دومین قدم تا یادگیری چرمدوزی سنتی
در قسمتِ قبل با وسایلِ چرمدوزی سنتی آشنا شدیم و دانستیم که برای دوختِ یک وسیلهی چرمی مانند کیف به چه وسایلی احتیاج داریم. در این قسمت قصد داریم شمارا با دوختهای اولیه چرم آشنا کنیم تا بتوانید بهراحتی وسایلِ موردنیاز خود را بدوزید. پس بدونِ معطلی سراغِ آموزشِ دوختها میرویم.
میدانیم که در متصل کردنِ تکههای مربوط که الگویِ آن را از قبل رویِ چرم کشیده و آماده کردهایم علاوه برچسب به دوخت هم نیاز است تا بتوانیم بهعنوانمثال کیفدستی محکمی داشته باشیم. بد نیست بدانید که در دوخت وسایلِ چرمی میتوانید از انواعِ دوخت بنابر سلیقهی خود استفاده کنید و در این راه هیچ محدودیتی ندارید اما بعضی دوختها برای دورِ کار و برخی برای رویِ کار بهکاربرده میشوند که به آنها اصطلاحاً دوختهای تزئینی میگوییم.
همانطور که در عکسِ بالا میبینید، دوختِ اول دوختِ ساده است که برای دوختِ زیپهای کوچک در کیف پول کاربرد دارد و به
اگر بخواهیم رویِ کار و بهمنظور دوخت تزئینی از دوخت ضربدر استفاده کنیم، چرم را بهصورت دو ردیف موازی با سوراخهای مقابل هم به تعداد زوج سوراخ میکنیم و سوزن را بهصورت ضربدری وارد سوراخها میکنیم و خارج میکنیم تا شکلِ ضربدری پر یا یکدرمیان بنا بر سلیقهمان ایجاد شود
این صورت است که شما سوزن را از پشتِ کار داخلِ سوراخی که از قبل رویِ چرم ایجاد کردهاید میبرید و از روی کار از سوراخِ بعدی خارج میکنید. و همینطور ادامه میدهید تا محلِ دوختتان تمام شود.
دوختِ شمارهی دو دوختِ بخیه است که به دلیل استحکامی که ایجاد میکند هم میتواند جزو دوختهای تزئینی و رویِ کار باشد و هم جزو دوختهای متصلکنندهی تکهها البته درصورتیکه قرار نباشد آنطرف کار پیدا شود، به این دلیل که زیر و رویِ این دوخت برخلاف دوختِ ساده باهم متفاوت است. برای دوختِ بخیه همیشه از دومین سوراخ ردیفِ سوراخهایی که ایجاد کردهایم شروع به دوخت میکنیم به این صورت که سوزن را از پشتِ کار داخل دومین سوراخِ ردیفِ دوخت کرده و از سوراخ قبلی خارج میکنیم. به همین ترتیب تا انتهای کار پیش میرویم.
دوخت سوم دوختِ زنجیره است که فقط برای دوختهای تزئینی رویِ کار استفاده میشود. برای این دوخت نیز ابتدا سوزن را از پشت کار وارد میکنیم و نخ را تا انتها میکشیم و دوباره سوزن را داخل سوراخ قبلی کرده ادامهی نخ را یک دور، دور سوزن میچرخانیم و از سوراخ بعدی خارج میکنیم و به همین ترتیب پیش میرویم.
دوخت چهارم دوختِ ضربدر است که هم برای دور دوزیِ کار و هم برای تزئین رویِ کار مورداستفاده قرار میگیرد. دوخت ضربدر اگر برای دورِ کار باشد دو طرفِ چرم را رویهم قرار داده و پس از سوراخ کردن بهوسیلهی سمبه سوزن را از یکطرف کار داخل میکنیم و از سوراخِ مجاور خارج میکنیم، بهاینترتیب دوختهای کجکج یا رِ رِ داریم که وقتی به انتهای کار رسیدیم مجدد رویِ کار برمیگردیم تا حالت ضربدر ایجاد شود. اگر بخواهیم رویِ کار و بهمنظور دوخت تزئینی از دوخت ضربدر استفاده کنیم، چرم را بهصورت دو ردیف موازی با سوراخهای مقابل هم به تعداد زوج سوراخ میکنیم و سوزن را بهصورت ضربدری وارد سوراخها میکنیم و خارج میکنیم تا شکلِ ضربدری پر یا یکدرمیان بنا بر سلیقهمان ایجاد شود.
دوخت شمارهی پنج دوخت مربع است که فقط در دوختهای تزئینی کاربرد دارد و برای آن نیز دو ردیف مقابل هم را به تعداد زوج سوراخ میکنیم و از طریق روش دوخت بخیه، دوخت مربع را ایجاد میکنیم.
دوخت ششم دوختِ رِ رِ یا کجکج است که اگر قرار باشد رویِ کار از آن استفاده کنیم مانند شکل دو ردیف را طوری سوراخ میکنیم که سوراخ اول و آخر هر ردیف مقابل هم نباشد. و بعد سوزن را از پشت کار وارد کرده و از سوراخ مقابل خارج میکنیم. طریقهی دوختِ دورِ کار به روشِ دوختِ رِ رِ مانند دوخت ضربدری ست با این تفاوت که پس از رسیدن به انتهای کار دیگر به ابتدا برنمیگردیم.
دوخت شمارهی هفت دوخت رومی ست که بیشتر برای تزئین به کار میرود. برای آن نیز مانند دوخت مربع عمل میکنیم و دو ردیف سوراخ به تعداد زوج کاملاً مقابل هم ایجاد میکنیم و مانند روش دوختِ بخیه پیش میرویم طوری که شکلی که در بالا میبینیم ظاهر شود.
دوخت شمارهی هشت دوخت ورساچه است که برای آن باید سه ردیف سوراخ کاملاً مقابل هم و به تعداد زوج داشته باش
دوخت مربع فقط در دوختهای تزئینی کاربرد دارد و برای آن نیز دو ردیف مقابل هم را به تعداد زوج سوراخ میکنیم و از طریق روش دوخت بخیه، دوخت مربع را ایجاد میکنیم
یم و از طریق روشِ دوخت بخیه شکلِ بالا را ایجاد کنیم. این دوخت تنها برای تزئین کاربرد دارد و نمیشود تکههای چرم را از طریق این دوخت به هم متصل کرد.
دوخت شماره نه و آخرین دوختی که در این مرحله آموزش میبینید دوختِ تیغ ماهی ست که برای تزئین کاربرد داشته و برای آن، به سه ردیف سوراخ نیاز است که مانند شکل دو ردیف بالا و پایین کاملاً مقابل هم و ردیف وسطی از آن دو کمی پایینتر قرار میگیرید. ردیف وسط را کاملاً مانند دوخت بخیه و دو ردیف بالا و پایین را مانند دوخت رِ رِ پر میکنیم.
یادتان باشد برای کور کردنِ نخ در انتهای کار حتما بعد از چند گره، در پشت، سر نخ را بسوزانید و با خودِ چرم طبیعی مهر و موم کنید تا هرگز جدا نشود.