فواید آیات قرآن و دعا از زبان آیت الله قاضی

دعا، سپر مؤمن اسلحۀپیامبران، ستون دین، نور آسمان و زمین، کلید نجات و گنجینة رستگاری است. قرآن کریم مؤمنان را به دعا که عبادتی بزرگ، بلکه روح همة عبادت هاست

دستور داده، می فرماید: «ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکمْ إِنَّ الَّذِینَ یسْتَکبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِی سَیدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِینَ» (مرا بخوانید که شما را اجابت می کنم؛ همانا به زودی کسانی که با تکبر از عبادت من سرباز می زدند، با خواری داخل جهنم خواهند شد. ) در روایات، افزودن بر بیان اهمیت این امر، آثار و فوایدی نیز برای بعضی از ذکرها و دعاها و نیز خواصی برای برخی از آیات قرآن کریم ذکر شده است تا مؤمنان را هر چه بیشتر تشویق نماید و نیز به آنان بیاموزد که هیچ جنبشی و هیچ اثری از هیچ موجودی در جهان هستی صادر نمی شود، مگر آن که تحت اراده و نفوذ خداوند قادر متعال است و مؤمن باید در هر حال، در سختی و آسایش و فقر و ثروت، همواره ارادۀاو را نافذ بداند و خود را تحت سلطۀآن موجود برتر و عالی بداند. در میان تعلیمات مرحوم آیت الله قاضی نیز به چنین مواردی برمی خوریم که گویای احاطة بسیار ایشان بر آیات و روایات و نیز تعبد آن حکیم فرزانه و تمسک شدید آن عارف یگانه به ریسمان محکم قرآن و عترت می باشد. استاد سیدمحمدحسن قاضی طباطبایی، فرزند مرحوم قاضی، در یادداشت های خود به نمونه هایی اشاره فرموده اند که جا دارد با بیان آنها این اوراق را متبرک و نورانی سازیم:

1- آن مرحوم برای تقویت حافظه، خواندن آیت الکرسی و مُعوَّذَتین (دو سورة مبارکة ناس و فلق) را سفارش می فرمودند.

2- مرحوم قاضی برای طلب وسعت رزق این آیات را قرائت می نمودند:

«اسْتَغْفِرُوا رَبَّکمْ إِنَّهُ کانَ غَفَّارًا* یرْسِلِ السَّمَاء عَلَیکم مِّدْرَارًا* وَیمْدِدْکمْ بِأَمْوَالٍ وَبَنِینَ وَیجْعَل لَّکمْ جَنَّاتٍ وَیجْعَل لَّکمْ أَنْهَارًا»[1] و از پروردگارتان طلب بخشش کنید که او بسیار آمرزنده است* تا از آسمان، فراوان بر شما فرو فرستد* و شما را با دارایی و فرزندان نیرو بخشد و برای شما نهرهایی قرار دهد.

3- به همه سفارش می کردند این ذکر را قرائت کنند:

«استَغفِرُاللهَ الذی لا اله إلا هو من جمیع ظلمی و جرمی و إسرافی علی نفسی و أتوب إلیه: از خداوندی که هیچ معبودی جز او نیست، به خاطر تمامی ظلم ها و گناهانم و ستمی که بر خود روا داشته ام طلب بخشش می کنم و به سوی او باز می گردم.

4- آن مرحوم در هنگام اضطراب و ناراحتی های روحی، خواندن این کلمات را سفارش می کردند:

«لا إله إلا الله وحدّه لا شریک له و له الحمد و له الملک و هو علی کلّ شی ءٍ قدیر. أعوذ باللهِ من هَمَزاتِ الشیاطینِ و أعوذُ بِک ربّی مِن أن یحْضرونِ، إنَ اللهَ هوالسمیع العلیم: هیچ معبودی جز خداوند یکتای بی شریک وجود ندارد و ستایش و حکومت مخصوص اوست و او بر هر کاری تواناست. از وسوسه های شیاطین به خدا پناه می برم و به تو پناه می برم- ای پروردگارم- از این که نزد من حاضر شوند؛ همانا خداوند شنوا و داناست.

5- برای حفظ امنیت خانه دستور می دادند که این دعا بر روی کاغذی نوشته و بر درب منزل آویخته شود:

«یا حافظاً لاینسی؛ یا نعمةً لاتُحصی؛ أنت قُلتَ و قولُک الحقُّ: «إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکرَ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ»[2] ؛ ای نگهبانی که فراموش نمی کنی و ای نعمتی که هرگز به شماره درنمی آیی؛ تو فرمودی- و سخن تو حق است- «همانا قرآن را ما نازل کردیم و خود ما آن را حفظ خواهیم کرد. »

6- در صورت ترس از زیان خوراکی یا نوشیدنی به خواندن این کلمات سفارش می نمودند:

«بِسْمِ اللّهِ الرّحْمنِ الرّحیمِ خَیرِ الاسْماءِ بِسْمِ اللّهِ رَبّ الارْضِ وَ السّمآءِ بِسْمِ اللّهِ الّذی لایضُرّ مَعَ اسْمِهِ سَمّ وَلا دآءٌ؛ به نام خداوند بخشندۀمهربان، بهترین نام ها، معبود زمین و آسمان ها، خداوند رحمان و رحیمی که با نام او هیچ سمّ و بیماری ای زیان نمی رساند.

7- آن مرحوم سفارش می فرمودند در صورت روبرو شدن با شخص ستمگری که از او می ترسید، دست ها را باز کنید و این حروف را بر دست راست بشمارید: «بِسْمِ اللّهِ الرّحْمنِ الرّحیمِ: ک- ه- ی- ع- ص» و بر دست چپ نیز «بِسْمِ اللّهِ الرّحْمنِ الرّحیمِ؛ ح- م- ع- س- ق» خوانده شود؛ سپس انگلستان دو دست را داخل یکدیگر نمایید.

8- برای ایمنی از نیش زدن حیوانات موذی، این دعا را سفارش می فرمودند:

أعُوذُ کلماتِه التامَّات التی لا یجاوزُهنّ بَرٌ ولا فاجرٌ، مِن شَرِّ ذرَأ، ومن شَرِّ بَرَاومن شرّ کل دابة؛ هو آخِذٌ بناصیتها، إنَّ ربِّی علی صِراط مستقیم؛ به کلمات تامّة خداوند، کلماتی که هیچ نیکوکار و بدکاری از آن تجاوز نمی کند پناه می برم از شر آنچه آفریده است؛ او بر همة آنان تسلط دارد؛ همانا پروردگارم بر صراط مستقیم است.

9- زمانی که در نجف اشرف بیماری مالاریا شیوع پیدا کرد، مرحوم قاضی به افراد مبتلا توصیه می نمودند آیاتی از قرآن را که در مورد حضرت ابراهیم (ع) است، تلاوت نمایند؛ مانند این آیه «قُلْنَا یا نَارُ کونِی بَرْدًا وَسَلَامًا عَلَی إِبْرَاهِیمَ* وَأَرَادُوا بِهِ کیدًا فَجَعَلْنَاهُمُ الْأَخْسَرِینَ»[3] گفتم ای آتش! بر ابراهیم سرد و سلامت شو! و آنان خواستند با او مکر کنند؛ پس آنان را خوار کردیم. »

10- مرحوم آیت الله شیخ علی قسّام، یکی از شاگردان ایشان چنین نقل فرمودند:

من از جهت فراموشکاری و کمی حافظه، برای آقاسیدعلی قاضی شکایت کردم و مخصوصاً متذکر شدم از این که چیزی را در جایی می گذارم، بعد به ذهنم مراجعه کرده و چیزی به یاد نمی آورم. مرحوم استاد فرمودند: «زمانی که چیزی را در جایی قرار می دهی، بخوان: بِسم الله الرَّحمن الرَّحیم، فإنّک سوف لن تنساه إن شاءالله تعالی. »[4]

11- مرحوم قاضی قرائت دعای زیر را به مدت چهل شب، هر شب یک بار تا صد بار برای برآورده شدن حاجت سالکان درگاه الهی مفید می دانستند:

«إِلَهِی کیفَ أَدْعُوک وَ أَنَا أَنَا وَ کیفَ أَقْطَعُ رَجَائِی مِنْک وَ أَنْتَ؟ أَنْتَ إِلَهِی إِذَا لَمْ أَسْأَلْک فَتُعْطِینِی، فَمَنْ ذَا الَّذِی أَدعوه فَیعْطِینِی؟ إِلَهِی إِذَا لَمْ أَدْعُک فَتَسْتَجِیبَ لِی فَمَنْ ذَا الَّذِی أَدْعُوهُ فَیسْتَجِیبُ لِی؟ إِلَهِی إِذَا لَمْ أَتَضَرَّعْ إِلَیک فَتَرْحَمَنِی، فَمَنْ ذَا الَّذِی أَتَضَرَّعُ إِلَیهِ فَیرْحَمُنِی؟ إِلَهِی فَکمَا فَلَقْتَ الْبَحْرَ لِمُوسَی عَلَیهِ السَّلامُ وَ نَجَّیتَهُ أَسْأَلُک أَنْ تُصَلِّی عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ محمد وَ أَنْ تُنَجِّینِی مِمَّا أَنَا فِیهِ وَ تُفَرِّجَ عَنِّی فَرَجا عَاجِلا غَیرَ آجِلٍ بِفَضْلِک وَ رَحْمَتِک یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ»[5]

12- مرحوم سیدهاشم حداد از استاد خویش، آیت الله قاضی نقل فرموده اند که قرائت «کهیعص»[6] و «حمعسق»[7] و آیۀ«وَعَنَتِ الْوُجُوهُ لِلْحَی الْقَیومِ وَقَدْ خَابَ مَنْ حَمَلَ ظُلْمًا»[8] برای دفع شرّ دشمن مفید است.

آنچه ذکر شد، برخی از دعاهایی است که آن مرحوم به شاگردان خویش می آموختند و دعاهای ویژه ای نیز وجود داشت که ایشان جز برای افراد خاصّی نقل نمی کردند.

پی نوشت ها

[1] نوح: 12- 10

[2] حجر: 9

[3] انبیاء: 69- 70

[4] از یادداشت‏هاى استاد سیدحسن قاضى طباطبایى

[5]  روح مجرد، ص 482، این دعا در مفاتیح‏الجنان نیز ذكر شده است.

[6]  مریم: 1

[7] شوری: 1

[8] طه: 111

منبع: کوه توحید ص ٢٠١