تبیان، دستیار زندگی
بر اساس فتوای بیشتر فقها در کلیت وضو و واجبات آن تفاوتی وجود ندارد و تنها فرقشان در برخی از آداب است؛ مانند این که براى مردها مستحب است که هنگام شستن آرنج از قسمت بیرونى آن شروع کنند و زن ها از قسمت داخلى آن.[1] چنان که در روایتی امام رضا(ع) فرمود: «خداون
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

آیا وضو گرفتن مرد با زن متفاوت است؟

بر اساس فتوای بیشتر فقها در کلیت وضو و واجبات آن تفاوتی وجود ندارد و تنها فرقشان در برخی از آداب است؛ مانند این‌که براى مردها مستحب است که هنگام شستن آرنج از قسمت بیرونى آن شروع کنند و زن‌ها از قسمت داخلى آن.چنان‌که در روایتی امام رضاعلیه الاسلام   فرمود: «خداوند عزّ و جلّ بر مردمان چنین مقرّر ساخته است که در وضو زن از درون دست شروع بکند و مرد از پشت دست»؛این تعبیر به جهت تأکید در استحباب است.

فرآوری: حجت الاسلام تیموری - بخش احکام اسلامی تبیان

وضو، وضو گرفتن، آب وضو

البته باید توجه داشت که درباره حکمت این تفاوت مختصر در شیوه وضو، روایتی وجود نداشته و بر این اساس، ما آن را به عنوان امری تعبدی می‌پذیریم.

آیا در احکام اسلامی فرقی بین وضوگرفتن مرد با زن اشاره شده است؟

وضو گرفتن خانم‌ها و آقایان در آن بخش‌هایی که واجب است ، هیچ تفاوتی با هم ندارد. یعنی در وضو بر زنان همان چیزهایی واجب است که بر مردان واجب است. اما در برخی از مستحبات وضو مانند ریختن آب بر دست تفاوت‌هایی وجود دارد. این گونه تفاوت‌ها بر اساس روایاتی است که از پیامبر و امامان معصوم علیه الاسلام  وارد شده ؛ در قرآن نیامده است. همان گونه كه بسیاری از احكام و واجبات و اجزا و شرایط نماز در قرآن نیامده، بلكه در سنت پیامبر و ائمه علیه الاسلام   وارد شده است.

در نحوه وضو مستحب است مردان ابتدا آب را به پشت دست، سپس به باطن دست بریزند . زنان بر عکس مردان. این مسئله واجب نیست.

علت این فرق‌ها بر کسی معلوم نیست، ولی به لحاظ محفوظ ماندن بانوان، در روایات سفارش شده که در کیفیت ایستادن، نشستن، رکوع و سجود، جمع و جور باشند. برآمدگی‌های بدن محفوظ بماند.(شاید ریختن آب از داخل دست(باطن دست) برای خانم‌ها نیز از این قبیل موارد باشد.

چرا خانم ها هنگام وضو گرفتن رو دستشون را آب می ریزند ولی آقایون پشت دستشون را آب می ریزند؟

تفاوت ریختن آب روی دست هاو پشت دست ها میان مردان و خانم ها، مستحب است و اگر هر دو از پشت آرنج و یا جلو دست آب بریزند وضو باطل نیست. در این رابطه باید توجه داشت؛ احكام فقهی، جنبه تعبدی دارد به این معنی كه ما چون می دانیم اسلام دین حق است و كلیت دین را با دلایل قطعی و حق پذیرفتیم؛ یقین می كنیم كه دستورات كوچك و بزرگ دارای حكمت و فلسفه است، از این رو هر چند كه عقل ما به فهم مصلحت و فایده آنها دسترسی نداشته باشد، در پذیرش و عمل به آنها تردیدی نمی كنیم در مورد تمایز احكام بین زن و مرد مانند آنچه نام بردید این حداقل این نكته قابل تذكر است كه بر خلاف آنچه جریان سازی فمینیسم به دنبال آن است كه مرز حریم های میان زن و مرد را از بین ببرد و به این وسیله كاركردهای مشابه برای مرد و زن تعریف نماید در اسلام همواره به تفاوت ساختاری و كاركردی بین زن و مرد اشاره و تاكید گردیده است. حداقل حكمت این احكام عملكرد ان به عنوان آنتی تز مشابه سازی زن و مرد است. رعایت این حكم مستحب در وضو در كنار دیگر احكام اختلافی بین زن و مرد موجب می شود همیشه مردان و زنان میان خود تفاوتی قایل بشوند و مانع تشابه زن و مرد در بعضی از رفتار ها و ظاهرشوند ,در نتیجه حفظ حریم ها به عنوان یك هنجار درجامعه نهادینه شود كه نتیجه مبارك آن تقسیم وظایف و تكالیف فردی و اجتماعی بر اساس استعداد و توانایی هایی كه خداوند متعال برای آن ها قرار داده خواهد بود. بی شك رسیدن به كمال ایده آل فردی و اجتماعی در سایه توجه به بهترین تقسیم كار و وظایف بر اساس استعداد ها و توانایی هایی خواهد بود كه خداوند متعال برای هریك از زن و مرد قرار داده است.

علت این فرق‌ها بر کسی معلوم نیست، ولی به لحاظ محفوظ ماندن بانوان، در روایات سفارش شده که در کیفیت ایستادن، نشستن، رکوع و سجود، جمع و جور باشند. برآمدگی‌های بدن محفوظ بماند.(شاید ریختن آب از داخل دست(باطن دست) برای خانم‌ها نیز از این قبیل موارد باشد

استفتائات مراجع عظام:

آیا وضوى زن و مرد تفاوت دارد؟

همه مراجع: خیر، تفاوتى ندارد؛ تنها هنگام شستن دست، براى مرد مستحب است در شستن اول از قسمت ظاهر دست شروع كند و در شستن دوم از قسمت باطن و داخلى آن. اما براى زن مستحب است برخلاف آن عمل كند. (العروة الوثقى، ج 1، بعض مستحبات الوضو، العاشر؛ خامنه اى، اجوبه، س 146). (احكام وضو، غسل و تیمم-پرسمان).

لطفاً تفاوت وضوی زن و مرد را بیان فرمایید.

بین زن و مرد در افعال و کیفیت وضو فرقى نیست، جز این که براى مردها مستحب است که هنگام شستن آرنج از قسمت بیرونى آن شروع کنند و زنها از قسمت داخلى آن.اجوبه الاستفتائات مقام معظم رهبری .

کیفیت آب ریختن روی دست در وضو

در خصوص وضو گرفتن براى بانوان بفرمائید آیا براى ریختن آب بر روى دست بانوان باید از جلوى آرنج بریزند و مردان از پشت آرنج چنانچه این موضوع رعایت نشود و زنان هم مانند مردان از پشت دست آب بریزند حکم چیست؟

عمل مذکور براى زنان و مردان استحباب دارد، و اگر رعایت نشود وضو صحیح است.

حضرت آیت الله مکارم شیرازی:

عدم فرق بین کیفیت وضوی زن ها و مردها در واجبات [کلیات وضو ]

پرسش : در توضیح المسائل راجع به آداب وضو گرفتن زن ها توضیح داده نشده، لطفاً بفرمایید وضو گرفتن زن ها چه فرقى با وضو گرفتن مردها دارد؟

پاسخ : در واجبات وضو تفاوتى ندارد.


منابع:

مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی

پرسمان دانشجویی

هدانا

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.