما این روش ها می توانند به سلول های خونی سالم و طبیعی موجود در مغز استخوان نیز آسیب برسانند. در پیوند مغز استخوان، پزشک با استفاده از تشعشع، سلول های غیر طبیعی را از بین می برد و سلول های مغز استخوان را که در اثر تشعشع آسیب دیده اند با سلول های جدید جایگزین می کند. البته باید توجه داشت که اگرچه عمل پیوند مغز استخوان عدم بازگشت بیماری را تضمین نمی کند اما کمک می کند تا بیمار از زندگی سالم تری برای مدتی طولانی لذت ببرد.
منبع: همشهری آنلاین
مرکز یادگیری سایت تبیان، تنظیم: زینب شاه مرادی
