تبیان، دستیار زندگی
گفت و گو با شهرام شکیبا مجری برنامه«اثر انگشت»
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

دورهمی سیاسی؟

گفت و گو با شهرام شکیبا مجری برنامه«اثر انگشت»

بخش سینما و تلویزیون تبیان
اثر انگشت

برنامه «اثر انگشت» پذیرای مهمان هایی می شود كه نسبتی با انتخابات دارند، مجری سعی می كند در لوكیشنی شبه خانه،‌ یك دورهمی صمیمانه راه بیندازد. در را به روی آن ها باز می كند، برای شان نوشیدنی می ریزد و گپ و گفت ابتدایی لحن محاوره دارد. نتجیه اما به بار ننشسته و تلاش ها نه تنها روی دیگر سیاسون را عیان نمی كند كه سوال های كلیشه ای و سطحی باعث شده، بیننده سخت پسند جدی اش نگیرد. پاره ای از نقاط ضعف«اثر انگشت» و البته نقدهایی كه به مجری داشتیم را با شهرام شكیبا ‌مطرح كرده ایم.

*‌ «اثر انگشت» ظاهرا سیاسی است اما تم برنامه با نمونه های معمول فرق دارد. شما برای كمرنگ شدن بار سیاسی برنامه انتخاب شدید؟

من خودم همیشه از اجرای برنامه سیاسی پرهیز داشتم ، منتهی «اثر انگشت» متفاوت بود. وقتی طرح را گفتند دیدم بد نیست و می تواند طبع آزمایی خوبی باشد و حرف هایی را از این طریق شاید بتوان بیان كرد. ضمن این كه من سیاسی حرف نمی زدم و سعی می كردم گفت و گو رنگ و بوی اجتماعی و حتی «فان» داشته باشد. الان زمان برنامه های تند و تیز سیاسی كه بخواهد بیانه صادر كند و با لحنی بیش از حد جدی و آمرانه با مردم حرف بزند، گذشته است. مخاطب این سبك را دوست ندارد ؛‌اساسا مردم دیگر سفارش قبول نمی كنند. یعنی هر چه سفارش می شود رفتار مردم عكس آن است. در برنامه های سیاسی باید به سمتی رفت كه با گرایش های اجتماعی كمی آرام تر پیام سیاسی را در خلال برنامه منتقل شود.

*شهرام شكیبا جزو قشر مطرح و كاربلد رسانه بوده ؛ مهمان های «اثر انگشت» هم چهره های مطرح سیاسی هستند. برنامه اما برای بیننده ای كه دنبال چهار تا نكته می گردد چیزی ندارد.

باید ببیند كاركرد برنامه چیست. البته «اثر انگشت» ادامه پیدا می كند و كاملا متفاوت خواهد بود. ولی الان زمانی است كه نمی توان روی ضعف ها تاكید كرد بلكه باید مردم را به شركت در انتخابات ترغیب كرد. وظیفه اصلی رسانه ها در این ایام باید دعوت از مردم برای شركت در انتخابات باشد.

*«اثر انگشت» می خواهد فضایی راحت و صمیمی ایجاد كند اما نوع گزینش مهمان این امكان را سخت می كند. شما باید سراغ كسانی می رفتید كه مناسب تم برنامه باشند. چرا این همه آدم سیاسی؟

فراموش نكیند برنامه به سفارش معاونت سیاسی سازمان است؛ طبیعتا مهمان ها را خود معاونت سیاسی انتخاب كرده. ابتدا بنا بوده مهمان ها از طیف های مختلف باشند اما طیفی كه در برنامه غایب هستند، خودشان نیامدند.

*گیر ما تعدد حضور آدم های سیاسی در برنامه ای است كه می خواهد فان باشد اما نمی تواند.

توی اتاق فكر به این نتیجه رسیدیم كه فقط سیاستمداران به برنامه بیایند. در حالی كه حضور مردان سیاسی حالت آمرانه می گیرد و ما برای این كه از این اتفاق فاصله بگیریم سعی كردیم چند كاراكتر غیر سیاسی را هم دعوت كنیم. به یك سری آدم فرهنگی زنگ زدیم،‌قول دادند ولی نیامدند.

*تلاش شما هم برای فان كردن برنامه به بار نمی نشیند. مهمان در می زند، به استقبالش می روید، دم نوش می ریزید و ... یخ غالب مهمان ها با این شیوه كه نمی شكند هیچ رفتار شما هم تكراری شده و جسارتا لوس.

ما در سری اول قلق گیری می كردیم. در همین حد هم خیلی ها باورشان نمی شد آدم های سیاسی جلوی یك مجری غیر سیاسی بنشینند آن ها در یك فضای غیر استودیویی. برای سری بعد طرح مان آمده است و این فضا بیشتر شبیه خانه خواهد شد. ممكن است خانواده من هم حضور داشته باشند.

*آن چه ما دیدیم خانه نبود. بیشتر شبیه دفتر كار است.

این مشكل در سری بعد حل می شود. اگر برنامه بخواهد حرف بزرگ بزند، باید به اندازه آن حرفش بزرگ باشد. اگر می خواهیم پیام را درست منتقل كنیم باید ساختار برنامه  از نوع دكور تا مهمان و حتی سوئیچ تلویزیونی در حد اعلا باشد. برای حرف باشكوه باید باشكوه بود. در تلویزیون این اتفاق بندرت رخ داده.

* شما به خاطر سبقه تان در ادبیات برای برنامه هایی از جنس «قند پهلو»‌مناسب هستید. فی البداهه صحبت می كنید،‌اندوخته های تان به كمك تان می آید اما در برنامه ای سیاسی ولو فان كارآیی مطلوب را ندارید. فكر نمی كنید انتخاب «اثر انگشت» اشتباه بوده؟

یك چیز را فراموش نكیند؛‌ما به لحظا محتوا بالغ هستیم اما از نظر ساختار نابالغ  و از كسانی كه با ما رقابت می كنند و حتی تشكیلات شان از ما بسیار كوچك تر است،‌عقبیم. كاری به بنگاه های خبری شان ندارم ؛‌ از آن ها كه برنامه های اجتماعی می سازند هم از نظر ساختار عقبیم. این معضل غالب برنامه های ما است و چه شود برنامه ای مثل «قند پهلو» بر حسب اتفاق درست از آب در بیاید. خود ما هم اول به آن اعتقاد داشتیم و فكر نمی كردیم «قند پهلو» گل كند. در «اثر انگشت» هم قدم اول را برداشته ایم ؛‌غایتی كه برای آن در نظر دارم این است كه در فضایی خانگی حتی با حضور خانواده من و در صورت امكان با حضور خانواده مهمان ساخته شود.

*سوال هایی كه می پرسید، عمیق نیست. اگر از سابقه ژورنالستی تان اطلاع نداشتیم می گفتیم شما هم مثل خیلی از مجریانی كه تكنیك مصاحبه را بلد نیستند، یك سری پرسش كلی مطرح می كنید.

این برنامه ،‌انتخاباتی است و بیش از شصت درصد سوال ها ربطی به من نداشته و فقط اجرا كرده ام. در خیلی از برنامه ها هم مولف ام و مجری. در«اثر انگشت» فقط مجری بودم و تالیفی نداشتم. برنامه نویسنده داشت.

*خب چرا پذیرفتید؟

چون می خواستم برنامه سیاسی را تجربه كنم. ضمن این كه تازه سری اول «اثر انگشت» پخش شده برای همین ترجیح دادم كنار بایستم و فقط به عنوان مجری عمل كنم. طبیعتا در سری بعد ماجرا فرق خواهد كرد و دیگر سفارش و فرمایشی وجود ندارد.

*و حالا از نتیجه راضی هستید؟می توانید درصد بدهید؟

من پنجاه درصد رضایت دارم. چون كاری كرده ام كه تا حالا نشده بود و حتی با این كه به قول شما در نیامده،‌ولی قرار دادن شخصیت های سیاسی در فضایی جدید قدمی به جلو است. خیلی از نقدهای شما را كه می گویید من هم قبول دارم.

*مجری ای مثل رامبد جوان بازیگر است و از این قابلیت برای ایجاد فضای صمیمی بخوبی بهره برده. حتی مهمان های سیاسی و كاملا جدی در«خندوانه»‌رویی دیگر از خودشان نشان داده اند. تفاوت مجری در این موارد مشخص می شود.

مهمان هایی كه من داشته ام را جلو هر كدام از مجریان بگذار ببین نتیجه چه می شود. به هر حال بضاعت من در چنین طرحی همین قدر است. ولی وقتی طرح تغییر كند، بقیه بخش های برنامه هم عوض خواهد شد. در حدی كه جا داشت فكر می كنم نیتجه قابل دفاع است؛‌ما تمرین دو سرعت می كردیم در اتاق سه در چهار.

* شما كه به سوال ها نقد دارید ،‌چرا آخر برنامه می گفتید چه گفت و گوی خوبی شد؟

این تكیه كلام لقلقه زبانم شده بود . البته بعضی گفت و گوها واقعا خوب بودند و این تمجید ناظر به بخش هایی است كه شما ندید. از یك ساعت و نیم به الزام تایم ، بخش هایی بیرون می ماند.

*حمید استیلی را نمی شناختید؟ از ماجرای دربی 79 و درگیری شدیدش با محمد نوازی بی خبر بودید، لااقل یك سرچ می كردید.

من سعی می كردم كه روی وجوه مثبت دیگران زوم كنم؛‌هر كسی ممكن است در زندگی اشكال های داشته باشد. برای ما ضربه استیلی به نوازی مهم نبود بلكه گلش به آمریكا اهمیت داشت.


منبع: هفت صبح/احمد رنجبر