چگونه می توان حلزون ها را از باغچه ها دور كرد؟، جلسه دوم
روش های جمع آوری حلزون ها
روش های جمع آوری ساده ای برای حلزون ها وجود دارد. حلزون های آبزی را می توان به راحتی با یك ملاقه یا پارو جمع كرد. این كار را می توان در مواردی با دست هم انجام داد. ملاقه حلزون جمع كنی شامل یك صافی استیل بوده كه به یك دسته چوبی بلند متصل شده است.
حلزون های خاك زی بسته به نوع آن ها در مناطق مرطوب یا نیمه مرطوب و بر سطح خاك یا زیر و نزدیك به سطح یافت می شوند. در اكثر اوقات می توان آنها را با چشم غیرمسلح دید و با دست به راحتی گرفت. البته می شود توسط بیل چه باغبانی نیز خاك را برای پیدا كردن آن ها زیر و رو كرد. در بعضی موارد خوب است كه خاك یا خاك برگ را درون كیسه ریخته و به آزمایشگاه برای بررسی دقیق تر منتقل نمود.
اگر مطالعه روی نمونه زنده مورد نظر نباشد، باید حلزون ها را با آب جوش یا مواد بی هوش‌كننده ضعیف كشته و آن ها را در الكل سفید 70 درصد نگهداری و سپس به آزمایشگاه منتقل كرد. اما اگر كار با نمونه زنده مورد نظر باشد، از قوطی های مخصوص حمل حلزون زنده برای انتقال آنها به آزمایشگاه استفاده می شود.
برای ساخت این قوطی ها از یك ظرف در‌دار استفاده می شود كه داخل آن با پنبه مرطوب پر شده است. حلزون ها را در بین پنبه ها جا داده و بر روی درِ قوطی منافذی برای عبور هوا ایجاد می کنند.
كلیه نمونه های جمع آوری شده باید دارای برچسب مشخصات باشند. نوشتن موارد زیر در مورد هر نمونه لازم است:
- محل جمع آوری
- نوع محیط زیست (چشمه، باتلاق، قنات و...)
- درجه حرارت تقریبی آب (در صورتی كه نمونه ها آبزی باشند)
- تاریخ جمع آوری و نام جمع آوری‌كننده
- تشخیص تقریبی نرم تن
مبارزه با حلزون ها
لزوم مبارزه با حلزون ها برای بیشتر كشاورزان و افرادی كه به نوعی با بیماری های انگلی درگیر بوده اند، آشكار شده و سال هاست كه از روش های مختلفی برای این كار استفاده می شود. یكی از موادی كه حدود 50 سال است كه برای این كار استفاده می شود، سولفات مس است. البته تركیبات شیمیایی بسیار زیادی در طی این سال ها به بازارهای جهانی برای این منظور ارائه شده است.
برای انتخاب یك سم حلزون كش مناسب باید به موارد زیر دقت كرد:
- سم مورد استفاده، برای انسان و جانوران از جمله ماهی ها ضرر زیادی نداشته باشد.
- علاوه بر حلزون های بالغ، توده تخم های آن ها را نیز بتواند از بین ببرد.
- قیمت آن مناسب و حمل و نقل آن راحت باشد.
- كار كردن با آن برای كارگران و افراد با آموزشِ كم، راحت باشد.
- در مقابل نور پایدار بوده و با مواد دیگر در محیط تركیب نشود.
- بتوان میزان آن را در محیط اندازه گیری كرد.
برای سنجش قدرت سم، می توان قفس های پلاستیكی حاوی 10 تا20 حلزون را در محل های مختلف سم پاشی، 24 ساعت قبل از انجام آن قرار داد. سپس آن ها را بعد از سم پاشی جمع آوری كرده و برای مطالعات دقیق به آزمایشگاه انتقال داد. با مقایسه موارد مرگ و میر نمونه های داخل این قفس ها، با نمونه های شاهدی كه در محل های دیگری قرار داشتند می توان به قدرت سم پی برد.
مبارزه بیولوژیك یكی از راه های جدید برای از بین بردن آفات بوده و برخلاف مبارزه شیمیایی، در طولانی مدت اثر بدی بر محیط زیست ندارد. عوامل بیولوژیكی كه برای این كار استفاده می شوند شامل ویروس ها، باكتری ها، قارچ ها، جانوران بی مهره و مهره دار هستند. البته كار با بیشتر این عوامل در سطح آزمایشگاهی بوده و هنوز به سطح مزارع و محیط زیست نرسیده است.
یكی از موارد مبارزه بیولوژیك كه تا حدودی در محیط های طبیعی كوچك مورد بررسی قرار گرفته است، مگس حلزون خوار بوده كه در مرحله بالغ و لاروی استفاده می شود. این روش هنوز با مشكلات زیادی مواجه است. مورد دیگر، استفاده از حلزون بر علیه حلزون است، كه در این روش با وارد كردن گونه ای از حلزون ها كه برای بیماری مورد نظر در آن منطقه نمی تواند به عنوان ناقل عمل كند، رقیبی برای حلزون ناقل ایجاد كرده تا باعث كاهش تعداد آن در محیط شود. این روش نیز باید بیشتر مورد بررسی قرار بگیرد و هنوز در بسیاری از نقاط دنیا مؤثر نیست.
یكی دیگر از راه های مبارزه، مبارزه‌ی مكانیكی است. پاك كردن كناره نهرها، باتلاق ها، حوضچه های پرورش ماهی و پر كردن گودال ها و باتلاق ها می تواند تا حدودی موثر باشد.
در نهایت بهترین روش، آموزش همگانی بهداشت از طریق رسانه ها به منظور پیشگیری از آلوده شدن افراد به انواع انگل ها است.
آینده های شغلی یك زیست شناس ـ متخصص انگل شناسی پزشكی
آینده های شغلی یك زیست شناس ـ متخصص انگل شناسی پزشكیانسان ها، میزبان حدود 300 گونه كرم انگلی بیش از 70 گونه از آغازیان جانور مانند یا پروتوزوآ هستند. بنابراین یكی از شاخه های مهم علم انگل شناسی، انگل شناسی پزشكی است. در این شاخه از علم، زیست شناسی ـ پزشكی، متخصصین به شناسایی انگل ها، چرخة زندگی آن ها، نحوة ابتلای انسان به انگل ها و همچنین راه های درمان و ریشه كن كردن بیماری های انگلی می پردازند. یكی از معروف ترین انگل های بیماری زا در انسان پلاسمودیوم، عامل بیماری مالاریا است كه به تنهایی عامل مرگ بیش از 500000 نفر در سال است.
مطالب مرتبط:
چگونه می توان حلزون ها را از باغچه ها دور كرد؟، جلسه اول
چگونه می توان حلزون ها را از باغچه ها دور كرد؟، جلسه دوم
چگونه می توان حلزون ها را از باغچه ها دور كرد؟، جلسه سوم
بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان، تهیه: پریسا صحرانورد فرد
تنظیم: زینب شاه مرادی
