قبرهای گران قیمت میلیونی!!
70 میلیون، 120 میلیون، 200 میلیون، 400 میلیون، 700 میلیون و حتی بالاتر؛ اینها قیمت خرید ماشین نیست، قیمت خرید خانه هم نمی باشد. هر چند غیر قابل باور، امّا قیمت قبر است. قبرهایی که با انگیزه های بسیار متفاوتی خریده می شود و منحصر به قشر خاصی نیست. این انگیزه ها و پاسخ دینی آن در ادامه می آید.
جنازه ها در کنار هم یا اُلفت در زندگی
خرید یک آرامگاه خانوادگی خیلی گران تر از خرید یک طبقه از یک قبر است. قیمتی که به چند میلیاردی هم رسیده تا جنازه‌های یک خاندان در کنار هم باشند و تنها نمانند! جالب اینجاست که چه بسا این اموات محترم! براساس وسوسه های شیطانی دچار قهر و کدورت شده باشند و حالا که مُرده‌اند بخواهند دوستانه در کنار یکدیگر باشند.
البته سفارش های دینی برای زنده ها و صله رحم است نه کنار هم دفن کردن جنازه‌ها. به راستی اگر دو نفر نیکوکار، یکدیگر را دوست بدارند؛ حتی اگر بین قبرشان کیلومترها فاصله هم باشد؛ باز در آن دنیا به سرعت به یکدیگر ملحق می‌شوند و همدیگر را تنها نمی گذارند؛ مطلبی که از این حدیث پیامبر(صلی الله علیه و آله) فهمیده می‌شود: «مَنْ أَحَبَ قَوْماً حُشِرَ مَعَهُم؛ هرکس گروهی را دوست داشته باشد؛ با آنها محشور می شود.» (بشارة المصطفی، ج2، ص75)
عذاب قبر و مجازات‌های برزخی واقعاً سخت و ترسناک است. این ترس باید ما را از گناهان باز دارد؛ نه آنکه سبب اسراف شود. ولی طبق صریح قرآن، قبر در اماکن متبرک نمی تواند سرنوشت برزخی انسان را تغییر دهد. خداوند در تعریف روز قیامت، نقش تعیین کننده را در اعمال انسان دانسته و فرموده است: «یَوْمَ تَجِدُ كُلُّ نَفْسٍ ما عَمِلَتْ مِنْ خَیْرٍ مُحْضَراً وَ ما عَمِلَتْ مِنْ سُوءٍ(آل عمران/30) روزی كه هر كس، آنچه را از كار نیك انجام داده، حاضر می‌بیند.»
چشم و هم چشمی آن هم با قبر
خانه، ماشین، مبل، پرده، عمل جراحی بینی و... کم بود؛ چشم و هم چشمی به وسیله قبر هم اضافه شد. تعجب ندارد؛ وقتی افراد کمبود شخصیت داشته باشند سراغ چشم و هم چشمی می‌روند. بسیار خنده دار است که صاحب عزا بخواهد از درگذشت عزیزشان بهره برداری کند و البته خنده دارتر مُرده هایی هستند که نه تنها در زندگی مادّی خود اهل چشم و هم چشمی بودند؛ بلکه برای بعد از مرگ هم نقشه ها کشیدند. چقدر خوب می شد ما در کسب فضیلت های اخلاقی و مقامات معنوی، چشم و هم چشمی داشتیم، همان طور که در قرآن بارها مطرح شده ولی کسی نشنیده، مانند: «سَابِقُوا إِلَى مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا كَعَرْضِ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ (حدید/21 ) بر یكدیگر سبقت گیرید برای رسیدن به مغفرت پروردگارتان و بهشتی كه پهنه آن مانند پهنه آسمان و زمین است.» یا فرموده: «وَسَارِعُوا إِلَى مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِینَ (آل عمران/133) شتاب كنید برای رسیدن به آمرزش پروردگارتان؛ و بهشتی كه وسعت آن، آسمان ها و زمین است؛ و برای پرهیزگاران آماده شده است.»
دلسوزی برای میّت
گاهی بازماندگان برای آنکه تازه گذشته، عذاب قبر نداشته باشد یا غرق در برکت و رحمت الهی قرار بگیرد؛ جنازه را در قبرستان هایی خاص دفن می کنند. برخی ها هم خودشان دست به کار می شوند و با وصیّت نامه، محل دفن خود را انتخاب می کنند تا از رحمت الهی بیشتر بهره ببرند؛ امّا این حربه چند درصد کارساز است؟
بله، عذاب قبر و مجازات های برزخی واقعاً سخت و ترسناک است. این ترس باید ما را از گناهان باز دارد؛ نه آنکه سبب اسراف شود. ولی طبق صریح قرآن، قبر در اماکن متبرک نمی تواند سرنوشت برزخی انسان را تغییر دهد. خداوند در تعریف روز قیامت، نقش تعیین کننده را در اعمال انسان دانسته و فرموده است: «یَوْمَ تَجِدُ كُلُّ نَفْسٍ ما عَمِلَتْ مِنْ خَیْرٍ مُحْضَراً وَ ما عَمِلَتْ مِنْ سُوءٍ(آل عمران/30) روزی كه هر كس، آنچه را از كار نیك انجام داده، حاضر می‌بیند.» پس چه بهتر است افراد با انجام کار خیر، هم از عذاب قبر در امان باشند و هم عاقبتی بهشتی داشته باشند. اینکه قبر میّت در اماکن مقدس باشد یا در گوشه ای متروک از یک قبرستان عمومی، نقشی در زیاد شدن اعمال صالح ندارد.
وصیّتی درس آموز
امام حسن (علیه السلام) ترجیح دادند که بدنشان در کنار پیامبر دفن شود و در وصیت خود فرمودند: «أَنْ تَدْفِنَنِی مَعَ رَسُولِ اللَّهِ فَإِنِّی أَحَقُّ بِهِ وَ بِبَیْتِهِ مِمَّنْ أُدْخِلَ بَیْتَهُ بِغَیْرِ إِذْنِه؛ اینکه مرا دفن کنی در جوار رسول خدا که من استحقاق این را دارم که در جوار پیامبر و در خانه او باشم از کسانی که بدون اجازه وارد خانه ایشان شده اند.» (بشارة المصطفی، ج2، ص272) این فراز درس بزرگی است. درسی که به ما می فهماند اگر امام مجتبی(علیه السلام) چنین خواسته‌ای را داشت؛ به دلیل یک عمر پیروی صادقانه اش از پیامبر بود. به دلیل استحقاق ایشان از دیگران بود. حتی حضرت دلخوری خود را از دفن بدون اصول ناپاکان در کنار پاک ترین و شریف ترین انسان ها مطرح کردند. به راستی چه کسی امروزه این استحقاق را دارد؟
به راستی اگر دو نفر نیکوکار، یکدیگر را دوست بدارند؛ حتی اگر بین قبرشان کیلومترها فاصله هم باشد؛ باز در آن دنیا به سرعت به یکدیگر ملحق می‌شوند و همدیگر را تنها نمی گذارند؛ مطلبی که از این حدیث پیامبر(صلی الله علیه و آله) فهمیده می‌شود: «مَنْ أَحَبَ قَوْماً حُشِرَ مَعَهُم؛ هرکس گروهی را دوست داشته باشد؛ با آنها محشور می شود.» (بشارة المصطفی، ج2، ص75)
به هر حال اگر مؤمنی دوست دارد وصیّت کند که او را در اماکن متبرک دفن کنند؛ چقدر لازم و ضروری است که به سنّت امام حسن مجتبی (علیه‌السلام)، به طور کامل دقت کند. حضرت در انتهای وصیّت خویش مطرح کردند که اگر از این کار ممانعت شد؛ بازماندگان اصراری هم نداشته باشند و در انجام وصیّت هیچ قطره خونی ریخته نشود. این شرط حضرت، یعنی ملاحظه حال بازماندگان. پس اگر وصیتی هم باشد؛ نباید بازماندگان را به سختی اندازد.
کلام نهایی
انتخاب قبرهای خاص، خیلی از اوقات، انگیزه های الهی ندارد. یک انگیزه آن، شاید خدایی باشد و آن اثبات عشق و علاقه فرد به اهل بیت (علیهم السلام) است. کاری که می توان آن را با صدها کار عملی ساخت. یکی از آن کارها، عمل به احادیث پیشوایان دینی است. مثل این حدیث که امام صادق (علیه السلام) فرمودند: «مَنْ قَضَى لِأَخِیهِ الْمُؤْمِنِ حَاجَةً قَضَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ- یَوْمَ الْقِیَامَةِ مِائَةَ أَلْفِ حَاجَةٍ مِنْ ذَلِكَ أَوَّلُهَا الْجَنَّةُ وَ مِنْ ذَلِكَ أَنْ یُدْخِلَ قَرَابَتَهُ وَ مَعَارِفَهُ وَ إِخْوَانَهُ الْجَنَّةَ بَعْدَ أَنْ لَا یَكُونُوا نُصَّاباً؛ کسی که یک نیاز برادر با ایمان خود را رفع کند، خداوند در قیامت صدهزار حاجت او را برآورده می‌سازد که نخستین آنها، بهشت است و از جمله آن خواسته ها این است که خویشان، آشنایان و برادران دینی او را نیز وارد بهشت می کند، به شرطی که به دشمن اهل بیت نباشند.»
پس می‌توان به جای پرداخت ده‌ها و صدها میلیون برای قبری خاص، یک قبر ارزان تهیه کرده و تفاوت قیمت ها را صرف امور خیریه و رفع احتیاج نیازمندان کرد. مثلاً به خانه دار شدن یا تشکیل خانواده افراد بی بضاعت کمک کرد، خرج بیماران نیازمند را بر عهده گرفت، یک یتیم را سرپرستی نمود و... اینها کارهایی است که اهل بیت از ما خواسته اند. کارهایی که سرنوشتی سراسر بهشتی برای انسان به ارمغان می آورد.
