مشروح سخنان آیتالله مصباح یزدی در دیدار با شورای سردبیری سایت خدمت
در این دیدار صمیمانه كه در موسسه آموزشی، پژوهشی امام خمینی (ره) در قم انجام شد، آیت الله مصباح یزدی در سخنانی بر لزوم مراعات اخلاق اسلامی در حوزه رسانهای تاكید كردند.
در بخشی از این دیدار یكی از دستاندركاران سایت خدمت به بیان مواضع سایت خدمت در مسائل سیاسی اخیر پرداخت و آیت الله مصباح یزدی نیز نظراتشان درباره مسائل سیاسی در كشور را بیان داشتند.
مشروح سخنان آیتالله مصباح یزدی درباره لزوم رعایت اخلاق در اسلامی در رسانهها
نبود یك رسانه مورد اعتماد، كمبود بزرگی در كشور است كه همه به آن معترفند و تا به حال چاره درستی نیز برای آن اندیشیده نشده است . رسانه ملی، روزنامهها، مجلات، خبرگزاریها و ... وجود دارند اما می توان پرسشنامهای تهیه كرد كه چند درصد مردم اطمینان دارند كه یك رسانه هرچه میگوید راست است حتی یك رسانه هم وجود ندارد. و این جای تأسف دارد!
لذا اول وظیفهای كه كسانی كه اهل این فعالیتها هستند دارند این است كه با تمام وجود آنچه راست و عین واقعیت است منعكس كنند. البته خواه نا خواه برخی گرایش ها در لحن كلام، تنظیم و پردازش مطالب مؤثر است كه باعث میشود جهتدار شود. اینجا چه باید كرد؟
اگر دستگاه و تریبونی داشته باشید كه منتسب به شخص یا نهاد خاصی باشد باید منعكس كننده نظرات آن نهاد یا آن شخص باشد. اگر متعلق به دولت است، باید منعكس كننده افكار دولت باشد و آن جا كه لحن كلام یا مطالب جهت دار است، جهت منتسب به آنجا باشد. پس باید پذیرفت در برخی موارد گزارشها و اخبار جهتدار خواهد بود و جهتش را دستگاهی كه این تریبون به آن انتساب دارد، باید تعیین كند.
مثلا اگر رسانه منتسب به دولت باشد و مطلبی خلاف نظر دولت منتشر نماید، اولین مدعی خود دولت خواهد بود و حق هم دارد. اما اگر تریبون آزاد باشد، دستتان باز است و كسی نمیتواند اعتراض كند. باید مشخص باشد كه گوینده و گزارشگر خبر كیست و خبر مستند به چیست؟
این اولین كاریست كه یك رسانه متعهد باید انجام دهد. سایتهایی كه الان وجود دارند اخلاقا، شرعا و قانونا رعایت نمیكنند.
تماما یا روی هوس است یا تابع نظر آن كسانی كه از آنها پول میگیرند. تعهدی برای انجام كار لله كه اخلاقا بتوانندپاسخگو باشند ندارند لذا دروغهای عجیبی درست میكنند و رسوا هم میشوند ولی باز پروایی از دروغگویی ندارند. الآن بحمدلله فرهنگ عمومی مردم عوض شده اما باز هم درصدی تحت تاثیر این دروغها قرار میگیرند. اگر به عنوان طلبهای بخواهم توصیه كنم توصیه ام اینست كه این كمبود در جامعه وجود دارد و این یك تكلیف واجب متعین است كه این خلا را پر كنیم، واجب كفاییای است كه متصدی ندارد لذا همه مسئول هستند، ملت مسئول ایجاد این رسانهاند.
باید جوری رفتار كنیم كه مردم به آن اعتماد كنند و در جایی كه مطالب جهتدار است خود را بهعنوان پایگاه دین معرفی كنیم و از دین دفاع كنیم. بههرحال ما به عنوان یاختهای در دستگاه جامعه دعا میكنیم این مسئولیت را خوب درك كنید و خوب عمل كنید.
یادم هست امام قبل از انقلاب و قبل از آغاز نهضت كه در قم و در مسجد سلماسی فقه و مكاسب تدریس میكردند، بحث دروغ بود. در بحث دروغ برخی فقها توریه را استثنا كرده اند. یعنی درواقع دروغ نباشد اما طرف برداشت دیگری كند. اما در بحث توریه، امام میفرمودند: شرع مطهر مقصودش اینست كه زبان آدم به خلاف واقع گویا نشود و عادت به بیان خلاف واقع نكند مگر در مورد اضطرار. زبانش نمایاننده واقعیت باشد.
این مصلحت جامعه است تا مردم بتوانند به هم اعتماد كنند، اگر طوری شود كه مردم احتمال دهند دروغ میگویند، دستگاه ارتباطات مردم مختل می شود، همانطور كه شده است. در جامعه باید وقتی یك نفر حرفی می زند عامه مردم باور كنند ولی حالا كار به جایی رسیده كه در دولت اسلامی هنوز ما یك رسانه كاملاً قابل اعتماد نداریم البته درصد اعتماد فرق میكند. این شبهه درمورد شما اگر باشد مطلوب نیست. اگر اشتباهی شد و مسامحه كردید درست نیست، اگر اتفاقی افتاد برخورد كنید و این را اعلام كنید. اعتمادسازی خدمت بزرگی به مردم و مسئولین است.
من سفر حج كه بودم، گفتند آقای احمدینژاد برای بار چهارم رفته قم با فلانی ملاقات داشته یا گفتند فلانی همین دیشب در مسجد چهارمردان سخنرانی كرده (سخنرانی مربوط به سال 79 بود) این قدر رسوا؟! متاسفانه برخی از این سایتها هم انتساب به برخی شخصیتها دارند.
شخصیت دیگری هم گفته كه مركزی در قم میلیاردها تومان خرج تخریب من كرده است.در حالی كه بچههای اینجا برای خرج انتخابات پول قرض كردند و هنوز هم دارند قسطش را میپردازند.البته عجیب نیست اینها سروكارشان با ارقام میلیاردی بوده و خیال میكنند هر كاری انجام شود میلیاردی است. در هرصورت خیلی بد است كه در جامعه اسلامی، یك دستگاه ارتباطی درست وجود نداشته باشد كه اگر صد دروغ گفت یكی از آنها هم راست هم بگوید. این دلالت میكند كه از نظر فرهنگ اجتماعی تنزل كردیم و در این مدت نه تنها ترقی نكردیم بلكه عقب گرد داشته ایم.
آن یكی گفته فلانی اصلاً درس امام شركت نكرده، دروغ گفتن آسان است و كسی هم مواخذهشان نمیكند ولی این عیب را دارد كه اعتماد از كل مردم سلب میشود و اطمینان از بین میرود . اگر بتوانید سعی كنید خود را در كشور و سپس در دنیا اینطور معرفی كنید كه هر چه میگوییم سند داریم. گفتهاند و آوردهاند و ... نیست.
این در مورد اطلاعرسانی كه اولین وظیفه دستگاههای اطلاعرسان است.
مسئله بعدی تحلیل و تفسیر و ارشاد است كه وظیفه پیچیده تری است آنچه در همه اینها باید رعایت شود آنست كه اعتماد مردم سلب نشود افراط و تفریط و مبالغهگوییها كه یكدفعه به عرش میبرند صحیح نیست درباره هر كس همان كه هست، بگویید. آقای قرائتی استفادهای از آیه «و لا تبخسو الناس اشیاء هم» میكند كه هر كس را هر جور هست معرفی كنید كم نگذارید ، حالا اینكه از آیه استفاده میشود یا خیر كاری نداریم ولی نكته، نكته خوبی است اگر درباره كسی صحبت میشود همان را كه هست بگویید .
بعضی اوقات خداوند به وسیله خود دشمنان، مقاصدشان را باطل می كند و خودشان را به دست خودشان خراب می كند. «یخربون بیوتهم بایدیهم و ایدی المؤمنین»
حرف آخر اینكه این كلمه را جدی بگیرید باور كنید كه دست خدا در عالم كاركن است. نیتمان این باشد كه رضای خدا را كسب كنیم دلمان باور داشته باشد كه دست خدا حضور دارد و حرف دلمان را میشنود و نیتمان را میداند. دعا و توسل و تضرع اگر نباشد كما بیش به همان سرنوشت مبتلا میشوید . ارتباط با خدا انسان را حفظ میكند. اعتقاد به اینكه پشت همه دستگاهها دست اوست كه عالم را اداره میكند «و ان لم یمسسك الله بضر فلا كاشف له الاهو و ان یردك بخیر فلا راد لفضله» اگر خدا سختی و مشكلی را برای كسی بخواهد هیچ كس در مقابلش نمیتواند مقاومت كند و اگر خدا خیری بخواهد هیچ كس نمیتواند رد كند. باور كنید و سعی كنیم با كسی ارتباط داشته باشیم كه همه كارها به دست اوست و اگر سختی هم پیش آمد به دیده ما سختی است همه آزمایش است و وسیله رشد یا رسوایی است و با او باید كنار آمد از خدا نمیشود صرفنظر كرد تعارف نیست جمله «انشاء الله خدا درست میكند» را فقط زبانی نباید گفت.
یادم هست یك ماركسیست بود با اینكه اعتقادی به خدا نداشت وقتی میخواست جدا شود میگفت: "خداحافظ" این جوری یاد خدا كردن را ماركسیستها هم می توانند. اما باید باورمان شود كه خدا هست و حضور دارد و همه كاره اوست، او را فراموش نكنیم و طالب رضای او باشیم و مطمئن باشیم كه خدا كمك خواهد كرد.