تبیان، دستیار زندگی
به نظر می رسد که جیغ کشیدن و حتی نق زدن، پدیده ای طبیعی برای اعتراض کردن کودکان زیر دو سال به همراه ادای چند کلمه نامفهوم باشد، اما در سنین بعدی، شبیه گریستن و شکایت کردن باشد که اگر نگوئیم ماه ها بلكه سال ها طول كشیده تا صدای جیغ کشیدن به حد گریستن و شک
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

جیغ!

به نظر می رسد که جیغ کشیدن و حتی نق زدن، پدیده ای طبیعی برای اعتراض کردن کودکان زیر دو سال به همراه ادای چند کلمه نامفهوم باشد، اما در سنین بعدی، شبیه گریستن و شکایت کردن باشد که اگر نگوئیم ماه ها بلكه سال ها  طول كشیده تا صدای جیغ کشیدن به حد گریستن و شکایت کردن رسیده است.

بخش خانواده ایرانی تبیان
جیغ

«دانیل آرونزون»، متخصص اطفال به مقایسه بازی با جیغ کشیدن پرداخته و می گوید که «اگر به بازی کودکی با پازل های مکعبی اش دقت کرده باشید، مشاهده می کنید چگونه او یاد می گیرد اگر مکعب اصلی را بچرخاند شکل یک حیوان درست می شود، جیغ زدن نیز شباهت زیادی به این كار دارد. كودك شما به واكنش های شما درباره صداهایی كه از خود درمی آورد، دقت می كند و متوجه می شود كدام‌یک از آن‌ها بیشترین اثر را بر شما می گذارد. به عبارت دیگر، جای تعجب نیست كه ناله های فرزند شما را كه دارای  شیوه خاصی است همیشه در گوش و یا زیر پوست شما احساس می كنید».

بیشترین فراوانی مربوط به جیغ کشیدن مربوط به دوران کودکی اول با شیرخوارگی است و دلیل اصلی آن عدم تکامل مهارت های زبانی و عدم بهره برداری از زبان به  منظور بیان خواسته ها می باشد و یا دردهای مختلف جسمانی، گرسنگی، خیس کردن، نیاز به خواب و یا حتی بی توجهی مادر می تواند دلیل اصلی توسل به جیغ زدن باشد. فراهم کردن نیازهای کودک طبق تشخیص مادر و بر طرف کردن عوامل ناراحتی او تا حد زیادی مانع جیغ زدن در این سنین می شود.

می دانیم که عصبانی نشدن در هنگام مواجهه با جیغ كودك کار آسانی نیست ولی نشان دادن عكس العمل شدید از سوی بزرگسالان ممكن است کودک را برای ادامه داد و فریاد به مدت طولانی تر و با صدای بلندتر تشویق كند، زیرا معمولاً کودک متوجه می شود این كار بهترین روش برای جلب نظر شما به خودش است و حتی گاهی اوقات كودكان ۲ تا ۳ ساله در انجام این كار اصرار  می ورزند. بنابراین بهتر است به جای خسته شدن، سعی در شناسایی علل واقعی این رفتار داشت.

برخی علل

بیشترین فراوانی مربوط به جیغ کشیدن مربوط به دوران کودکی اول با شیرخوارگی است و دلیل اصلی آن عدم تکامل مهارت های زبانی و عدم بهره برداری از زبان به  منظور بیان خواسته ها می باشد و یا دردهای مختلف جسمانی، گرسنگی، خیس کردن، نیاز به خواب و یا حتی بی توجهی مادر می تواند دلیل اصلی توسل به جیغ زدن باشد. فراهم کردن نیازهای کودک طبق تشخیص مادر و بر طرف کردن عوامل ناراحتی او تا حد زیادی مانع جیغ زدن در این سنین می شود.

1- احساس عجز: در مواقعی كه فرزند شما در بیان بعضی از كلمات دچار عجز و ناتوانی می شود، ذهن مستعد او را برای بیان آن‌ها آماده کنید. پاتر محقق تعلیم و تربیت می گوید: «كودك وقتی كه نمی تواند كلماتی را برای بیان آن چه می خواهد پیدا كند، ممكن است عصبانی شود.»

2- سردرگمی: «پاتر» معتقد است شاید فرزندتان دقیقاً از آن چه كه می خواهید مطمئن نباشد.

3- حسادت: ممكن است كودك شما وقتی با شما با تلفن صحبت می كند، شروع به جیغ زدن كند، چون احساس می كند دیگر به او توجهی ندارید.

4- مشکلات جسمی: گاهی اوقات با وجود این كه شما سوار یك اسب آهنی است كه تكان می خورد، مدام فریاد می كشد، در این مواقع دادن تنقلات یا یك چرت خوابیدن از همه چیز برای او بهتر است.

چند راه کار مناسب

1- به او اعتنا نكنید آرونزون می گوید: «كودك ۲ و ۳ ساله شما بیشترین جلب توجه را از شما می خواهد، یعنی بیشترین توجهی كه دیگر نظیر آن در دنیا وجود نداشته باشد. اما شما هم‌چنان شام خود را آماده كنید  یا از تا كردن لباس ها دست نكشید به كار خود ادامه دهید و بگذارید ماجرا خود به خود تمام شود». البته این راه کار در همه جا نباید به شدت تعقیب شود زیرا بستگی به موقعیت دارد که معمولاً تشخیص آن با مادر است در واقع اگر نیازهای اساسی کودک مطرح نبوده و محیط هم مخاطره آمیز نباشد، جیغ زدن صرفاً برای جلب توجه است که می توان در مواردی به آن توجه نکرد، زیرا باید کود را از ابتدا به گونه‌ای عادت دارد که دقایقی به حال خود باشد.

2- چشم در چشم او بیاندازید. هنگام جیغ كشیدن بچه به طوری كه صورت شما درست مقابل صورت فرزندتان قرار می‌گیرد، به او چیزهای شبیه این بگوئید: «وقتی كه تو جیغ می زنی منظورت را نمی‌فهمم. آیا می توانی بگویی چه می خواهی» یا اگر نمی تواند كاملاً منظور خود را بیان كند، خودتان حدس بزنید كه او چه می خواهد، مثلاً «آیا تو چیپس می خواهی؟» می بینید كه او سر تكان می دهد. ممكن است چیزهایی را كه شما نمی توانید یا نمی خواهید به او بدهید را تقاضا نماید، هیچ لزومی ندارد كه تسلیم شوید، ولی سعی كنید پیشنهاد چیز دیگری مثل «شیرینی را بعد از شام می توانی بخوری»، «ولی من یك خوراكی خیلی خوب برایت دارد را به او بدهید».

3- به شکل های مختلف او را سرگرم كنید: مثلاً كتابی را كه قبلاً نخوانده را برایش انتخاب كنید یا اگر وقت اضافی دارید با او بازی كنید.

4- پس از جیغ زدن به سرعت خواسته های او را برطرف نکنید؛ اگر همیشه پس از جیغ زدن خواسته کودک را برطرف کنید، کودک یاد می گیرد که از جیغ برای زودتر رسیدن به خواسته خود استفاده کند و از این پس بدون درگیری به سرعت به نتیجه دلخواه خود برسد چون شما از صدای آن خوشتان نمی آید البته به یاد داشته باشید که تنها پس از سنین کودکی اول می توان از این راه کار استفاده کرد زیرا در سنین شیرخوارگی کودکان بیش از هر چیز تابع خواسته های زیستی خود هستند.

 5- تغییر و تبدیل موقعیت: اگر خواسته کودک رفتاری است که می دانیم برای او ایجاد ضر می کند، می توانیم با وسیله و رفتاری دیگر او را سرگرم کرده و حواس او را به جای دیگر متمرکز کنیم. بچه ها خیلی زود موقعیت قبلی را فراموش می کنند. پس بدون درگیری او را از جیغ زدن بازداشته ایم.

بنابراین رفتار جیغ کشیدن پدیده ی رایج دوران کودکی است، دلایل این رفتار به خصوص در کودکان زیر دو سال مربوط به عدم تکامل مهارت های زبانی و یا نیازهای مختلف و جلب توجه می باشد عدم برخورد شدید با این رفتار و عدم پاسخ گویی سریع در هنگام جیغ کشیدن می تواند از ادامه این رفتار جلوگیری کند آنچه مهم است این که والدین با صبر و تحمل مترصد یافتن علل این رفتار بر آیند و با مرتفع کردن علت از بروز و ارائه آن ممانعت به عمل آورند.


منبع : ماهنامه کودک شماره 127

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.