با طراحی مناسب به حافظه فعال کمک کنیم؟ (3)

در این بخش قصد داریم تا به توضیح پیشنهاداتی بپردازیم که دکتر Sweller در طی تحقیقاتشان به آن ها دست یافته و آن ها را به مربیان پیشنهاد می دهد، بپردازیم. به علاوه می خواهیم چند نمونه از مثال هایی که ایشان گفته اند را مطرح کنم تا مطلب بهتر درک شود. بحث ما در این مورد است که با داشتن یک طراحی مناسب چگونه می توانیم به حافظه خود کمک کنیم.

این را شنیده ام که برخی از مربیان کار خود را به این شکل توضیح می دهند که ما به گونه ای تدریس می کنیم که افراد احساس می کنند از شلنگ آتش نشانی آب می خورند اما موضوع اینجاست که اگر شما با یک شلنگ آتش نشانی می خواهید آب بخورید نه تنها تشنگی شما برطرف نخواهد شد بلکه به خود نیز آسیب می رسانید.

مطمئنا آموزش به این روش نیز موثر نخواهد بود و نیاز افراد به یادگیری را پاسخ نداده اید. (افرادی که در حوزه های خاصی متخصص هستند، سرعت یادگیری آن ها در آن حوزه ها بیشتر است و در ادامه گفتگو به این موضوع می پردازیم.) ما باید در حوزه محدودیت های ذهن انسان کار کنیم یا به بیانی باید با روش کاری حافظه انسان همراه شویم در غیر این صورت نمی توانیم هیچ کمکی برای افراد داشته باشیم تا آن ها بتوانند محتوایی جدید یاد بگیرند.

تقسیم شدن توجه

زمانی که ما منابع متعدد اطلاعاتی را در اختیار داریم تنها در صورتی امکان درک منابع وجود دارد که آن ها در کنار یکدیگر قرار دهیم. تحقیقات نشان داده است برای آن که نیازی به تقسیم توجه خود در بین مسائل مختلف در ذهنمان نداشته باشیم، بهتر است منابع را در جلوی چشمانمان درکنار هم قرار دهیم. تقسیم شدن توجه زمانی اتفاق می افتد که نیاز داریم اطلاعات را در ذهن خودمان با یکدیگر متحد کنیم در نتیجه بهتر است اطلاعاتی که می بایست یکی شوند تا درک آن ها امکان پذیر باشد در یک مکان و زمان مشخص در کنار یکدیگر قرار بگیرند.

شکلی را که مشاهده می کنید ممکن است با عناوین متعدد در کتاب های مختلف دیده باشید. این شکل متعلق به سال 2008 است که قصد داشتیم تا یک هماهنگی بین وظایف شغلی، نتایج، اهداف یادگیری، ارزیابی و آموزش را به افراد نشان دهیم. همان طور که می بینید این شکل سطر به سطر است.

برای آن که بتوانیم از تقسیم توجه جلوگیری کنیم، می توان به شکل زیر عمل کرد:

زمانی که ارتباط بین آن ها را توضیح می دهیم می بایست این نقشه گرافیکی از بالا به پایین و در کنار هم در جلوی چشم افراد باشد. مثلا زمانی که می خواهیم در مورد اهداف و وظایف دیگر توضیح دهیم باید بر روی اسلاید مربوطه باشیم و نه اسلایدی دیگر. چرا که ذهن افراد دیگر متمرکز نخواهد بود.

به نظر شما چه اتفاقی خواهد افتاد اگر دیاگرامی که آن را مشاهده می کنید در یک صفحه قرار داشت و توضیحات مربوط به آن در صفحه ای دیگر؟

این امر تنها عدم توجه یادگیرندگان را به دنبال خواهد داشت چرا که باید دائما در حال جابه جایی صفحات باشند. ممکن است برخی اوقات مجبور به انطباق نوشته ها و شکل باشیم اما قطعا این کار سخت تر از زمانی خواهد بود که آن ها را در کنار هم داشته باشیم. ممکن است بعضی افراد با جا به جایی صفحات مشکلی نداشته و بتوانند ارتباط را برقرار کنند اما برخی افراد ممکن است حتی زمان این کار را هم نداشته باشند و این بدان معناست که آن ها اطلاعات مورد نیازشان را از دست می هند.

استفاده از گرافیک و نمودار بسیار تاثیر گذار است. زمانی که شما اطلاعات پراکنده را سازماندهی کرده و در یک شکل قرار می دهد باعث می شود که توجه به چند بخش تقسیم نشده و یادگیری آسان تر رخ دهد.

با به کارگیری روش ها و نمودارها راحت تر از قبل می توانید بازیابی اطلاعات از حافظه بلند مدت داشته باشید. توجه داشته باشید که هدف ما جلوگیری کردن از تقسیم اطلاعات است. دلیل این است که می خواهیم از نگه داری اطلاعات توسط افراد آن هم به مدت طولانی در حافظه کاری شان جلوگیری کنیم تا بتوانند موضوعات مورد نیاز را بدون دغدغه های اضافی درک کنند.

غذای آماده طراحی کنید

مطالب و آموزش خود را نقد و بررسی کرده و ان ها را مورد بازبینی قرار دهید تا قطعاتی را در ان پیدا کنید که برای درک بهتر مطلب نیاز به یکی کردن ان ها دارید. (در یک مکان خاص یا زمان خاص9 به طوری که اگر این کار را انجام دهید برای یادگیرنده درک ان راحت تر خواهد بود.

منابع:

How To Design To Help Working Memory”Patti shank”

www.elearningindustry.com

Memory And Learning, Part 2”PATTI SHANK ”

بخش آموزش الکترونیکی سایت تبیان، تهیه: سید خاموشی

تنظیم: زینب شاه مرادی