کلید رمز طی‌الارض در قرآن
حقیقت «طی‌الارض» چیست؟ آیا پیچیده شدن زمین در زیر پای عارف است آنگونه که برخی گفته‌اند. اگر چُنین است پس چرا در لحظه «طی‌الارض» غیر از رونده، دیگران در محل خود ثابت‌اند؟ شواهد قرآنی این مساله کدام است؟
شکوری_شبکه تخصصی قرآن تبیان
درباره حقیقت «طی‌الارض» و تبیین مفهوم و تحلیل عقلانی آن، از سوی دانشمندان نظریات گوناگونی ارائه شده است. یکی از آن نظریه‌ها، نظریه‌ی "اعدام و ایجاد" است که از ناحیه محی الدین بن عربی ابراز شده و بزرگانی نیز آن را پذیرفته‌اند.
طبق این نظریه، شخص خود را در مکان مبدا «اعدام» و در مکان دلخواه «ایجاد» می‌کند. طبق این نظریه، شخص خود را در مکان مبدا «اعدام» و در مکان مورد نظر «ایجاد» می‌نماید. طبق نظریه‌ی دیگر، طی الارض، نقل و انتقال سریع بدن است که با قدرت بالای روحی فرد حاصل می‌شود. هر یک از این دو نظریه را بپذیریم باید گفت که این امر برای همه امکان ندارد و تنها برای اولیای الهی تحقق می‌یابد.[1]
طی الارض در قرآن
قرآن مجید طى الارض را براى یكى از نزدیكان با ایمان و دوستان خاص سلیمان به نام آصف بن برخیا ذكر كرده كه توانست تخت سلیمان را به یك چشم به هم زدن حاضر كند.
قرآن مجید درباره او مى‌فرماید: «قَالَ الَّذِی عِندَهُ عِلْمٌ مِّنَ الْكِتَابِ أَنَا آتِیكَ بِهِ قَبْلَ أَن یَرْتَدَّ إِلَیْكَ طَرْفُكَ فَلَمَّا رَآهُ مُسْتَقِرًّا عِندَهُ قَالَ هَذَا مِن فَضْلِ رَبِّی لِیَبْلُوَنِی أَأَشْكُرُ أَمْ أَكْفُرُ وَمَن شَكَرَ فَإِنَّمَا یَشْكُرُ لِنَفْسِهِ وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ رَبِّی غَنِیٌّ كَرِیمٌ» [2]كسى كه دانشى از كتاب داشت، این كار را انجام داد.
بسیارى از مفسران گفته‌اند: این مرد با ایمان از [[اسم اعظم الهى با خبر بود. البته منظور از آگاهى بر اسم اعظم، تخلّق (آراستگى) به آن اسم و وصف است، یعنى انسان از نظر آگاهى و اخلاق و تقوا و ایمان آن چنان تكامل یابد كه مظهرى از آن اسم گردد. این تكامل معنوى و روحانى (كه پرتوى از آن اسم اعظم الهى است) قدرت بر این كار را فراهم مى كند. [3]
کلید رمز طی الارض در 6 آیه
مرحوم علامه طباطبایی(ره) كه خود از عارفان و سالكین الی الله بود در پاسخ به این سؤال می‌فرماید:
«حقیقت طی الارض، پیچیدن زمین در زیر گام رونده است. برادر ما مرحوم آقاسیدمحمدحسن الهی قاضی، یك روز به وسیله شاگردی كه داشت و او احضار ارواح می نمود (نه با آیینه و نه با میز سه گوش، بلكه دستی به چشم خود می كشید و فورا احضار می كرد) از روح مرحوم حاج میرزاعلی آقای قاضی(ره)، راجع به طی الارض سؤال كرده بود. مرحوم قاضی جواب داده بودند كه: طی الارض شش آیه از اول سوره طه است كه می‌فرماید: «ای پیغمبر ما قرآن را بر تو فرو نفرستادیم تا تو به زحمت و رنج بیفتی! مگر برای یادآوری برای كسی كه از خدا می ترسد. قرآن، فرو فرستادنی است از كسی كه زمین و آسمان های بالا را آفریده است. خداوند رحمان بر عرش خود قرار گرفت- از برای خداست آنچه در آسمان ها است و آنچه در زمین است و آنچه در مابین آسمان و زمین و آنچه در زیر خاك است- و اگر صدای خود را در گفتار بلند كنی. پس خدا می داند سخن مخفی و پنهان تر از آن را- الله است كه هیچ معبودی جز او نیست، از برای اوست اسمای حسنی...»[4]
مرحوم آیت الله سید محمد حسین طهرانی در باره حقیقت طی الارض، از محضر استاد خویش، مرحوم علامه طباطبایی سوالاتی کرده‌اند که جهت اطلاع بیشتر می‌توانید به کتاب "مهر تابان"، صفحات 380_378، مراجعه کنید.
پی‌نوشت‌ها:
1. ویکی فقه، با کمی تلخیص
2. سوره نمل/40
3. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۵، ص۴۷۰، با تلخیص
4. حسینی طهرانی، رساله «لب اللّباب»، ص 305
