جنبش نرم‌افزاری تنها راه خروج از مشكلات جامعه است
به گزارش خبرنگار تبیان به نقل از رسا، حجت‌الاسلام محمد تقی سبحانی كه در دومین روز از سلسله كارگاه‌های علمی درباره ابعاد جنبش نرم‌افزاری سخن می‌گفت، با اشاره به سه گفتمان موجود در حوزه تفكر اسلامی اظهار داشت: در رویكرد نخست كه سنت‌گرایی اسلامی نامیده می‌شود به دین از منظر احكام و حقوق فردی نگریسته شده است و تحقق دین در گرو آمادگی مردم و حاكمان برای عمل به احكام اسلامی است. تربیت رفتار مؤمنان رویكرد اصلی این دیدگاه است و اگر انسان‌ها رفتار‌های مؤمنانه داشته باشند، جامعه‌ای مؤمنانه خواهیم داشت.
وی ادامه داد: در این نگاه نه نیازمند دانش‌های جدید و نه نیازمند برنامه‌ریزی برای اجرایی كردن احكام هستیم.
رییس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به رویكرد تجددگرایی اسلامی كه دین را منحصر به امور شخصی و در حوزه ارتباط فرد با خالق می‌داند، افزود: این گروه جنبه اجتماعی دین را تابعی از شرایط و علوم سكولار می‌داند كه تفسیرپذیر و تغییرپذیر‌اند.
وی ادامه داد: آنها معتقدند آنچه مربوط به حیات اجتماعی انسان است باید از تجربه تاریخی بشر الهام گیرد و بهتر آن است كه دین را در دوران كنونی كه از آن به دوران بلوغ بشری تعبیر می‌شود از این عرصه‌ها بیرون گذاشته و میدان تدبیر اجتماعی و حوزه عمومی را به عهده عقل بشری بگذاریم.
وی گفت: این گروه فهم دین را یك جریان سیال و برون زا می‌دانند كه برای فهم آن باید تحولات بیرونی را مدنظر قرار داد.
حجت‌الاسلام سبحانی خاطرنشان كرد: آنها می‌گویند زمانی جامعه، اسلامی می‌شود كه افراد رابطه خود با خدای خود را حفظ كنند و جامعه هم از اصول اخلاقی و بشری پیروی كند.
وی تصحیح كرد: راه رشد و توسعه بشری طبق این نگاه در چارچوب همان دانش‌ها و الگوهایی است كه جوامع غربی تاكنون آنها را آزموده‌اند و در ساحت دین سخن از جنبش و تولید علم نه سازگار و نه مطلوب است.
معاون پژوهشی دفتر تبلیغات اسلامی رویكرد تمدن گرایی اسلامی را گفتمان انقلاب سالامی و جنبش نرم‌افزاری عنوان كرد و افزود: این رویكرد بر جامعیت دین و نظام وارگی دین به عنوان دو ویژگی خود تأكید دارد و بر آن است تا بگوید تحقق دین در جامعه نیازمند علوم و الگوهایی است كه متناسب با مبانی و ارزش‌های دینی بتواند روش‌ها و ساز و كارهای اجرای دین را معرفی كند.
وی گفت: اسلام نه تنها به شریعت، بلكه بر تمامی حوزه‌های اجتماعی و فراتر از آن بر حوزه‌های معارف توصیفی در مورد انسان، هستی و جامعه توجه دارد.
وی ادامه داد: در این رویكرد عقل بشری و وحی بر خلاف دو رویكرد قبلی دارای خط قرمز نبوده، بلكه در كنار یكدیگر و پا به پای هم در تمامی مراحل فهم انسان و تمامی سطوح از آغاز تا پایان قرار گرفته‌اند و حوزه‌ای وجود ندارد كه بتوان آنها را از یكدیگر تفكیك نمود.
وی افزود: در نگاه تمدن‌گرایی اسلامی برای تحقق دین در صحنه اجتماع باور، نگاه، جهت‌گیری و توصیف انسان از خود و جامعه و خدا برخاسته از اسلام و عقل می‌باشد.
حجت‌الاسلام سبحانی با تأكید بر این‌كه گفتمان جنبش نرم‌افزاری در این رویكرد قابل تفسیر خواهد بود، گفت: تحقق دین در بستر جامعه نیازمند علومی است كه بسیاری از آنها امروز در حوزه تفكر دینی وجود ندارد كه یكی از لوازم آن طرح نظریه‌های مختلف است.
وی افزود: از این دیدگاه گستره تولید دانش سه لایه حوزه معارف و حقائق اسلامی، حوزه اندیشه و علوم اسلامی و حوزه فرهنگ و تمدن اسلامی را در بر می‌گیرد.
وی با اشاره به مشكلات و كاستی‌های حوزه معارف و حقایق اسلامی گفت: هنوز روش شناسی ما برای این منظومه كامل نیست كه جنبش نرم‌افزاری ما را به سوی كامل كردن این حوزه سوق می‌دهد.
وی در پایان خاطرنشان كرد: تنها راه خروجی از مشكلات اجرایی در صحنه اجتماع، جنبش نرم‌افزاری است كه این برون رفت باید با یك نگاه عمومی و همه‌جانبه صورت گیرد.
