نویسنده: صادق مظفری
فشار خون بالا هنگامی رخ می‌دهد که میزان نیروی وارده از طرف خون به دیواره‌ی رگ‌ها افزایش می‌یابد و قلب مجبور به تقلای بیشتری برای پمپاژ خون به سایر بخش‌های بدن است. برخی افراد دارای زمینه ژنتیکی برای ابتلا به فشار خون بالا هستند، اما بسیاری از مردم به دلیل در پیش گرفتن سبک زندگی ناسالم همانند سیگار کشیدن، استرس فراوان، کاهش آب بدن، استفاده از الکل، ورزش نکردن و غیره دچار این بیماری می‌شوند.

فشار خون بالا عوارضی نظیر بی خوابی، کاهش و حتی از دست دادن بینایی، زوال تدریجی عقل، مشکلات کلیوی و اختلالات عملکرد جنسی را در پی دارد. در بدترین شرایط این بیماری می‌تواند منجر به بروز حمله قلبی و یا سکته مغزی گردد.

اعداد را درک کنید

اندازه گیری میزان فشار خون شامل دو عدد است، عدد سیستولیک و عدد دیاستولیک (سیستولیک عدد ماکزیمم و دیاستولیک عدد مینیمم است). عدد سیستولیک فشار عروق خونی در حالت انقباض قلب و عدد دیاستولیک فشار عروق خونی در حالت استراحت قلب را نشان می‌دهد.

محدوده‌ی فشار خون طبیعی بین 9 تا 12 (عدد سیستولیک) و 6 تا 8 (عدد دیاستولیک) است. این اعداد در حالت قبل از افزایش فشار خون به 12 تا 14 (عدد سیستولیک) و 8 تا 9 (عدد دیاستولیک) و در حالت فشار خون به بیش از 14 (عدد سیستولیک) و بیشتر از 9 (عدد دیاستولیک) می‌رسد.

بیایید به داروها نگاهی منصفانه داشته باشیم

اگرچه راه متعارف درمان فشار خون بالا استفاده از دارو است، اما این امر معضلاتی را هم در پی دارد. مصرف دارو ممکن است سبب کاهش فشار خون شود، اما گاهی با این کار تنها سبب پنهان کردن و پوشاندن بیماری می‌شود و مشکل را به صورت اساسی حل نخواهد کرد. 

علاوه بر این نمی‌توان از عوارض جانبی این نوع داروها نظیر افزایش خطر آسیب کلیوی، مشکلات گوارشی، از دست دادن بینایی، بالا رفتن تری‌گلیسرید و کلسترول بد خون و از دست رفتن مواد معدنی ضروری بدن نظیر پتاسیم  چشم‌پوشی کرد.

ایجاد تغییرات مثبت در شیوه‌ی زندگی

در بسیاری از مردم در پیش گرفتن شیوه‌ی زندگی سالم، بدون هیچگونه نیازی به مداخله‌ی دارویی، اثرات چشم گیری را در کاهش فشار خون خواهد داشت.

بسیاری از افراد در وحله‌ی اول به سراغ درمان دارویی میروند، اما می‌توان در طول زمان و به صورت گام به گام به کنترل علت بیماری نیز پرداخت.

در اینجا به پنج روش طبیعی برای اجتناب و یا کاهش فشار خون بالا اشاره شده است.

عدم مصرف الکل

مصرف مشروبات الکلی سبب افزایش فشار خون می‌گردد. اگر افرادی را می‌شناسید که از مشروبات الکلی استفاده می‌کنند و از فشار خون بالا نیز رنج می‌برند، توصیه به قطع مصرف آن می‌تواند در کاهش فشار خونشان موثر باشد.

استمرار در ورزش

امروزه انسان‌ها بیش از هر زمان دیگری دچار کم تحرکی شده‌اند. افرادی که زمان بسیار زیادی از زندگی خود را در پشت میزها، درون خودرو و یا روی نیمکت‌ها سپری می‌کنند. در حال حاضر نیز شاهد افزایش روزافزون چاقی در میان افراد هستیم که خود این امر رابطه نزدیکی با افزایش فشار خون و حتی افزایش خطر ابتلا به دیابت و سرطان دارد.

اگرچه ورزش در ابتدا سبب افزایش فشار خون می‌شود، اما با باز کردن رگ‌های خونی سبب عادی شدن فشار خون خواهد شد. ورزش مداوم، حتی اگر به صورت پیاده روی سریع روزانه باشد می‌تواند سبب کاهش و کنترل فشار خون گردد و بسیاری از مردم می‌توانند با انجام این کار، وابستگی به مصرف داروها را کاهش دهند. اگر شما مدت زمان طولانی را به دور از ورزش بوده اید، می‌تواند با کمک گرفتن از مشاوران آموزش دیده، به آرامی شروع به ورزش کنید تا بدنتان برای تطبیق خود با این فعالیت جدید فرصت داشته باشد.

آرامش روزانه 

شرایط زندگی بسیاری از افراد و سبک زندگی جدید سبب می‌شود تا شخص همواره در معرض استرس باشد که خود این امر موجب افزایش فشار خون خواهد بود. اگر شما جزو افرادی هستید که زیاد عصبانی می‌شوید و یا تنش دارید، یادگیری راه های کنترل استرس می‌تواند نقش مثبتی در زندگی شما داشته باشد. 

کم کردن شتابزدگی در زندگی و توجه به کیفیت زندگی، اختصاص اوقات بیشتری به خود برای استراحت، انجام کارهای سرگرم کننده، اختصاص چند دقیقه در روز (حتی کم) به تنفس عمیق، رفتن به دامان طبیعت، قدم زدن و دقایقی نشستن در یک جای آرام می‌توانند تأثیرات شگفت انگیزی بر کاهش فشار خونتان داشته باشند.

اجتناب از مصرف سیگار

سیگار کشیدن سبب انقباض رگ های منتهی به دست و پا و همچنین سخت شدن جداره‌ی رگ ها می‌شود و همه‌ی این عوامل موجب افزایش فشار خون می‌گردند. نکته‌ی قابل توجه اینکه اغلب بعد از ترک سیگار، فشار خون به حالت طبیعی خود برمی گردد و سلامت کلی بدن به نحو قابل توجهی بهبود می‌یابد.

اگر برای ترک سیگار نیاز به کمک دارید، می‌توانید از خانواده، دوستان و حتی جامعه پزشکی کمک بگیرید. شاید تنها کار و قطعا بهترین کاری که امروز می‌توانید برای کمک به سلامت خود انجام دهید، ترک سیگار است.

غذا خوردن سالم

کمبود مواد مغذی و استفاده از نمک زیاد در غذاهای آماده و فست فودها عامل بسیار مهمی در فقر غذایی و افزایش فشار خون به حساب می آیند. برای عملکرد بهینه‌ی سیستم بدن توصیه می‌شود تا از مصرف غذاهای بسته بندی شده، کنسرو شده و فست فودها خودداری کنید.

تخم‌مرغ تعادل کلسترول خون را مختل نمی‌کند و منجر به بیماری‌های قلبی نمی‌شود. در واقع مصرف مناسب و منظم تخم‌مرغ‌های ارگانیک می‌تواند سبب افزایش اندازه ذرات LDL  گردد که این امر خود سبب کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی می‌شود. یک رژیم غذایی مناسب و رنگارنگ که متشکل از انواع میوه های ارگانیک، سبزیجات، چربی‌های سالم و سایر مواد و ترکیبات غذایی مورد نیاز بدن است می‌تواند به منظور کاهش فشار خون مورد استفاده قرار گیرد.

نکته مهم

توجه داشته باشید که شما باید فشار خونتان را به طور منظم اندازه گیری کنید، خصوصا اگر به یکی از عوامل موثر در ابتلا به فشار خون دچار هستید. داشتن یک دستگاه اندازه گیری فشار خون در منزل می‌تواند موثر و مفید باشد.