چرا معاینات چشم پزشکی مهم است؟

صرف نظر از سن و سال و وضعیت سلامت عمومی، معاینات ادواری چشم اهمیت خاصی دارند. طی معاینه کامل چشم پزشکی، پزشک چیزی بیشتر از تجویز ساده عینک و یا لنز تماسی را انجام می دهد. در جریان این معاینات، چشم تان از نظر ابتلا به بیماری های شایع چشم و اینکه آیا دو چشم بصورت هماهنگ با یکدیگر عمل می کنند، بررسی می شود. همچنین بر اساس معاینه چشم ممکن است به وجود بیماری هایی نظیر دیابت، فشار خون بالا، تومورها، بیماری های مغزی و سایر بیماری ها پی ببریم.

بخش سلامت تبیان

دکتر علیرضا نادری ، جراح و متخصص چشم و فوق تخصص قرنیه به سئوالات زیر پاسخ می دهد.

معاینات چشم پزشکی در چه کسانی ضروری است؟

معاینات چشم پزشکی در هر فردی از نظر احتمال نیاز به عینک و یا از نظر وجود بیماری های چشمی ضرورت دارد. معاینات چشم پزشکی در کودکان نقش مهمی در اطمینان از سلامت بینایی و موفقیت تحصیلی آنها دارد.

بینایی تا حد زیادی بر موفقیت های یادگیری کودکان موثر است. کودکانی که اختلالات چشمی مسبب کاهش دید در آنها شناسایی نشده است، اغلب دچار مشکلات تحصیلی می شوند. باید توجه داشت که کودک اغلب به علت آنکه درک درستی از بینایی طبیعی ندارد، ممکن است شکایتی از بینایی خود نداشته باشد.

اگر فرزندتان در فعالیت های تحصیلی ضعیف است، توصیه می کنیم مورد معاینه چشم پزشکی قرار بگیرد.

در معاینات چشم پزشکی چه اختلالاتی بررسی می شود؟

علاوه بر معاینه چشم از نظر نیاز به عینک یا لنز تماسی، چشم ها از نظر ابتلا به بیماری ها و همه مواردی که ممکن است به اختلال دید منجر شود، بررسی می شوند. این اختلالات می تواند شامل موارد زیر باشد:

عیوب انکساری: عیوب انکساری شامل نزدیک بینی ، دوربینی و آستیگماتیسم است. در اغلب مواقع با تجویز عینک و یا لنز تماسی، عیوب انکساری درمان می شوند.

تنبلی چشم: تنبلی چشم زمانی رخ می دهد که یا چشم ها انحراف دارند و یا شماره یکی از چشم ها بطور قابل ملاحظه ای با چشم دیگر تفاوت دارد. مغز تصویر مخدوش از چشم منحرف و یا معیوب را حذف می نماید. چشمی که از نظر تنبلی چشم درمان نشده می تواند روند تکاملی بینایی را مختل نموده و سبب اختلال دایمی بینایی در همان چشم شود. معمول ترین درمان تنبلی چشم، بستن چشم سالم برای یک دوره زمانی خاص است.

انحراف چشم: استرابیسم در واقع همان انحراف چشم و یا لوچی است. پزشک نحوه حرکات چشم های شما را ارزیابی می کند تا اینکه ببیند آیا دو چشم باهم هماهنگ حرکت می کنند. انحراف چشم سبب مشکلاتی در درک عمق  شده و زمینه ای برای تنبلی چشم محسوب می شود.

اختلال در هماهنگی حرکات دو چشم : اگر چشم های فرد به نظر هماهنگ بیایند، ممکن است هنگام حرکت هماهنگ نباشند. عدم تعادل دید دوچشمی ممکن است سبب مشکلاتی از قبیل سردرد، خستگی چشم و سایر مشکلاتی شود که مطالعه و دید نزدیک تان را دچار اختلال کند.

اختلالات تطابق: این مشکلات می تواند از عدم تمرکز کامل بینایی در بچه ها تا کاهش در توانایی های تطابق (پیر چشمی) در سنین بالاتر متفاوت باشد.

بیماری های چشمی : بسیاری از بیماری های چشمی مانند گلوکوم و یا رتینوپاتی دیابتی ممکن است در مراحل اولیه علایمی نداشته باشند. چشم پزشک، چشم را از نظر وجود این بیماری ها کنترل می کند. در اغلب مواقع تشخیص به موقع این بیماری ها می تواند مانع بروز خطرات کاهش قابل ملاحظه بینایی فرد شود.

بیماری های غیر چشمی : چشم پزشک می تواند با توجه به تغییرات عروق چشم، علایم اولیه بعضی بیماری های غیر چشمی را تشخیص دهد. چشم پزشک می تواند پیش از هر پزشک دیگر اولین علایم فشار خون بالا و یا بالا بودن کلسترول را به شما اطلاع دهد؛ به عنوان مثال دیابت می تواند سبب نشت از عروق خونی شبکیه و یا خونریزی آنها و همچنین ورم لکه زرد شبکیه و در نهایت کاهش دید شما شود. چشم پزشک با معاینه کامل، بسیاری از بیماری ها را تشخیص خواهد داد.

چرا معاینات غربالگری که در مهد کودک ها، مدارس و یا مراکز بهزیستی انجام می شود نمی تواند جایگزین معاینه کامل چشم پزشکی شوند ؟

معاینات غربالگری چشم پزشکی معاینات محدود چشمی هستند که می توانند افرادی را که در خطر مشکلات چشم پزشکی هستند تشخیص دهند. این ها آزمون های ساده ای هستند که ممکن است توسط یک بهورز مدرسه ، متخصص اطفال و یا دیگر مراقبین پزشکی و یا افراد داوطلب انجام شوند.

نمونه دیگری از این معاینات همان معایناتی است که در هنکام اقدام به اخذ گواهینامه رانندگی برای ارزیابی دید شما و مناسب بودن چشم شما برای رانندگی انجام می شود.

بسته به فردی که تست را انجام می دهد و جایی که تست انجام می شود، غربالگری بینایی ممکن است مواردی مثل تاری دید و هماهـنگی کارکرد عضلانی چشم و بیماری های شایع چشمی را بررسی کند.

توجه داشته باشید که معاینه غربالگری ممکن است ضرورت معاینه بیشتر چشم پزشکی را روشن کند، ولی هیچ گاه جایگزین یک معاینه کامل چشم پزشکی نخواهد شد.

معاینه چشم پزشکی کامل توسط چشم پزشک انجام شده و شامل تست هایی است که تمامی جنبه های بینایی را در بر خواهد گرفت. بر اساس نتایج معاینه شما ممکن است چشم پزشک درمان مناسب بیماری چشم تان را پیشنهاد کند.

به خاطر داشته باشید که یک چشم پزشک می تواند این معاینات را انجام دهد و پزشک خانواده و یا متخصص اطفال برای چنین معاینه ای آموزش های لازم را ندیده اند و مطالعات نشان داده اند که ممکن است نکات مهمی را در مشکلات بینایی شما نادیده بگیرند.

برنامه های درمانی بعد از معاینات چشم پزشکی

برنامه های درمان بعد از معاینه چشم پزشکی شامل تجویز عینک و یا لنز تماسی، بینایی درمانی (vision therapy )، جراحی انحراف چشم برای مشکلات دید دو چشمی ، درمان طبی برای بیماری های چشمی و یا بطور کلی توصیه به معاینه مجدد دوره ای چشم پزشکی باشد.

پزشک ممکن است برای تامین سلامت چشم شما و یا کمک به درمان مواردی مانند خشکی چشم، مصرف بعضی ویتامین های خاص و مکمل های غذایی را توصیه کند.

منبع: وب سایت دکتر علیرضا نادری