گازیوروسكی: رئیس ساواك در آمریكا، كارگزار «سیا» بود
« مارك. ج گازیوروسكی » استاد رشته علوم سیاسی دانشگاه ایالتی لوئیزیانای آمریكا در كتاب «سیاست خارجی آمریكا و شاه» می نویسد: ساواك و سیا از طریق دیگری نیز، هر چند بر پایه‌ای انتخابی و نسبتاً محدود، همكاری می‌كردند. دو سازمان به ویژه در همه 1950 و اوایل دهة 1960 رابطه تبادل اطلاعات نزدیكی داشتند و....
بخش تاریخ ایران و جهان تبیان
سیا و ساواك اطلاعات با هم مبادله می‌كردند
« مارك. ج گازیوروسكی » استاد رشته علوم سیاسی دانشگاه ایالتی لوئیزیانای آمریكا در كتاب «سیاست خارجی آمریكا و شاه» می نویسد: ساواك و سیا از طریق دیگری نیز، هر چند بر پایه‌ای انتخابی و نسبتاً محدود، همكاری می‌كردند. دو سازمان به ویژه در همه 1950 و اوایل دهة 1960 رابطه تبادل اطلاعات نزدیكی داشتند و سرپرست شعبه سیا در تهران تماس منظمی با شاه و سرپرست ساواك داشت و نمایندة اصلی ساواك در آمریكا كه زیر پوشش هیئت نمایندگی در سازمان ملل كار می‌كرد اغلب با مقامهای سیا در آمریكا ملاقات داشت و عملاً به صورت كارگزار سیا كار می‌كرد. گروه آموزشی پنج نفرة سیا و به دنبال آن گروه ارتباطی كوچكی كه پس از رفتن گروه در ستاد ساوك دفتری داشت نیز رابطه كاری نزدیكی با ساواك داشتند. سیا و ساواك از این مجراها اطلاعات را با هم مبادله می‌كردند.
سیا برای ساواك اطلاعات قابل ملاحظه‌ای دربارة دیگر كشورهای منطقه از جمله دولتهای عرب، افغانستان و شوروی فراهم می‌كرد. سیا اطلاعاتی دربارة آزمونهای موشكی شوروی و دیگر فعالیتهای نظامی شوروی نزدیك مرز شمالی ایران عرضه می‌كرد كه آنها را از ایستگاههای استراق سمع الكترونیك به دست می‌آورد.
همچنین برای ساواك در دهة 1950 و اوایل دهة 1960 اطلاعاتی دربارة حزب توده فراهم می‌كرد. اما دربارة سایر سازمانهای سیاسی ایران از قبیل جبهه ملی، فعالان روحانی، یا گروههای چریكی كه در اواخر دهة 1960 پیدا شدند اطلاعاتی به ساواك نمی‌داد. ساواك به نوبة خود اطلاعات قابل ملاحظه‌ای در مورد مسائل منطقه و حزب توده گروههای چریكی و دیگر سازمانهای سیاسی ایران برای سیا فراهم می‌كرد كه بیشتر آنها اعتماد‌ناپذیر یا حتی آگاهانه گمراه‌كننده بودند.
از ابتدای دهة 1330 «ریووال نعمان» یكی از مأموران اطلاعاتی ارتش اسرائیل آخرین پیشرفتهای تكنولوژیكی در امور جاسوسی را پیش‌بینی كرده بود. سرویسهای امنیتی، اسرائیل موفق شده بودند دستگاههای استراق سمع و جاسوسی الكترونیكی شبیه پیشرفته‌ترین نمونه‌های موجود بسازند. اسرائیل از این دستگاهها در ایران استفاده كرد، منتها چون این عمل غیردوستانه و حضور جاسوسان اسرائیلی زیر پوشش موساد در سرزمین بیگانه عملی نبود، اسرائیلی‌ها از طریق ساواك وارد عمل شدند. ایران در عوض دادن تسهیلاتی در خاك خود به مأموران اسرائیلی و فروش نفت به آن كشور، از دولت اسرائیل خواست تا او را در تربیت حرفه‌ای مأموران ساواك كمك كنند. اسرائیل به هم پیمانش از این دستگاههای پیشرفته جاسوسی و ضد جاسوسی تحویل داد كه ایران احتمالا از آنها برای جاسوسی استفاده می‌كرد... كارشناسان اسرائیل برای تأمین خدمات پس از فروش این دستگاه در ایران ماندند. حضور آنان برخلاف حضور آمریكایی‌ها به چشم نمی‌خورد. آنان در میان اجتماع یهودیان ایران از پایگاه لجستیكی مخفی برخوردار بودند. همگرایی منافع دو دولت آنها را به همكاری نزدیكی در امور امنیتی سوق داد. مستشاران اسرائیلی كه از امتیاز شناخت بهتر منطقه و روحیه مردم برخوردار بودند، ارتش ایران را در ابتدای دهة 1970 در لشكر كشی‌اش برای نبرد با چریكهای ماركسیست عمان [ظفّار] راهنمایی كردند. در همان ایام منتها این بار در سطح امنیت داخلی، اسرائیل با استفاده از شناختش درباره فعالان فلسطینی، اطلاعاتی درباره روابط میان گروههای تروریست ایرانی و رزمندگان الفتح به پلیس مخفی شاه داد.
همكاری متقابل ساواك و موساد فهرست‌وار عبارت‌اند از: تبادل اطلاعات، آموزشهای موساد به كاركنان ساواك، طرحها و عملیات مشترك ساواك و موساد، خرید سلاح و تجهیزات و وسایل از موساد، همكاری دو جانبه علیه فلسطینی‌ها، تشكیل سمینارهای دو جانبه و سه جانبه (به اضافه سرویس اطلاعاتی تركیه با اتیوپی)، آموزشهای مختلف، شنود، خط‌شناسی و مذاكرات رؤسا و نماینده‌های دو سرویس.
منبع : موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی
