دیدن خواب ترسناک؛ زنگ خطر پارکینسون
اگر دچار بی خوابی و بدخوابی هستید، یا شب‌ها در اثر دیدن کابوس‌های ترسناک به یکباره از خواب بیدار می‌شوید، نگران ابتلا به بیماری خطرناک پارکینسون در چند سال آینده باشید.
فرآوری: نیره ولدخانی - بخش سلامت تبیان
محققان در جدیدترین پژوهش‌های خود دریافتند اختلالات خواب و دیدن رویاهای ترسناک هنگام خواب می‌تواند نشانه ابتلای شخص به بیماری پارکینسون 15 سال قبل از ظهور علائم بیماری باشد.
محققان دانشگاه تورنتوی کانادا با تحقیق بر روی تعداد زیادی از داوطلبان مبتلا به بیماری‌های پارکینسون و آلزایمر دریافتند که بیش از 80 درصد این افراد دارای سابقه بدخوابی، بی خوابی و دیدن رویاهای ترسناک هنگام خواب در سال های قبل بوده اند.
یکی از اختلالات هنگام خواب که به نام حالت REM شناخته می‌شود، به حرکت چشم زیر پلک بسته هنگام خواب گفته می‌شود که دراین زمان فرد رویا می‌بیند. حالت REM در دسته بیماری‌های روانی قرار می‌گیرد و می‌تواند زمینه ساز ابتلای فرد به سایر بیماری‌های روانی و خلقی نیز شود.
در حالت عادی هنگام دیدن رویا حرکت چشم نباید این اندازه سریع باشد. همچنین سلول‌های مغزی به حالت استراحت قرار دارند، اما در افراد مبتلا به اختلالات خواب سلول‌های مغزی بیدار هستند و فرد به طور ناخودآگاه هوشیار است.
کارشناسان توصیه می‌کنند چنانچه فرد دارای اقوام درجه یک مبتلا به پارکینسون است و در طول شب دچار بدخوابی، بی خوابی و دیدن کابوس می‌شود، برای معاینات دقیق تر به پزشک مراجعه کند تا از پیشرفت بیماری در سال های بعد جلوگیری شود
معمولاً افرادی که مبتلا به اختلال REM هستند رویاهای ترسناک می‌بینند.
در این تحقیق که در کنفرانس سالانه علوم اعصاب در کشور کانادا منتشر شده، کارشناسان دریافتند بدخوابی، کابوس دیدن و مشکلاتی از این دست به خاطر اختلال عملکرد در سلول‌های ساقه مغز است.
بیماری پارکینسون شامل کندی، لرزش و سفت شدن اندام‌های بدن به ویژه دست، پا، گردن و انگشتان دست است که متاسفانه راه حل درمانی ندارد و همزمان با افزایش سن پیشرفت می‌کند.
معمولا افراد مبتلا به این بیماری در اثر مشکلاتی مانند سقوط از ارتفاع و مشکلات قلبی عروقی و مغزی جان خود را از دست می‌دهند.
شیوع بیماری پارکینسون در کشورهای مختلف دنیا و بین زنان و مردان به یک اندازه است که کارشناسان اختلال عملکرد سلول‌های مغزی بخش دوپامین را عامل آن می‌دانند.
بر این اساس کارشناسان توصیه می‌کنند چنانچه فرد دارای اقوام درجه یک مبتلا به این بیماری است و در طول شب دچار بدخوابی، بی خوابی و دیدن کابوس می‌شود، برای معاینات دقیق تر به پزشک مراجعه کند تا از پیشرفت بیماری در سال های بعد جلوگیری شود.
پارکینسون یک اختلال عصبی تدریجی است
دکتر داریوش نسبی ، متخصص مغز و اعصاب در این باره می گوید:
بیماری پارکینسون یک اختلال عصبی تدریجی است که در اثر کاهش سلول‌های مغزی تولیدکننده دوپامین به وجود می‌آید. نبودن این سلول‌ها منجر به از دست دادن کنترل ماهیچه‌های صاف و لرز‌ش‌های غیرقابل کنترل بدن می‌شود.
بسیاری از افراد به دلیل عدم آگاهی، علایم بیماری را مربوط به افزایش سن می‌دانند، به عنوان مثال لرزش را به پیری، سفت شدن عضلات را به آرتروز، حالت قوز و خمیدگی را به پوکی استخوان ربط می‌دهند. نکته قابل توجه این است که به طور معمول علایم پارکینسون ابتدا در یک سمت بدن پدیدار می‌شوند و با گذشت زمان به سمت دیگر هم راه پیدا می‌کند. بنابراین اگر دو علامت یا بیشتر (در یک سمت بیشتر از سمت دیگر) در فردی دیده شود، تشخیص پارکینسون داده می‌شود؛ مگر اینکه علایم دیگری همزمان وجود داشته باشد که بیماری دیگری را مطرح کند. در هر حال برای تشخیص باید به پزشک متخصص مراجعه شود.
این بیماری اغلب در سنین 50 تا 70 سالگی ایجاد می‌شود و میزان شیوع آن در مردان بیشتر از زنان است. با این حال ابتلای به این بیماری در سنین پایین‌تر نیز گزارش شده است. پارکینسون یک اختلال حرکتی است که بر اثر نابودی برخی سلول‌های مغزی بروز می‌کند. افراد مبتلا دچار لرزش می‌شوند، اما این بیماری غیرقابل علاج می‌تواند به فلج و در نهایت مرگ نیز منجر شود.
علت پارکینسون
علت بیماری پارکینسون معلوم نیست. مطالعات اخیر نشان داده‌اند که عوامل ژنتیکی و محیطی از قبیل سابقه ابتلای خانوادگی، جنسیت مذکر، ضربه به سر، تماس با آلاینده‌ها (به ویژه حشره کش‌ها و آلودگی هوا)، آسیب مغزی، رژیم‌های غذایی حاوی مقادیر بالای چربی‌های غیراشباع، کمبود اسیدفولیک و ویتامین D و B12، دیابت، استفاده از آب چاه یا مصرف ترکیبات آفت‌کش، استرس و شیوه نوین زندگی در بروز این بیماری موثرند.
علایم شایع پارکینسون
علایم شایع بیماری شامل لرزش، سفتی عضلات، غیرطبیعی بودن قامت (خمیده)، بی‌نظمی حرکات بدن، راه رفتن نامتناسب (به حالتی که پاها به زمین کشیده می‌شوند و فاصله پاها نسبت به هم بیشتر از حالت طبیعی است)، مشکل در سخن گفتن، تغییرات صدا (ضعیف و بم)، از بین رفتن حالت طبیعی چهره (ثابت شدن صورت یا خیرگی چشم)، اختلال در جویدن و بلع، آبریزش دهان، افسردگی، عصبی بودن، مشکلات در به خاطر سپردن یا به یادآوردن اطلاعات جدید است.
این بیماری با چهار علامت اصلی مشخص می‌شود که به صورت ارتعاش دست و پا در حالت استراحت (لرزش بیمار همزمان با ارتعاش دست و پا در حالت استراحت)، آرام شدن و کندی حرکات، سختی حرکت و خشک شدن دست، پا و بدن و نداشتن تعادل بروز می‌کند.
راه های تشخیص پارکینسون
تشخیص بیماری به طور معمول مبتنی بر معاینه فیزیکی است، اما بررسی‌های طبی و اسکن مغز نیز برای اطمینان از عدم وجود بیماری‌های دیگر و رد سایر اختلالات انجام می‌شود.
تا کنون درمانی برای این بیماری یافت نشده و درمان‌های موجود به منظور کاهش علایم، کنترل بیماری، جلوگیری از ناتوان شدن و از کار افتادگی بیمار مبتلا انجام می‌پذیرد
غربالگری حس بویایی نیز می‌تواند به تشخیص زودهنگام بیماری پارکینسون قبل از ظهور علایم حرکتی کمک کند. یک تحقیق جدید نشان می‌دهد مردانی که کمترین قدرت بویایی را داشتند، 2.5 برابر کسانی که قوی ترین حس بویایی را داشتند به پارکینسون مبتلا شدند. بنابراین اختلال یا از دست دادن حس بویایی پیش نشانگر پارکینسون است و می‌تواند بیماری را از چندین سال قبل پیش بینی کند. این موضوع برای توقف یا کند کردن پیشرفت بیماری اهمیت زیادی دارد.
پیشگیری و درمان پارکینسون
با حذف یا کاهش عوامل خطرساز در طول زندگی، تغییر سبک زندگی و تغذیه سالم می‌توان به پیشگیری از ابتلا به این بیماری کمک کرد. 50 تا 80 درصد موارد پارکینسون به دمانس (اختلال در مهارت‌های ذهنی و عملکردی، از دست دادن حافظه و سایر توانایی‌های شناختی) مبتلا می‌شوند، اما متاسفانه تا کنون درمانی برای این بیماری یافت نشده و درمان‌های موجود به منظور کاهش علایم، کنترل بیماری، جلوگیری از ناتوان شدن و از کار افتادگی بیمار مبتلا انجام می‌پذیرد.
از آنجا که خطر ابتلا به پارکینسون در افرادی که با سموم آفت‌کش در ارتباط هستند، بالاست، کشاورزان بیشتر در معرض خطر ابتلا به پارکینسون هستند.
منابع:
باشگاه خبرنگاران جوان
ایسنا
