کتابی که نکوست از ادبیاتش پیداست

سال ١٣٩٥ هم بالاخره با خاطرات خوب و بدش به پایان رسید و به قول معروف «به پایان آمد این دفتر، حکایت همچنان باقیست».

جای خالی بزرگان ادب و کتاب در سال ٩٦

سالی که گذشت مثل همه سال های دیگر، تلخی هایی را برای جامعه ادبی ایران به دنبال داشت. در این سال برخی از چهره های سرشناس ادبیات ایران که عمر خود را صرف نوشتن و پژوهش ادبی کرده بودند ، چهره در نقاب خک کشیدند. مشهورترین آنان عبارت بودند از :

مهدیه الهی قمشه‌ای شاعر، محقق، پژوهشگر ادبیات عرفانی و مولوی‌پژوه، متخلص به «آتش»، زاده سال ۱۳۱۶، پس از مدتی تحمل مشکلات تنفسی و ریوی 19 تیرماه 1395 درگذشت.او محضر استادانی همچون «مهدی الهی‌قمشه‌ای»، «جلال همایی»، «صدرالدین محلاتی»، «دکتر شفق» و «محمدتقی جعفری» را دیده بود. از این بانوی فرزانه «بهار عشق»، «معبد عشق»، «کربلا وادی عشق؛ سروده مهدی الهی قمشه‌ای، بازسرایی مهدیه الهی قمشه‌ای» و «خاطرات من با پدرم» منتشر شده است.

سیده‌ توران میرهادی  استاد ادبیات کودکان، نویسنده و کارشناس آموزش و پرورش و شخصیت برجستهٔ فرهنگی، سال 1306 در شمیران زاده شد و تا 18 آبان 1395 در تهران زیست. او در نهایت بر اثر سکته مغزی جان خود را از دست داد. میرهادی یکی از بنیان‌گذاران شورای کتاب کودکان است، بسیاری میرهادی را «مادر ادبیات کودک و نوجوان در ایران» می‌دانند.موسسه‌ پژوهشی تاریخ ادبیاتِ کودکانِ میرهادی به‌عنوان نامزد دریافت جایزه «آسترید لیندگرن» سال ۲۰۱۷ معرفی شده بود.

سیروس نیرو، شاعر، نویسنده و منتقد ادبی، آخرین شاگرد زنده‌ی نیما یوشیج بود. او سال 1309 در تهران به دنیا آمد و 25 آبان امسال به علت بیماری قلبی و عفونت‌های ریوی درگذشت. از او آثار زیادی به جا مانده است.آثار او با عناوین «سحر»، «شاهکارهای شعر معاصر»، «جاده»، «بهار از پنجره»، «از کودتا تا انقلاب»، «گنج مراد(تفسیر غزل های حافظ)»، «رود»، «سیاه‌مشق»، «در یتیم»، «دون ژوان»، «پیامبر نامرسل»، «گوهرفروشان مهتاب» و «با تهاجم باد» منتشر شده است. او کتاب «نیما» را نیز نوشته است.

پوران فرخ‌زاد، پژوهشگر، نویسنده و شاعر ایرانی 9 دی‌ماه در سن 84 سالگی درگذشت. بسیاری او را با خواهرش فروغ به یاد می‌آورند اما این پژوهشگر سال‎های زیادی به اهالی ادبیات به‌ویژه مولفان نوپا کمک می‌کرد. فرخزاد در دوران فعالیتش حدود 30 کتاب منتشر کرد که از میان آن‌ها می‌توان به«کارنمای زنان کارای ایران»، «اوهام سرخ شقایق: برگزینی از اشعار زنان زمان»، «نیمه‌های ناتمام: سیری در شعر زنان از رابعه تا فروغ»، «مسیح مادر» و «زن شبانه موعود» اشاره کرد.

عباس ماهیار، استاد دانشگاه، خاقانی‌شناس و پژوهشگر ادبی، سال 1316 در عجب‌شیر متولد شد و ۲۱ دی در تهران چشم‌هایش را برای همیشه بست. از آثار او می‌توان به «تصحیح انتقادی تسلیةالإخوان، (نوشتهٔ عطا ملک جوینی)»، «مرجع شناسی۱»، «نظم ۳ بخش اول»،«نجوم قدیم و بازتاب آن در ادب پارسی»، «صرف و نحو عربی»، «گزیده خاقانی»، «سیمای شیر یزدان در حدیقةالحقیقه»، «سحر بیان خاقانی»، «صرف و نحو ۱ و ۲»، «مالک ملک سخن»، «شرح مشکلات خاقانی» در پنج دفتر و ... اشاره کرد.

احمد عزیزی چهارم دی 1337 در سرپل‌ذهاب در استان کرمانشاه متولد شد. این شاعر به دلیل کاهش سطح هوشیاری ناشی از تشنج، بیماری قلبی و کلیوی به کما رفت و بعد از 9 سال تحمل بیماری، عصر 16 اسفند در بیمارستان امام رضا(ع) کرمانشاه درگذشت.

«کفش‌های مکاشفه»، «شرجی آواز»، «خواب‌نامه و باغ تناسخ»، «ترجمه زخم»، «باران پروانه»، «رودخانه رؤیا»، «ملکوت تکلم»، «سیل گل سرخ»، «رویای رویت»، «روستای فطرت»، «غزالستان» و «قوس غزل» از جمله آثار احمد عزیزی است.

حال و احوال نشر کتاب

طبق آمار موسسه خانه کتاب از 1 فروردین‌ماه تا 13 اسفند‌‌ماه  سال جاری، شش هزار 258 عنوان کتاب چاپ اولی منتشر شده است.

براساس اطلاعات موسسه خانه کتاب از 1 فروردین‌ماه تا 13 اسفند‌‌ماه سال جاری، 11 هزار و 891 عنوان کتاب در حوزه داستان منتشر شده است که شش هزار 258 عنوان چاپ اول و پنج هزار 633 عنوان چاپ مجدد بوده است. از این میان شش هزار و 458 عنوان تالیف و پنج هزار و 433 عنوان ترجمه است که نه هزار و 651 کتاب سهم ناشران پایتخت‌نشین و دو هزار و 240 اثر سهم ناشران شهرستانی بوده است.

براساس اطلاعات موسسه خانه کتاب از یکم فروردین 1395 تا 10 اسفند‌‌ماه این سال پنج هزار و 156 عنوان کتاب در حوزه شعر منتشر شده است که سه هزار و 880 عنوان چاپ اول و یک هزار 276 عنوان چاپ مجدد بوده است. از این میان چهار هزار و 910 عنوان کتاب تالیفی و 246 عنوان ترجمه است که سه هزار و 145 کتاب سهم ناشران پایتخت‌نشین و دو هزار و 11 اثر سهم ناشران شهرستانی بوده است. این آمار در ادامه به تفکیک ماه بیان شده است.

بیست و نهمین جشن کتاب

اردیبهشت ٩٥، شهر آفتاب برای اولین بار میزبان بزرگترین رویداد سالانه کتاب ایران یعنی بیست و نهمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران با شعار «فردا برای خواندن دیر است»بود. مصلی تهران پس از سال ها میزبانی این بار جای خود را به شهر نمایشگاهی آفتاب داد تا خودش در میزبانی کتاب بازنشسته شود.

شهر آفتاب از همان نخستین دقایق آغاز کار نمایشگاه با استقبال گسترده مردم مواجه شد. به نحوی که در روزهای ابتدایی با ترافیک وحشتناک و ناهماهنگی های بسیار اعتراض اهالی کتاب و کتابخوانی را به دنبال داشت. اما به تدریج با بسیج امکانات شهری و رفع اشکالات، نمایشگاه سرو شکل مطلوب تری به خود گرفت.

افتتاحیه با حضور رییس جمهور (دکتر حسن روحانی) و شهردار تهران(دکتر محمد باقرقالیباف) برگزار شد. ٢١ کشور خارجی به همراه ١٨٨٦ ناشر داخلی در این دوره حضور داشتند. ٢١٤ هزار عنوان کتاب داخلی، ١٠٥ هزار کتاب خارجی و ٣٢٥٠٠ کتاب عربی در نمایشگاه عرضه شد.

بر اساس آمار میزان مراجعه مردم به نمایشگاه و همچنین فروش کتاب نسبت به دوره های قبل از افزایش قابل توجهی برخوردار بود.میزان تراکنش بانکی کارت خوان‌های نمایشگاه در روز نهم برگزاری یک رکورد ثبت کرد و به بیش از ۹۰۰ هزار تراکنش رسید که بیشترین تراکنش بانکی مربوط به بخش ناشران عمومی و دانشگاهی بوده است. دربخش ناشران عمومی ۵۲هزار و ۹۹۲ تراکنش، در بخش ناشران دانشگاهی ۲۹هزارو ۴۰۸تراکنش، دربخش کودک ونوجوان ۱۹هزارو ۴۷۸تراکنش، ناشران آموزشی ۱۱هزار و ۶۵۵ تراکنش و در بخش بین‌المللی ۳۰هزار و۵۳ تراکنش در یک روز به ثبت رسید.

تابستان و پاییز با کتاب

طرح تابستانه و پاییز کتاب از جمله طرح هایی بود که در سال ٩٥ برگزار شد. این طرح ها که با هدف جذب مخاطب عام و ترویج کتابخوانی برپا شده بود، با استقبال مردم و کتابفروشی های شرکت کننده مواجه شد.

موسسه خانه کتاب وزارت ارشاد طرح تابستانه کتاب را به منظور رونق بخشیدن به بازار کتاب و ترویج کتابخوانی، همزمان با آغاز تابستان به مدت یک ماه از 16 تیر تا 15 مرداد برگزار کرد.

در طرح تابستانه کتاب 530 هزار و 14 کتاب به فروش رفت.استان های تهران، خراسان رضوی و اصفهان به ترتیب پر فروش ترین استان های طرح تابستانه کتاب بودند.کتاب های من، پیش از تو، بیشعوری و رویای نیمه شب نیز بیشترین فروش را داشتند.

طرح پاییزه کتاب همزمان با بیست و چهارمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران از ۲۴ آبان‌ماه تا ۲۴ آذرماه در کتابفروشی‌های عضو این طرح اجرا شد.

ثبت یک رکورد جدید دراین طرح از نکات قابل توجه بود.  بیش از ۶۵۹ هزار نسخه کتاب در کتابفروشی‌های سراسر کشور به فروش رسید در حالی که در طرح تابستانه کتاب ۵۴۶ هزار و ۹۸ نسخه کتاب فروخته شد.

استان خراسان رضوی با ۵۹ کتابفروشی فعال و فروش ۱۱۵ هزار و ۷۶ جلد کتاب، استان تهران با ۱۱۸ کتابفروشی فعال  و فروش  ۹۶ هزار و ۱۷۸ جلد و استان خوزستان با ۱۹ کتابفروشی فعال و فروش  ۹۶ هزار و ۱۵۸ جلد کتاب توانستند از بین ۳۱ استان مشارکت کننده در طرح، جزو پر فروش ترین استان ها بر اساس کتاب  شناخته شوند.

کتاب‌های «من پیش از تو»، «پس از تو» و «یک بعلاوه یک»، «ملت عشق» «بیشعوری»، «جزء از کل» ،«سادگی» ، «بهترین شکل ممکن»، «فروتنی»و «هنر شفاف اندیشیدن»  از جمله پرفروش ترین کتاب های طرح پاییزه کتاب بودند.