سه کتاب مهم و خواندنی در مورد اهل بیت علیهم السلام

مطالعه کتب مهم و مفید در زمینه تاریخ اهل بیت علیهم السلام به زبان های فارسی به نسبت زبان عربی کمتر است اما هستند آثاری که به زبان فارسی به رشته تحریر درآمده و یا ترجمه شده است.

فرآوری: محمد باعزم - بخش تاریخ و سیره معصومین تبیان

امامان اهل بیت(علیهم السلام)؛ مرزبانان حریم اسلام

امامان اهل بیت علیهم السلام؛ مرزبانان حریم اسلام" حاصل مجموعه‌ای از سخنرانی‌ها و مقالات شهید صدر درباره تاریخ و زندگانی امامان علیهم‌السلام است. شهید صدر در این سخنان همچون همیشه مدارك اسلامی را مورد بازخوانی نوآورانه قرارداده و با ژرف‌اندیشی در شرایط اجتماعی، سیاسی و حتی روحی و روانی امت اسلام، به تبیین نظام‌مند و علمی از مراحل گوناگون زندگانی معصومان علیهم‌السلام ‌پرداخته و نگرشی نوین به تاریخ اهل‌بیت علیهم‌السلام را ارائه کرده است. وی در این نگرش، به وجود امامان علیهم‌السلام به‌ صورت حقیقتی یكتا در نمودهای متعدد نگریسته و از عملكرد اجتماعی و سیاسی ایشان تحلیلی یكپارچه و وحدت‌گرا ارائه کرده است. سید محمدباقر صدر در تاریخ 25 ذوالقعده 1353 قمری (10 اسفند 1313ش) ، در شهر کاظمینِ عراق، به دنیا آمد. وی دومین فرزند خانواده بود. پدرش آیت الله العظمی سیدحیدر صدر و مادرش، دختر آیت‌الله شیخ عبدالحسین آل یاسین بود. چهار سال پس از او دختری با نام آمنه (بنت‌الهدی) به دنیا آمد که سرنوشت این برادر و خواهر از ولادت تا شهادت درهم آمیخته شد. دستیابی آیت الله شهید صدر به درجه اجتهاد و فقاهت، پیش از بلوغ شرعی در تاریخ شیعه بی‌سابقه بود. همچنین مرجعیت این فقیه جوان و تقلیدِ مردم عراق و دیگر بلاد عربی از او نیز بسیار حایز اهمیت بود. زیرا او پیش از رسیدن به چهل سالگی از مراجع بزرگ جهان اسلام محسوب می‌شد.

آفرینش های ادبی در گفتار نبوی؛ اثری نفیس در باب هنر پیامبر

کتاب «آفرینش‌های ادبی در گفتار نبوی» اثر گران سنگ «سید رضی (359-406 هـ. ق.)» به بیان 360 آرایه‌ی ادبی در کلام نبوی می‌پردازد؛ آرایه‌هایی از قبیل: مجاز(به کارگیری واژه و سخن در معنای دیگر و غیرواژگانی آن)، استعاره (به کار بردن لفظ یا عبارتی به جای یک عبارت دیگر بر اساس شباهت بین آن دو)، تشبیه (به‌ یادآوردن شباهت دو چیز مختلف از جهت یا جهات گوناگون)، اتساع (گسترش‌ دادن به تأویل و تفسیرهای یک لفظ) و کنایه (نام بردن غیرمستقیم از یک چیز).

سخنان مردی که با معجزه‌ی کلام و مهر‌ش توانست امتی را از تاریکی به سوی نور فرابخواند سرشار از بلاغت و فصیحت است. خواندن این سخنان بدون آنکه بخواهیم رمزی را از رموزش باز کنیم نیز پربار و پرسود و دلنشین است؛ اما برای آنکه بتوان فیض بیشتری از این دریای فصیحت برد، باید جمله جمله اش را در چارچوب قواعد هنری قرار داد تا از این منظر نیز معجزه‌اش آشکار گردد. مترجم این کتاب در این باره می‌گوید: "از همان آغاز دست زدن به این ترجمه قصد داشتم منابع احادیث را مشخص کنم و فهرست های علمی لازم را بر آن بیفزایم تا این اثر گران سنگ مورد استفاده‌ی پژوهشگران نیز قرار بگیرد".

كتابشناسی كاظمین

«كتابشناسی كاظمین» که شامل اطلاعات آثار منتشر شده به زبانهای مختلف درباره حضرت امام موسی كاظم و جواد الائمه (علیهماالسلام) و نیز شهر كاظمین از ابتدا تا مهرماه 1393 است، به قلم اباذر نصر اصفهانی زارشی از آثار و منابع منتشر شده، اعم از كتاب‌ها، مقاله‌ها و پایان‌نامه‌های حوزوی ـ دانشگاهی درباره امام كاظم و امام جواد(علیهماالسلام) است. به جهت اهمیت شهر «كاظمین»، مدفن این دو امام معصوم، منشوراتی كه درباره این شهر در حوزه‌ تاریخی، جغرافیایی، معماری، مردم‌شناسی، فرهنگی و... منتشر شده نیز معرفی شده اند.

اطلاعات گردآوری شده توسط محقق، در سه فصل ارائه شده است؛ فصل نخست: آثاری كه درباره امام موسی كاظم (علیه السلام) نوشته شده؛ فصل میانی: معرفی آثار مربوط به امام جواد(علیه السلام) و فصل انتهایی: کتوبات و منشورات درباره شهر «كاظمین». همچنین در هر فصل، اطلاعات آثار در سه دسته كتاب‌ها، پایان‌نامه‌ها و مقالات جدا شده و نیز در هر قسمت، منابع بر اساس زبان متن از هم تفكیك شده‌اند.

نتیجه سخن آنکه دانش و شناخت بسیاری از ما مسلمان ها نسبت به اولیای الهی که نماینده تام و تمام آن ائمه معصومین هستند، بسیار اندک است که البته بخشی از آن به دلیل عدم شناخت ما از سایر زبان های دیگر است بنابراین گردآوری یک مجموعه مهم از این اطلاعات به زبان مادری می تواند دایره معلومات ما را افزایش دهد.