عملی داریم که با ذکر صلوات برابری کند؟/مصاحبه

قسمت دوم مصاحبه اختصاصی تبیان با حجت الاسلام والمسلمین فرحزاد در موضوع صلوات بر محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله .

مصاحبه از مهری هدهدی - بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان

قسمت اول مصاحبه/ بهترین عمل در شب و روز جمعه

حجت الاسلام والمسلمین حبیب الله فرحزاد از کارشناسان حوزه دین هستند. ایشان در حوزه از محضر اساتید برجسته همچون: آیات عظام نجفی مرعشی، بهجت، بهاء الدینی، مکارم شیرازی بهره بردند. همچنین از محضر معلم اخلاق حاج اسماعیل دولابی نیز بهره برده اند. ایشان تالیفاتی از جمله: کتاب محبت و رحمت (سیره رسول گرامی اسلام )، کتاب آوای محبت (سیری در فضائل و آثار صلوات) و کتاب محبت به زنان و کودکان دارند. حجت الاسلام فرحزاد از سال 90 جزء کارشناسان برنامه زنده سمت خدا می باشند.

تبیان: آیا عملی داریم که با ذکر صلوات برابری کند؟

در روایات فراوان داریم که از ذکر صلوات به عنوان افضل اعمال در میان مستحبات یاد شده است.

مثلاً: فردی از خانه کعبه خارج شد و به امام صادق (علیه السلام) وارد شد و گفت: من اعمال مستحب داخل خانه کعبه را بلد نبودم که چه نماز و دعا و تلاوتی بکنم، نشستم به جای آنها ذکر صلوات را گفتم. امام صادق (علیه السلام) فرمود: ما خرج احدُ بافضل مما خرجتَ منه؛ یعنی ثواب شما با این عمل از اعمال بقیه افضل است.

البته، مستحباتی چون زیارت امام حسین (علیه السلام)، زیارت اهل بیت (علیهم السلام) خیلی فوق العاده است اما با اکثر مستحبات اگر کنار هم بگذاریم، ذکر صلوات طبق روایات به عنوان برتر و افضل بیان شده است.

مثلاً امام صادق(علیه السلام) در چند حدیث فرموده اند: ما یوضع فی میزان: در میزان حسنات کسی نهاده نمی شود در میان حسنات، شیء اثقل من الصلوات علی محمد وآل محمد: که سنگین تر از صلوات بر محمد و آل محمد باشد.

عزیزانی که احیاناً توان روزه مستحبی را ندارند، توان تلاوت قرآن ندارند، توان خیلی از مستحبات را ندارند کار پسندیده ای است که جایگزین خیلی از مستحبات می توانند ذکر صلوات داشته باشند که اگر بالاتر نباشد، کمتر نیست چون تعبیر چندین روایت است که افضل اعمال صلوات محمد و آل محمد است.

تبیان: روایات بسیاری درباره آثار صلوات داریم، آیا صرف اینکه، صلوات را بفرستیم به آن آثار می ‌رسیم؟

کلاً تمام اعمال چه واجب و چه مستحب قطعاً یک شرایط صحت دارد و یک شرایط قبولی. یعنی یک شرایط حداقلی باید داشته باشد و یک شرایط کمال و بالا بردن و قرب آن اعمال است.

خوب شرط اولیه اینکه قطعاً اصول دین را فرد باید معتقد باشد. یعنی کسی که کار واجب یا مستحبی را انجام می دهد، اصول اعتقاداتش درست باشد، دشمن اهل بیت نباشد، خدا، پیغمبر و اهل بیت صلوات الله علیهم اجمعین را قبول داشته باشد و معاند نباشد.

مثلاً درباره گریه و زیارت امام حسین(علیه السلام) داریم که گناهان را می آمرزد و بهشت را واجب می کند، خوب عمر سعد و لشکر یزید و مجلس شام همه بر امام حسین (علیه السلام) گریه کردند، صرف گریه کردن، آن آثار و برکات را ندارد چرا که انسان باید دوست اهل بیت علیهم السلام باشد.

مهم‌ترین شرط ها پذیرش ولایت پیغمبر و آل پیامبر (صلی الله و علیه وآله) است. باید قطعاً ولایت پیغمبر وآل پیغمبر صلوات الله علیهم اجمعین را قبول داشته باشد. اصول دین را اگر قبول داشت وارد مرحله صحت می شود.

انسان نمی ‌تواند هر ظلم و گناه و خیانتی، هر منکری را انجام دهد، چرا که بعضی از گناهان است که ثواب اعمال ما را حبط و پایمال می کند، لذا اگر انسان هر چقدر بتواند تقوا را در وجودش پُر رنگ بکند پذیرش مستحبات و واجبات و اعمالش به قبولی نزدیک تر است.

البته هیچ کس نباید ناامید باشد، حداقل ذکر صلوات این است که اگر هیچ ثواب و پاداشی هم ندهند، موقعی که گوینده این ذکر، ذکر صلوات را می گوید با زبانش حداقل در آن موقع و زمان گناه نمی کند.

هیچ کس نباید از گفتن ذکر صلوات ناامید شود، یک حداقلی به همه می دهند، این ذکر صلوات یک دعای مستجاب است؛ ما می گوییم خدایا بر محمد و آل محمد صلی الله و علیهم اجمعین درود بفرست؛ این دعا قطعاً اجابت می شود... این ذکر نور است؛ 2 بار نام پیامبر(صلی الله علیه وآله) را می آوریم، بر پیامبر و آل او درود می فرستیم... صلوات هم ذکر است، هم دعا است، هم توسل است. ما معجونی که همه ی خوبی ها در آن باشد نداریم مگر ذکر صلوات بر محمد وآل محمد. حداقل شرایط اگر محیا باشد آن بهره گیری هست و هر چه انسان به کمال نزدیک تر باشد، صلواتش او را بالاتر و مقرب تر می کند.

تبیان: آیا برای ذکر صلوات عدد خاصی بیان شده است؟!

خیر، در روایات حد و مرزی بر صلوات بیان نشده است. بعضی ذکرها مطلق هستند یعنی هر چقدر انسان بیشتر بگوید، بهتر است. عدد خاص نگفته اند اما زمان خاص مثلاً شب و روز جمعه تأکید شده است؛ امام صادق (علیه السلام) فرمودند: در روز جمعه اگر کسی 100 بار ذکر صلوات را بگوید خداوند 60 حاجت او را برآورده می کند. برای نیت، مقطع، زمان خاص گاهی روایت داریم که این عدد بفرستید ولی همان هم معنایش این نیست که بیشتر نفرستید، هر چه بیشتراین ذکر گفته شود بهتر است.

بعضی ذکرها همان طور که اشاره شد ممکن است سنگین باشد، افراد طاقت نیاورند یا برایشان سنگینی کند و نتوانند آن را هضم کنند اما صلوات ذکری است برای همه ی دوره ها، سن و سال ها، برای همه کلاس ‌ها و افراد هیچ خطری ندارد.

به قول بزرگواری فرمودند: بعضی ذکرها برقشان قوی است و باید ترانس بگذارند که این را متعادل کنند ولی ذکر صلوات تعدیل شده است و ذکر سنگینی نیست. با ذکر صلوات آدمی می تواند تمام قرب ها را کسب کنند و عدد خاص ندارد و هر چه بیشتر گفته شود بهتر است.

تبیان: آیا باید ذکر صلوات به زبان عربی گفته شود؟ آیا فارسی گفتن این ذکر همان آثار را دارد؟

کلّاً در عباداتی که برای مکتب و دین ما وارد شده به زبان عربی است حالا چه نماز، چه زیارت، چه تلاوت قرآن چه ذکرها و چه صلوات باشد.

البته گفتن فارسی، اینکه مثلاً شما ترجمه قرآن را بخوانید ممکن است ثوابی جزئی داده شود یا ترجمه صلوات را هم بگوییم ممکن است بهره ای داشته باشد و نمی گوییم که بی بهره است؛ چرا که وقتی ما به زبان فارسی هم که می گوییم خدایا درود و رحمتت را بر محمد و آل محمد نازل کن، این هم صلوات است و ثواب و بهره ای دارد چون بالأخره نام پیامبر(صلی الله علیه و آله)برده شده و دعا و ذکر خداوند است ولی قطعاً آثار و برکاتی که در روایات برای صلوات یا برای تلاوت قرآن و امثال اینها گفته شده، باید عربی باشد که آثار و برکاتی خواهد داشت.