نقص های ایمنی بدن

افرادی که نقص سیستم ایمنی دارند، اغلب دچار عفونت های مکرر می‌شوند.

قبل از توضیح نقص ایمنی به توضیحی در مورد آلرژی می پردازیم. در مطلب قبل به صورت مختصر دانستید که آلرژی بیماری ازدیاد حساسیت فوری است که غالباً به آنتی ژنی ارجاع داده می شود که سبب القا بیماری می شود، حال به توضیح کامل تری در این باره می پردازیم.

در بعضی از افراد وقتی ماده بیگانی به خصوص به بدنشان وارد می شود، یک سری واکنش خاص در بدن انها انجام می گیرد که علایم آن را می توان به صورت خارش، قرمز شدن پوست، ریزش اشک، آب ریزش از بینی، عطسه، تنگی نفس و ... مشاهده نمود.

آلرژن

موادی را که باعث بروز واکنش های آلرژی می شوند، مواد حساسیت زا یا آلرژن می نامند. آلرژن در واقع یک آنتی ژن می باشد. پس وقتی به بدن وارد شود، بر ضد آن آنتی بادی ساخته می شود.

مهم ترین آلرژن ها عبارت اند از:

دانه های گرده بعضی گل ها، برخی مواد غذایی، گرد و خاک، برخی مواد شیمیایی و بعضی از داروها.

مکانیسم

نقص های اولیه سیستم بدن

شیوع نقص های اولیه سیستم ایمنی در مقایسه با بیماری های دیگر اندک است. از این میان، نقص در تولید آنتی بادی 50 درصد، نقص توام تولید آنتی بادی و ایمنی سلولی 20 درصد، اختلالات سلول های بیگانه‌ خوار 18 درصد و نقص ایمنی سلولی 10 درصد کل موارد را تشکیل می‌دهند.

نقص ایمنی و انواع آن

گاهی ممکن است در یک یا تعدادی از اجزای دستگاه ایمنی نقصی بروز کند که بر اثر آن، نتواند کار خود را انجام دهد. به این ترتیب عملکرد آن جز یا اجزا مختل می شود.

نقص ایمنی (یا کمبود ایمنی) بر دو نوع می باشد:

- مادرزادی

- اکتسابی، در این نوع نقص فرد در بدو تولد سالم است اما بعدها بر اثر عوامل محیطی به بیماری دچار می شود. (ایدز مثال بارز نقص ایمنی اکتسابی است.)

نقص های سیستم ایمنی ناشی از اختلالات لنفوسیت های T و ایمنی سلولی

بیماران مبتلا به اختلالات لنفوسیت های T شدیدا در معرض ابتلا به عفونت های ویروسی، عفونت های قارچی و عفونت های انگلی قرار دارند. به‌علاوه چون، لنفوسیت های T در ایجاد آنتی بادی علیه آنتی ژن های وابسته به T نیز دخالت دارند، نقص در عملکرد آنها می‌تواند باعث اختلال در تولید آنتی بادی پس از برخورد با ایمن سازی بوسیله بسیاری از میکرو ارگانیسم ها شود.

نقص مختلط و شدید سیستم ایمنی (SCID)

بیماری های ناشی از نقص مختلط سیستم ایمنی، دسته ای از اختلالات سیستم ایمنی می‌باشند که علت آنها عدم توانایی سلول های مادر و خونساز در تکامل به لنفوسیت های T و یا لنفوسیت های B و اختلال در عملکرد این سلول ها است. در این بیماری ها، کاهش شدیدی در تعداد لنفوسیت های خون مشاهده می‌شود. این افراد در معرض بسیاری از عفونت ها قرار دارند. از این نوع بیماری ها می‌توان به نقص در آنزیم آدنوزین دآمیناز، بیماری آتاکسی تلانژیکتازی و سندرم ویسکوت - آلدریچ اشاره کرد.

نقص های ثانویه سیستم ایمنی

نقص های ثانویه سیستم ایمنی ممکن است در پی از دست دادن لنفوسیت های B یا T یا اختلال در عملکرد آنها در اثر بیماری هایی مانند لوسمی که در آن سلول های سرطانی جانشین سلول های عادی می‌شوند، بوجود بیاید. تاکنون شایع‌ترین علت اختلال ثانویه سیستم ایمنی در کشورهای پشیرفته، مصرف داروهای شیمیایی برای درمان سرطان بوده است. بسیاری از داروها برای سلول های مغز استخوان و لنفوسیتهای B و T سمی هستند.

همچنین استفاده از این داروها برای سرکوب سیستم ایمنی به منظور جلوگیری از رد اعضا پس از پیوند، می‌تواند به اختلال در سیستم ایمنی و بیماری منجر شود. اختلالات ممکن است به دنبال عفونت های شدید باکتریایی و شکست خوردن پاسخهای ایمنی نیز بوجود آید. این عفونتها اغلب به درمان با آنتی بیوتیک پاسخ نمی‌دهند و کشنده هستند.

 انتقال میکروب توسط پشه

شاید برایتان این سوال پیش آمده باشد که یک پشه چگونه می تواند میکروبی را منتقل کند؟ برای اینکه پشته بتواند میکروبی را از خون یک نفر به دیگری منتقل کند لازم است میکروب در بدن پشه تا زمان انتقال و نیز طی فرایند انتقال، زنده بماند. اگر میکروب در دستگاه گوارش پشه هضم شود، آنگاه امکان انتقال بیماری ممکن نمی باشد. میکروب هایی که توسط پشه منتقل می شوند، راه های جالبی را برای فرار از دستگاه گوارش پشه برگزیده اند. معمولا میکروب به سرعت معده پشه را ترک می کند تا تحت اثر آنزیم های گوارشی ان قرار نگیرند. بقای میکروب در بدن پشه، مهم ترین اصل می باشد. عامل مولد مالاریاف در پشه آنوفل بین 9 تا 12 روز دوام می آورد و در آن چرخه زندگی خود را تکمیل می کند.

بی مهرگان

دفاع اختصاصی، اساسا تنها در مهره داران وجود دارد اما بی مهرگان نیز مانند مهره داران، از راه دفاع غیر اختصاصی با عوامل بیماری زا مبارزه می کنند.

دفاع غیر اختصاصی در بی مهرگان عبارت است از:

مایع مخاطی روی بدن بسیاری از کرم های حلقوی و نرم تنان

سلول هایی مشابه فاگوسیت در اسفنج ها و بندپایان

آنزیم لیزوزیم

آنزیم های لیزوزیومی

بعضی از بی مهرگان مثل اسفنج ها و ستاره های دریایی حتی قادرند بافت بیگانه را پس بزنند. هر چند که نحوه عمل انها نسبت به مهره داران متفاوت است.

گیاهان

انواعی از پروتئین هاف پپتیدهای کوچک غنی از گوگرد، در گیاهان شناخته شده است که فعالیت ضد میکروبی دارند. نوعی از این پپتیدها در یونجه فعالیت ضد قارچی دارد.

منبع: http://nirrvanazist.blogfa.com

مرکز یادگیری سایت تبیان، مرجان سلیمانیان