پنهان شدن جانوران در جنگل- قسمت اول
درفصل بهار، آواز پرندگان را می شنویم، اما خود پرندگان به ندرت دیده می شوند. زیرا آن ها پشت پرچین ها وشاخه ها مخفی شده اند.
بعضی از پرنده ها لانه ی خود را نوک درخت می سازند. پرنده های دیگر لانه ی خود را روی شاخه های پایین درخت یا در جاهای مخفی ویا حتی در خاک می سازند
زمستان که هوا سرد است، بلبل، بیشه را ترک می کند وبه آفریقا می رود. گنجشک پرچین در میان پرچین های حاشیه جنگل به سر می برد.
بدن نرم قورباغه و وزغها،:
غذایی خوشمزهای برای انواع حیوانات و پرندگان است. اما آن ها با سنگها و رودخانههای پیرامون خود به خوبی همرنگ شدهاند تا استتار کنند؛ درنتیجه از دید دشمنان در امان میمانند. نقش و نگار، و رنگآمیزی، از جمله عوامل مهم در استتار به شمار میروند. دوزیستانی که در خشکی زندگی میکنند، مثلا قورباغه ی شاخدار آمریکای لاتین، برای استتار از نقش و نگار و رنگهای گوناگون پوست بدنشان کمک میگیرند؛ بدین ترتیب در اثر شباهت به برگهای مرده و پوسیدهی کف جنگل، از دید پنهان میمانند.
نقش و نگارهای سطح بالهای شبپره های فلفلی:
هنگامی که روی تنهی درختان مینشینند، آن ها را از دید دشمن در امان نگاه میدارد. در گذشته، بال شاپرکهای خاکستری، هنگام نشستن روی تنه درختان، با درخت همرنگ میشد و به خوبی استتار می کردند. اما از حدود 200 سال پیش، آلودگی هوا، موجب تیره شدن پوست تنههای درختان شد؛ در نتیجه پرندگان مهاجم توانستند شاپرکهای خاکستری را روی تنههای تیرهرنگ، شناسایی و شکار کنند.
پانداهای غولپیکر:
هم میتوانند نادیدنی باشند! شاید فکر کنید دیدن سیاهی و سفیدی آشکار پوست پانداها، کار خیلی آسانی است. اما همین رنگ آمیزی آنها را در میان کوههای پوشیده از برف، از دید دشمنانش مخفی نگاه میدارد. حتی در تابستان نیز چارچوب پیکر پانداها در میان درختان جنگل خیزران، چنان با محیط همرنگ میشود که تشخیص آنها را مشکل میسازد.
پوست پشمالو و خالخالی آهوان:
بیشتر بچه های حیوانات را در هنگام استراحت از دید دشمنان، مخفی نگاه میدارد. پوست خالخالی سفید آهوان، چنان با برگها و سایه روشنهای محیط در هم میآمیزد که تشخیص آنها را دشوار میسازد. وقتی بچههای حیوانات رشد میکنند و قادر به حرکت میشوند، رنگ پوست دوران بچگیشان تا مدت چند هفته، آنها را از خطر جانوران مهاجم در امان نگاه میدارد. حتی بچه های شکارچیان درنده نیز آسیبپذیرند. بچه شیرها، پوست پشمالوی خالخالی خود را، تا مدت 3 ماه همچنان حفظ میکنند.
شیر ماده:
برای یافتن غذا ناگزیر است تولههایش را، مدتی تنها بگذارد. اما بچه شیرها در میان علف زارهای طلایی، به خوبی با محیط اطراف همرنگ میشوند تا از نظر مخفی بمانند.پوست پشمالو و خالخالی بچه یوزپلنگ، و نیز یال خاکستری دور گردنش، سر، گردن، پشت و دم او را از دید دشمن، مخفی نگاه میدارد. بنابراین بچه یوزپلنگ به آسانی میتواند خود را در میان بوته ها مخفی کند.
مرغان ماهیخوار:
در حفرههای سطح زمین تخمگذاری میکنند و نیازی به استتار تخمهایشان ندارند. پوسته ی تخم ها سفید است در نتیجه والدین به راحتی میتوانند در فضای تاریک درون لانه، آنها را تشخیص دهند.مرغ باران هنگام نزدیک شدن دشمن، حواس او را پرت میکند تا لانهاش را، که در محوطه ی باز قرار دارد، پیدا نکند.
البته تخمهای مرغ باران با وجود قرار گیری در محیط باز، به دلیل همرنگی با محیط اطراف، به سختی قابل شناسایی است.تشخیص تخمهای پرندگان، در صورتیکه پوسته آنها خالخالی باشد، بسیار دشوار است. تخمهایی که پرندگان مادر در محوطههای باز میگذارد، معمولا همرنگ سنگها و ماسههای محیط اطراف است. اما تخمهایی که در محل مخفی، و دور از چشم گذاشته میشوند، مثلا زیرزمین یا بلندیها، نیازی به استتار ندارند.
koodak@tebyan.com
تهیه: شهرزاد فراهانی- منبع: کتایب حیات وحش- سایت دل گرم