نوجوان خوشدل!

احترام به خود یا مناعت طبع چه مفهومی دارد؟

به سادگی می توان گفت که منظور از «خویش» یا «نفس» همان خود شماست! واژه ی «عزت و حرمت» کمی پیچیده است. کلمه ای نیست که بیشتر نوجوانان در گفت و گوهای روزانه ی خود بکار می برند. اگر در فرهنگ لغت بگردید، در می یابید که لغت یاد شده مفهوم «محترم شمردن، ارج نهادن، منزلت قایل شدن» را در بردارد که به معنی «واقعا زیاد دوست داشتن» است.

مثلاً شما از صمیمی ترین دوست، معلم محبوب یا خانواده تان به واقع خوشتان می آید. خب، موضوع همینجاست که اینان همان افرادی هستند که بدانان اعتماد می کنید، عزیزشان می دارید و از بودن در کنارشان لذت می برید. پس بیایید بار دیگر به واژه ی «عزت نفس» نظر افکنیم. احترام به خود، زیاد دوست داشتن است یعنی شما ظاهراً و باطناً از خودتان خوشتان می آید. گاهی دوست داشتن وجود خودتان آسان است. موقعی که در آزمونی موفق می‌شوید، گل پیروزی را به ثمر می رسانید، یا لطیفه ی خنده داری می گویید که همه را به خنده وا می‌دارد، احساس غرور می کنید ولی وقتی حرف زشتی از دهان تان خارج می شود یا فکر می کنید که موی سرتان بد اصلاح شده است، چه حسی دارید؟ در این صورت آرزو می کنید ای کاش کس دیگری بودید یا ظاهرتان را عوض می کردید به نظرتان در مدرسه، در دسته ی ورزشی، یا از دیدگاه افراد خونسرد و با وقار، فرد چندان مطلوبی نیستید. این حالت را «عزت نفس نازل یا منفی» می نامند.

احترام به نفس یعنی اینکه شما همیشه خودتان را دوست دارید، نه فقط زمانی که همه چیز بر وفق مرادتان است.

آنچه مایه ی دلخوشی است، این است که شما پیوسته می توانید دوست داشتن را فرا بگیرید یا در تمام اوقات عزت نفس مثبت داشته باشید. شما تحت نظرید؛ می توانید تغییری ایجاد کنید. لیکن بعضی وقت ها به دیگران اجازه می دهید به شما بگویند که چگونه درباره ی خود احساس نمایید از روزی که چشم به جهان گشودید، اعضای خانواده، سپس معلمان و دوستان در تصمیمات تان موثر بوده اند. نمایش های تلویزیونی و نوارهای موسیقی ویدیویی، نوع پوشاک و شیوه ی عمل را به بینندگان می آموزند. موسیقی و مجله ها به شما یاد می دهند که چه حسی داشته باشید و چطور بنگرید. بنابراین اگر همه می خواهند به شما بگویند که چه کنید، چه بپوشید و چه گونه بیاندیشید، پس برخورداری از عزت نفس چه اهمیتی دارد؟

اکنون به عنوان یک نوجوان، مسوولیت بیشتری دارید تا درست و نادرست را از هم تشخیص دهید شما جوابگوی اعمال‌تان هستید عزت نفس مثبت به شما جرات می دهد که شخص مستقلی بوده و به هنگام وارد شدن فشار، در اخذ تصمیمات  خطیر، به ارزش های تان ایمان بیاورید.

ممکن است دوستان تان شما را زیاد تحت فشار قرار دهند.

شما مایلید جزیی از گروه یا جمعیتی باشید این جمع ممکن است «خونسرد»، «خوش مشرب» یا «باهوش» باشند. عضو جمعیتی بودن، بخشی از رشد و بالندگی، فراگیری راه و رسم دوستی و اطلاع یافتن از جهان پیرامون است، اما نه آن زمان که مفهوم فشار را در برداشته باشد. در حال حاضر، یاران‌تان سرگرم اخذ تصمیمات متعدد می باشند و تصمیماتی از این دست شاید برایتان خوب باشد یا نباشد.

دست زدن به کاری که شما و یادگیری را بیازارد، ارزش ندارد. به عنوان مثال، می گساری یا مصرف مواد دیگر، پیوستن به گروه تبهکار یا ترک تحصیل، همگی زحمت آفرین اند. نزد خود بایندیشید که اگر تصمیم نابجایی بگیرید، چه رخ می دهد. باده نوشی یا استعمال مواد مخدر و رانندگی همزمان، احتمالا به آسیب شدید یا مرگ می انجامد. امکان دارد آمیزش جنسی، بارداری در پی داشته باشد و بیماری های مقاربتی خطرناک از آنجمله اند. چه بسا که گرویدن به چنین گروهی به رفتار غیرقانونی و در نتیجه زندانی شدن منتهی می گردد گفتنی است که ترک تحصیل، شانس کامیابی های موفقیت آمیز در مراحل بعدی زندگی را از کف می رباید پایبند بودن به ارزش های تان همواره آسان نیست، ولی اگر از آن عدول نکنید، خشنودتر خواهید بود.

خوشدلی درباره ی خودتان یاری می کند که: به فکر خود باشید!

فقط خود شما می دانید بهترین چیز برایتان چیست؟ اگر دوستانتان به جای شما بیاندیشید، گامی در جهت نیل به اهداف آتی خویش بر نخواهید داشت وقتی برای خود ارزش و احترام قائل می شوید، نتیجه این می‌شود که گرد تصمیمات نامطلوبی که بر باقی ایام زندگی شما اثر می نهند نگردید.

چالش های را بپذیرید

ورزش جدیدی را به عنوان بازی مدرسه بیازمایید و اگر به تیم مدرسه راه نیافتید و یا سر دسته نشدید، دستکم از کوشش و فراگیری فزون تر درباره ی خود لذت خواهید برد!

از زندگی خویشتن بهره مند شوید

مردم بیشتر دور افراد با نشاط جمع می شوند نگرشی بجا و مناسب به شما کمک می کند تا دوستان جدیدی بیابید و آنان را برای خودتان نگهدارید.

خود را باور بدارید

چنانچه فکر می کنید قادر به انجام کاری هستید به احتمال زیاد آن را انجام می دهید.

انعطاف پذیر باشید

زندگی دایم در تغییر است. شما نمی توانید متوقفش سازید، ولی می توانید یاد بگیرید که در کنارش زیست نمایید.

خب، به نظر شما داشتنی عزت نفس «مثبت»، ایده خوبی است؟

چگونه به آن دست می یابید؟

با خودتان روراست باشید

به نقاط ضعف و قوت تان پی ببرید به خطر ضعف ها، خود را سرزنش مکنید. خویش را با دیگران مقایسه نکنید فرا بگیرید که خودتان را قبول داشته باشید.

برای خویشتن اهداف واقعی را در نظر بگیرید

سعی کنید از قدرت های تان نهایت استفاده را ببرید بی آنکه از خود توفع و انتظار فراوان داشته باشید هر روز نهایت کوشش خویش را به کار بندید.

به احساسات خود اعتماد نمایید

به نداهای درونی تان گوش فرا دهید و به هیجانات تان توجه کنید.

وقتی به پیروزی هایی دست یافتید، خوش باشید.

کوشش های موفقیت آمیزتان را جشن بگیرید و آنها را کوچک نشمارید.

آیا این پاسخ ها را می دانید؟ آنچه در پی می آید، آزمون نیست و نمره ندارد:

1- آیا برای شما تغییر عزت نفس تان آسان است؟

خیر، منظور این است که وقتی را صرف آن کنید تا در یابید چه کسی هستید، از چه چیزهایی خوشتان یا بدتان می آید، احساس راحتی می کنید و چه هدفی هایی را دارید. از پدر و مادر، رایزن مدرسه و دوستان‌تان برای یافتن پاسخ ها یاری بجویید. این عمل، زمان و سخت گوشی را می طلبد، اما به زحمتش می ارزد!

2- آیا عزت نفس، متضمن کامرایی است؟

موفقیت در آموزشگاه؟ پیروزی در مسابقات ورزشی یا نواختن ساز؟ توفیق با یاران بودن؟ نه، اما چنانچه همچنان کوشش بورزید و منتهای تلاش خود را بکنید، شاهد موفقیت را در آغوش می گیرید. به یاد داشته باشید که برخورداری از احترام به نفس مثبت به شما کمک می کند تا آنچه را که می خواهید به دست آورید لیکن در صورت عدم موفقیت، به شما مدد می رساند که وضع را بپذیرد و به راه خود ادامه دهید.

3- آیا عزت نفس مثبت به معنی افاده ای یا از خود راضی بودن یا خودنمایی و جلوه فروشی است؟

خیر، جوانان و نوجوانانی که چنین می کنند، معمولا می کوشند وانمود نمایند خویشتن را آن گونه که نیستند، بنمایانند در حقیقت غالب آنان دارای عزت نفس نازلی هستند.

4- آیا می توانم به دیگران یاری کنم که درباره ی خود، خوشدل باشند؟

آری، دیگران را به خاطر احساسات، نگرش یا کنش شان دست کم نگیرید هنگام درماندگی دوستان و افراد خانواده، با ایشان مدارا کنید همه ی ما آدم ها گاه گاه اشتباهاتی مرتکب می شویم.

منبع: مجله کودک ، شماره 115،ابوالفضل امیر دیوانی/نویسنده، مترجم و پژوهشگر