انتقال وزیکولی (بخش اول)
انتقال وزیکولی شامل جوانه زدن، جدا شدن روکش، باراندازی روی غشای هدف و الحاق است.
پیشتر دانستید که بخش نزدیک به شبکه آندوپلاسمی و گاهی پوشش هسته‌ای قرار دارد و از راه حفره‌های گذر یا وزیکول های انتقالی با شبکه آندوپلاسمی ارتباط دارد و مواد از ناحیه Transition شبکه آندوپلاسمی به دستگاه گلژی می‌رسد. در اینجا توضیحات بیشتری در باره انتقال وزیکولی خواهیم داد.
انتقال وزیکولی: مسیر ترشحی و اندوسیتوزی
انتقال از ER به دستگاه گلژی و سایر سیستم های غشاء دار داخلی با جوانه زدن و ادغام وزیکول های انتقالی صورت می گیرد.
مسیر دوم: مسیر اندوسیتوز: از غشاء پلاسمایی به لیزوزو، مسئول بلع و هضم مولکول های برون سلولی است.
برای عملکرد صحیح، ویزیکول انتقالی که از یک قسمت جوانه می زند.
باید پروتئین هایی را حمل کند که مناسب با هدف نهایی اش باشد.
هر وزیکول باید در غشاء هدف مناسب ادغام شود.
وزیکول ها کیسه های غشایی کوچکی هستند که برای انتقال پروتئین ها بین کده های مختلف سیستم غشایی درونی به کار می روند. هر وزیکول از تغییر شکل غشای کده مبدا ایجاد می شود. تشکیل وزیکول جوانه زدن نام دارد و وابسته به عمل انواع پروتئین ها می باشد.
ویزیکول های پوشش دار
ویزیکول های که از غشاء ها جوانه می زند معمولا دارای یک پوشش پروتئینی مشخص در سطح سیتوزولی خود هستند که:
غشاء به صورت جوانه درمی آورد
در به دام انداختن مولکولها در داخل وزیکول کمک می کند.
پس از جدا شدن ویزیکول پوشش پروتئینی جدا می شود و ویزیکول می تواند با غشاء هدف ادغام شود.
نقش کلیدی در جوانه زدن را یک G پروتئین مونومری ایفا می کند. هر G پروتئین زمانی که به GTP متصل باشد فعال و زمانی که به GDP متصل باشد غیر فعال است. در جوانه زدن وزیکول ها، فعال شدن انواعی از G پروتئین ها باعث فراخوانی پروتئین های روکش وزیکول می شود. پروتئین های روکش با پلیمریزه شدن در سمت سیتوزولی غشای مبدا باعث تغییر ساختار و ایجاد برجستگی در غشا و جوانه زدن وزیکول می شوند. (شکل1)
انواع پروتئین ها می توانند با پروتئین های روکش برهمکنش دهند و همراه آنها در وزیکول قرار گیرند. بعضی از آنها محموله های وزیکول هستند. این محموله ها می توانند محلول یا تراغشایی باشند. محموله های تراغشایی می توانند مستقیما با اجزای روکش وزیکول برهمکنش دهند، در حالی که محموله های محلول باید ابتدا توسط گیرنده های ویژه ای شناسایی شوند. این گیرنده ها سپس ارتباط محموله با اجزای روکش را برقرار می کنند. علاوه بر محموله ها، پروتئین هایی که مسئول اتصال و الحاق وزیکول به غشاهای هدف هستند نیز در غشای وزیکول جای می گیرند.
وقتی وزیکول تشکیل شد، پروتئین های روکش از آن جدا می شوند و وزیکول به صورت یک کیسه غشایی بدون روکش در می آید. سپس با شناسایی غشای هدف که به واسطه برهمکنش پروتئین های ویژه صورت می گیرد، وزیکول به غشای هدف ملحق می شود. الحاق وزیکول نیازمند پروتئین هایی در وزیکول به نام عمومی v-SNARE و پروتئین هایی در غشای هدف به نام عمومی t-SNARE می باشد. شکل1 را ببینید. جفت v-SNARE و t-SNARE مناسب با اتصال به یکدیگر، غشای وزیکول و هدف را انقدر به هم نزدیک می کنند که غشاها خود به خود به هم ملحق شوند.
شک1: طرحی از جوانه زدن و الحاق یک وزیکول
جوانه زدن با فراخوانی یک G پروتئین به منطقه ای از غشای مبدا آغاز می شود و طی آن پروتئین های روکش سیتوزولی با اتصال به محموله های پروتئینی غشایی یا گیرنده های غشایی پروتئین های محلول باعث تشکیل وزیکول در این منطقه می شوند. پس از تشکیل وزیکول، جدا شدن روکش و رسیدن به غشای هدف، فرآیند الحاق که وابسته به پروتئین های SNARE در وزیکول و غشای هدف است، انجام می گیرد.
منبع: https://www.google.com
مرکز یادگیری سایت تبیان، مرجان سلیمانیان
