تبیان، دستیار زندگی
اگر به روستاهایی مانند «کوشکسرا» و «دارابکلا» و «اسبوکلا» در مازندران سفر کردید و گذرتان به جنگل افتاد، از بومی ها سراغ قارچی را بگیرید که مزه گوشت می دهد. آن را کباب کنید و طعم خوشی که برای همیشه زیر زبانتان می ماند را تجربه کنید.اسم این قارچ، «زرد کیجا»
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

زرد کیجای جنگلی ، قارچی با طعم گوشت

اگر به روستاهایی مانند «کوشکسرا» و «دارابکلا» و «اسبوکلا» در مازندران سفر کردید و گذرتان به جنگل افتاد، از بومی ها سراغ قارچی را بگیرید که مزه گوشت می دهد. آن را کباب کنید و طعم خوشی که برای همیشه زیر زبانتان می ماند را تجربه کنید.اسم این قارچ، «زرد کیجا» است که مازندرانی ها با آن غذاهای لذیذی می پزند که خوردن آنها را فقط یک بار به شما توصیه می کنیم، زیرا با یک بار تجربه طعم آن خودتان همیشه سراغش را می گیرید.

فرآوری: علیرضا عابدینی-بخش گردشگری تبیان

زرد کیجای جنگلی ، قارچی با طعم گوشت

نام «زرد كیجا» یك نام مازندرانی برای نوعی قارچ است . «كیجا» در زبان مازندرانی به معنی دختر است، بنابراین معنی نام این قارچ «دختر زرد» است که به دلیل زیبایی، مازندرانی ها این نام را بر آن نهاده اند. اهالی روستاهای مازندران، قارچ زرد کیجا را به خوبی می شناسند و به صورت گروهی و خانوادگی  برای چیدنش به جنگل ها می‌روند. به این کار«زردکیجا چینی» می گویند. این قارچ در قسمت های خاصی از جنگل رشد می کند، هر کس بهتر این نقاط را بشناسد با زردکیجای بیشتری از جنگل باز خواهد گشت.

شستشو و گرفتن تلخی

قارچ های چیده شده، پس از شستشو و تمیز کردن با آب گرم آبکشی می شود تا تلخی آن گرفته شود، هر چند همراه آن مواد مفید قارچ هم تا حدودی از دست می رود. سپس آن را خرد کرده و ازآن غذاهای خوشمزه مازندرانی تهیه می کنند.  معمولاً این قارچ را بعد از تمیز نمودن و شستن بسته بندی کرده و درفریزرقرارمی دهند و به طورمتناوب در ایام زمستان و مناسبتهای خاص صرف می کنند.

زرد کیجای جنگلی ، قارچی با طعم گوشت

زمان و مکان رویش

در اواخر شهریور وآغاز فصل پاییز پس از اولین بارندگی های پاییزی و مرطوب شدن زمین جنگل ها، زرد کیجا در نقاط خاصی مثل  علف های زیر درختهای راش ، توسکا ، ممرز ، بلوط  و زمین های شیب دار مرطوب شروع به رویش می کند.

ویژگی های ظاهری

رنگ این قارچ زرد یا نارنجی است. قطر كلاهك این گونه قارچ، 15-3 سانتیمتر و شكل كلاهك آن تقریباً حالت قیفی ‌شكل دارد كه ابتدا به صورت  چتری و برجسته بوده و بعد تخت و صاف می شود. لبه آن موج دار و سطح زیرین آن از تیغه های برجسته تشكیل شده است. بافت قارچ  گوشتی است. طول ساقه آن متفاوت است و می‌تواند باریك و بلند و یا كوتاه و كلفت ‌باشد. در قسمت فوقانی ساقه، به دلیل اینکه تیغه ها از سطح زیرین کلاهک تا بخشی از ساقه ادامه دارد، لذا مرز مشخصی بین کلاهک و ساقه وجود ندارد . ساقه آن فاقد ضمائم است .اسپورآن به شکل بی رنگ و دارای سطح صافی بوده و اسپورپرینت به رنگ زرد کمرنگ است.

این قارچ، گونه ای «اکتومیکو ریز» است و با ریشه گیاه میزبان همزیستی دارد . در این همزیستی هم قارچ و هم میزبان هر دو سود می برند.

زرد کیجای جنگلی ، قارچی با طعم گوشت

تشخیص «زرد کیجا» از قارچ سمی

تفاوت زردکیجا با قارچ سمی در این است که بافت «زرد کیجا» به نرمی از هم جدا می شود ولی قارچ سمی دراثر تماس ساده پودر می شود . تشخیص زردکیجا برای افراد غیر بومی و کودکان دشوار است.

مزایای قارچ

قارچ زردکیجا از مرغوب‌ترین انواع قارچ خوراكی وحشی است و از مزایای آن این است كه هرگز آلوده به حشره‌ای نمی‌شود و در حمل و نقل هم کمتر صدمه می‌بیند.

مدت زمان رویش

این قارچ در یک دوره 20 روزه تا یک ماهه رشد می کند وپس از این مدت رویش آنها تمام می شود و برای چیدن دوباره آن باید تا پاییز سال بعد صبر کرد. به همین خاطر خوردن آن واقعاً لذت بخش است.

غذاهای خوشمزه با «زرد کیجا»

زرد کیجا از نظر خواص و خوشمزگی با گوشت قرمز برابری می کند و طعمی شبیه گوشت دارد. معمولا با این قارچ «کباب زرد کیجا» ، «زرد کیجا پلو» و «خورشت زرد کیجا» طبخ می شود.

طرز تهیه زرد کیجا پلو

ابتدا زردکیجا را با مقداری آب ، آب پز می کنند و آب آن را می گیرند. سپس دو عدد پیاز متوسط را خلالی و طلایی می کنند. گردو وکنجد را هم  پودر می کنند و همه این موارد را با زرد چوبه و نمک و فلفل داخل روغن تفت می دهند. پس از اینکه برنج را آبکش می کنند، این مواد را لابلای برنج می ریزند. البته می توان دانه های انار ترش یا رب را هم به آن اضافه کرد.


منابع: کوشکسرا، اسبو نیوز، شکم آنلاین، باشگاه خبرنگاران جوان