فرصت تعطیلات نوروز را برای خواندن کتاب از دست ندهید
محمود برآبادی نویسنده و منتقد ادبی، مجموعه ای از کتاب های خواندنی را برای مطالعه در نوروز پیشنهاد می دهد.
آیین نوروز و تعطیلات سال نو فرصتی است که جمع خانواده ها از کوچک و بزرگ به عنوان فرصتی برای مطالعه و کتابخوانی از آن بهره ببرند. آغاز سال جدید با کتاب می تواند تبدیل به رسمی شود که کتاب در همه روزهای سال همراه ما باشد. همانقدر که اعتقاد داریم اگر اولین روز سال برای ما خوش یمن و نیک باشد، سال نکویی نیز خواهیم داشت. اگر کتاب را هم کنار سفره هفت سین بگشاییم شاید تا پایان سال روزهای کتابی ما ادامه داشته باشد.
محمود برآبادی در گفتگوی بهاری با ملیسا معمار ، مجموعه ای از کتاب های خواندنی را برای مطالعه در ایام نوروز به خوانندگان تبیان پیشنهاد می دهد که در ادامه می خوانید:
حال و احوال کتاب و کتابخوانی را در روزهای پایانی سال چگونه می بینید؟
در حال حاضر تیراژ کتابها افت کرده و خوانندگان کتابها سراغ سرگرمی های دیگری رفتهاند، مخصوصا نوجوانها بیشتر وقتشان را در شبکههای مجازی و اینترنت میگذرانند، گرچه آن هم به نوعی خواندن محسوب میشود اما خواندن به معنای خریدن کتاب کاغذی و مطالعه داستان و رمان کاغذی اتفاق نمیافتد.
هرچند که امروزه از طریق کتابهای صوتی میتوان داستانهای کوتاهی را گوش داد اما باز هم وضعیت کتابخوانی در ایران اصلا مطلوب نیست.
این شمارگان پایین کتاب چه آسیب هایی به دنبال دارد؟
ببینید! تیراژ پایین به کیفیت کتابها هم آسیب رسانده است زیرا ما آنقدر کتاب چاپ نمیکنیم که امکان دریافت بازخورد از مخاطبان را داشته باشیم. از سویی دیگر افت تیراژ کتابها یا عدم انتشار آنها سبب کاهش میزان نقد و بررسی کتابها هم شده است و کمتر آثار منتشر شده نقد می شوند و این مساله سبب میشود میزان رقابت گسترده بین نویسندگان هم از بین برود. همه این مسائل موجب شده که با افت کیفیت کتاب مواجه باشیم.
اما با این وجود باید امیدوار باشیم چنانچه وضعیت اقتصادی مردم بهتر شود نسبت به خرید کتاب اقبال بهتری نشان دهند زیرا خواندن، یک نیاز فرهنگی است و نمیتوان از آن چشم پوشی کرد.
با این حال طرح هایی هم در حوزه کتابخوانی اجراشد که در جذب مخاطب تاحدودی موفق بودند؟
بله. البته برنامههایی که در حال حاضر از سوی ناشران یا وزارت ارشاد جهت ارائه طرحهایی برای تخفیف خرید کتاب، باشگاههای کتابخوانی، روستاهای دوستدار کتاب و ... جهت ترویج کتابخوانی انجام میشود بیتاثیر نیست. اجرای این برنامهها مخصوصا در شهرستانها و روستاها تاثیر زیادی دارد چون در شهرهای کوچک هنوز هم خواندن کتاب کاغذی رواج بیشتری دارد و بیشتر از سایر رسانهها مورد استقبال مردم قرار میگیرد.
نظرتان درباره هدیه دادن کتاب به مناسبت های مختلف چیست؟
هدیه دادن کتاب در مناسبتهای مختلف را نیز در افزایش کتابخوانی موثر است. اما باید توجه داشت این هدیه دادن باید بر اساس توجه به شرایط روحی و ذهنی طرف مقابل انجام شود تا نتیجه عکس ندهد. گاهی هدیه دادن کتاب مثلا در ایام نوروز به عنوان عیدی به کودکان و نوجوانانی که منتظر دریافت پول یا هدیه هستند، ممکن است تاثیر منفی داشته باشد و آنها را بیشتر از کتاب خواندن دور کند.
ما همه در طول سال کتابهایی را در نظر داریم که بخوانیم اما مشغله های کاری و زندگی پرشتاب شهری این فرصت را به ما نمیدهد و اغلب به دنبال فرصتی برای مطالعه هستیم و نوروز همین فرصت است که دنبالش میگردیم.
من همیشه غیر از کتابهایی را که به ضرورت داوری در لاکپشت و یا داوری های دیگر ناچارم در طول سال بخوانم، آثاری را کنار میگذارم که در تعطیلات آخر هفته یا در تعطیلات نوروز بخوانم. حتی اگر سفر هم بروم، همیشه تعدادی کتاب در ساک دستیام میگذارم و از فرصتهای کوتاه پیش آمده به سبب تاخیر هواپیما، قطار یا اتوبوس استفاده میکنم و شروع به خواندن آنها میکنم. این طوری حوصلهام از انتظار کشیدن سر نمیرود و به خواستهام که خواندن کتاب است نیز میرسم.
چه کتاب هایی را برای مطالعه در تعطیلات نوروز به مخاطبان پیشنهاد می کنید؟
چند کتاب که در داوری لاکپشت پرنده و سایر جوایز کتاب، به مرحله نهایی رسیدهاند را در طول این ایام به مخاطبان پیشنهاد میکنم. البته مطالعه این کتابها را هم به نوجوانان و هم بزرگسالان توصیه میکنم.
در بین کتابهای تالیفی میتوانم «سایه هیولا» نوشته عباس جهانگیریان که داستانی زیبا و پرکشش در مورد حفظ محیط زیست و نگهداری از گونههای رو به انقراض حیوانهای وحشی در جنگلهای گلستان و مازندران است و «زیبا صدایم کن» نوشته فرهاد حسنزاده که داستانی درباره رابطه انسانی دختری با پدرش است که به دلیل اختلالات روانی در آسایشگاه نگهداری میشود و تصمیم میگیرد که روز تولد دخترش در کنار او باشد، را به مخاطبان پیشنهاد کنم.
گاهی هدیه دادن کتاب مثلا در ایام نوروز به عنوان عیدی به کودکان و نوجوانانی که منتظر دریافت پول یا هدیه هستند، ممکن است تاثیر منفی داشته باشد و آنها را بیشتر از کتاب خواندن دور کند
همچنین اگر دوستدار کتابهای علمی و معلومات عمومی هستند، مطالعه کتاب «سرگذشت فرش در ایران» نوشته مریم رجبی و «سرگذشت پزشکی در ایران» نوشته احسان رضایی و یاسر مالی را پیشنهاد میکنم.
در میان رمانهای ترجمه هم میتوانم کتاب «وحشی» نوشته دیوید آلموند با ترجمه نسرین وکیلی، «زباله» نوشته اندی مولیگان و ترجمه مائده گلچین، «بیرون ذهن من» نوشته شارون ام. درپیر با ترجمه آنیتا یارمحمدی، «رودخانه واژگون» نوشته ژان کلود مورلوا با ترجمه نوید عطار اشراقی و زهره ناطقی را پیشنهاد میکنم. ویژگی همه این کتابها داستان پرکشش و ترجمه خوبی است که آنها را به کتابهایی خوشخوان تبدیل کرده است.
در زمینه رمانهای تاریخی هم میتوانم دو کتاب «آناهید ملکه سایهها» نوشته جمالالدین اکرمی و «اقلیم هشتم» نوشته محسن هجری را به مخاطبان پیشنهاد کنم و به آنها توصیه کنم که فرصت تعطیلات نوروز را برای خواندن کتاب از دست ندهند.
*****
محمود برآبادی در سال 1331 در سبزوار به دنیا آمد. وی نویسنده، پژوهشگر و منتقد ادبی و از اعضای هیاتمدیره و نایب رئیس انجمن نویسندگان کودک و نوجوان است که تا به حال آثار بسیاری را برای کودکان و نوجوانان منتشر کرده است. از جمله آثار برآبادی میتوان به «حماسه کوچی»، «سیل»، «آغاز»، «داستان گل سرخ»، «آتش زیر خاکستر»، «بهاری دیگر»، «یادهای کودکی»، «مشهدی حسن آسیابان ماست»، «آن کس که حقیقت را میداند»، «سه قصه»، «آب نبات چوبی»، «کاسه چینی مادربزرگ»، «بالاییها و پایینها»، «تصویرها چگونه جان گرفتند» و «دنیای کوچک جوجه تنبل» اشاره کرد.