نهادی برای امنیت بخشی به روح و روان

گسترش روز افزون آسیبهای اجتماعی و عبور بعضی از ناهنجاریها از مرز هشدار،خانواده ها و مسئولان را با چالش جدی مواجه ساخته است. موضوع آسیب های اجتماعی، به حدی وفور پیدا کرده که برای اغلب افراد جامعه، قابل فهم و ملموس است. تقریبا عده زیادی از مردم، به نوعی دغدغه قرارگیری در معرض آسیب های اجتماعی را دارند و برای یافتن راهکارهایی در جهت حل این معضلات، تلاش می کنند.

فرآوری: فاطمه ناظم زاده-بخش اجتماعی تبیان

یكی از موضوعاتی كه از آغاز تشكیل جوامع، همواه توجه بشر را به خود معطوف ساخته، برقراری امنیت و ابزار مناسب برای آن است. امنیت اجتماعی هم، یكی از مفاهیمی است كه علی رغم تصریح در خاستگاه اجتماعی و سپس ورود آن به بستر اجتماع، مورد تفسیر و تعابیر مختلف قرار گرفته است.

پدیده های اجتماعی به لحاظ ماهیت سیال خود همواره در معرض تاثیر متغیرهای گوناگون در عرصه اجتماع هستند و بدون شك در رفتار افراد و گروه ها و ساخت و جهت دهی به یكدیگر، نقش غیر قابل انكاری دارند.

مفاهیم امنیت و اجتماع نیز در این فضا، قابل ارزیابی هستند. در میان نهاد های اجتماعی در ایران، نهاد خانواده، عموما از كانون گرمی بهره می برد و دارای كاركردهای متنوعی در شئون مختلف اجتماعی از جمله امنیت است.

خانواده و جایگاه آن در تامین امنیت اجتماعی

بررسی ها حاكی از آن است كه جایگاه نهاد خانواده در درون ساخت نظام اجتماعی به ویژه حوزه امنیت اجتماعی، بسیار رفیع و دارای آثار غیرقابل انكار می باشد. لذا شایسته است به منظور صیانت از آن در سیر تحولات پرشتاب كنونی، در برنامه ریزی های راهبردی، مورد توجه جدی قرار گیرد.(1)

با توجه به سرعت پیشروی تکنولوژی ارتباطاتی و ظهور شبکه های اجتماعی و قدرت اثرگذاری آنها، افزایش کیفیت توجه خانواده نسبت به فرزندان، باید مورد توجه جدی قرار گیرد. چنانچه خانواده بتواند نقش یک نهاد محکم را به عنوان تکیه گاهی برای فرزندان، ایجاد کند، می توان به موفقیت این نهاد در تامین امنیت روانی امیدوار بود.

انبوهی از آسیب های اجتماعی

در شرایطی که میان افزایش آمار اعتیاد و گسترش مصرف مواد مخدر روان گردان و ظهور روزمره مواد جدید از طرف مافیای مواد مخدر، افزایش آمار طلاق و زنان سرپرست خانوار و خانواده های بی سرپرست، کاهش آمار ازدواج بر اثر کم رنگ بودن

مهارتهای زندگی، تغییر سبک زندگی اسلامی - ایرانی، تحت تاثیر شبکه های ماهواره ای و فضا سازی سایبری و عرفانهای نوظهور و دروغین، متکدیان رنگارنگ ، کوچک و بزرگ و ریز ودرشت در خیابانها و معابر، آنچنان که در بعضی از شهرهای کشور و بخشی از خیابانها و چهارراهها، رهگذران به خط خشم می رسند و از سماجت این متکدیان، دچار بی حوصلگی می شوند، نگران کننده است. از سوی دیگر، کودکان کار و خیابان، دوجنسیتی ها، زنان خیابانی و تعدادی دیگر از آسیبهای اجتماعی باعث شده که آسیب شناسان اجتماعی پی در پی با مقالات و مصاحبه های خود به دولت و مسئولان و خانواده ها و جوانان هشدار دهند. در این میان، کارشناسان و مردم سوال می کنند متولی پیشگیری ، کنترل و مقابله با آسیبهای اجتماعی کدام سازمان است؟ کدام نهاد باید امنیت فکری و روانی را به جامعه هدیه کند؟(2)

در این میان همواره، انگشت اشاره به سوی سازمان بهزیستی بوده است.

این سازمان که در حال حاضر تبدیل به یک نهاد مظلوم شده با توجه به تعدد و افزایش آسیبهای اجتماعی با امکانات محدود، مسئولیت مقابله با انواع آسیبها را به عهده دارد اما تنها امیدش به کمکهای مردمی و جلب مساعدت خیرین است. با توجه به اینکه سازمان بهزیستی در زمان مدیریت حاضر کارهای قابل توجه و تقدیر انجام داده اما هنوز تا رسیدن به مقصد نهایی راه درازی در پیش دارد که باید دولت یازدهم حمایت جدی سخت افزاری و نرم افزاری خود را به این سازمان مبذول کند، عدم تمرکز در سیاست گذاریهای پیشگیری، تعدد مراکز تصمیم گیری، تعدد نهادهای مسئول در این زمینه باعث پراکندگی انرژی دولتی در این زمینه شده است.

ارائه امکانات نظارتی قوی به این سازمان برای مقابله با کمپها و مراکز ترک اعتیاد غیرقانونی و تمرکز بودجه و نیروی انسانی در آن می تواند برای همیشه نگرانی خانواده ها در زمینه پیشگیری از اعتیاد و مدیریت کمپهای ترک اعتیاد با اصول انسانی و علمی را فراهم کند. لازم است تا حمایت های بیشتری نسبت به این سازمان ایجاد شود تا توان آنالیز کردن مشکلات و آسیب ها در جامعه را داشته باشد. حتی می توان به تاسیس نهادهایی به عنوان زیرشاخه های این سازمان، اقدام کرد. البته در صورتیکه با مدیریتی صحیح و کیفیتی متناسب ایجاد شوند که در غیر این صورت، بازدهی مفید و مثبتی نخواهند داشت.

باید بپذیریم و باور کنیم که بسیاری از مشکلات و آسیب های اجتماعی، ناشی از خلاهای روحی و آسیب های روانی هستند که اگر به درمان آنها اندیشیده شود، شاید هیچ گاه به یک آسیب اجتماعی تبدیل نشوند.

پی نوشت:

1- "نقش و کارکرد نهاد خانواده در تامین امنیت اجتماعی"، "پایگاه علمی جهاد دانشگاهی" ، 1386

2- "نهادی برای امنیت‌فکری و روانی‌جامعه"، خبرآنلاین، 1395

منابع: پایگاه علمی جهاد دانشگاهی، خبر آنلاین