تبیان، دستیار زندگی
برای انجام این پروژه ابتدا باید خاصیت آنتی باکتریال ادویه جات را بر روی باکتری های گوشت بررسی كرد و در ادامه، بعد از یافتن آنتی باکتریال یا آنتی باکتریال های مؤثر، تأثیر آنها را بر ماندگاری گوشت مطالعه نمود.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

یافتن بهترین نگهدارنده طبیعی برای فرآورده ‌های گوشتی، جلسه دوم

یافتن بهترین نگهدارنده طبیعی برای فرآورده های گوشتی، جلسه دوم

هدف: در این پروژه با مراحلی آشنا می‌شویم که مواد غذایی در کارخانه و یا خانه طی می‌کند تا بار میکروبی آن کاهش یابد. برای گوشت قرمز به عنوان یکی از انواع مواد غذایی که شرایط نگهداری خاصی را می‌طلبد، نگهدارنده‌ مناسب می‌یابیم.

حداقل زمان مورد نیاز برای انجام پروژه: 8 هفته

هزینه برآوردی: متوسط

سطح دشواری: سخت

مواد و وسایل مورد نیاز

- گوشت فرآوری نشده و چند نوع ادویه

- محیط کشت نوترینت آگار و نوترینت براث

- اتانول

- سرم رینگر

-  آب مقطر

- لوله آزمایش و جا ‌لوله ‌ای

- فیلدوپلاتین، سواب و میله‌ شیشه‌ای

- اسپری آب پاش

- کاغذ صافی

- خط‌کش

- ترازو

- یخچال

- اتوکلاو

- لام نئوبار، لامل و میکروسکوپ

- اسپکتروفتومتر

- سمپلر یا پیپت استریل و یا سرنگ انسولین

روش انجام پروژه

برای انجام این پروژه ابتدا باید خاصیت آنتی باکتریال ادویه ‌جات را بر روی باکتری‌ های گوشت بررسی كرد و در ادامه، بعد از یافتن آنتی ‌باکتریال یا آنتی‌ باکتریال ‌های مؤثر، تأثیر آنها را بر ماندگاری گوشت مطالعه نمود.

مرحله‌ اول: تهیه‌ عصاره‌ گیاه

برای عصاره‌گیری گیاه به روش سنتی ابتدا آن را خشک کرده، سپس 100 گرم پودر گیاه خشک شده را با یکی از حلال‌ های آب یا اتانول 70‌درصد مخلوط ‌کنید، صبر ‌كنید تا کاملاً خیس بخورد و سپس محلول را با قیف و کاغذ صافی معمولی صاف ‌کنید. محلول صاف شده را آن ‌قدر حرارت ‌دهید تا حجم آن به 5 درصد حجم اولیه  برسد.

یافتن بهترین نگهدارنده ی طبیعی  برای فرآورده های گوشتی،جلسه دوم
مرحله‌ دوم: بررسی خاصیت آنتی‌ باکتریال ادویه‌ جات

ابتدا باید باکتری‌ های گوشت را کشت دهید. برای این کار یک گرم از گوشت را وزن کرده و در لوله آزمایشی که حاوی محیط کشت نوترینت براث (مایع) است بیاندازید و به مدت 48 ساعت در دمای 4 درجه‌ی سانتی ‌گراد (دمای یخچال) انکوبه ‌کنید.

یافتن بهترین نگهدارنده ی طبیعی  برای فرآورده های گوشتی،جلسه دوم

بعد از رشد باکتری ‌ها می ‌توانید به سه روش، خاصیت آنتی باکتریال عصاره‌ های گیاهی را بررسی کنید. اگر عرق گیاهان مورد آزمایش در بازار موجود بود که یک مرحله جلو می‌افتید، در غیر این‌صورت باید عصاره‌ گیاهان را بگیرید. در این قسمت کار لازم است توجه کنید که از هر گیاه به میزان مساوی برای عصاره ‌گیری بردارید تا در آخر کار بتوانید نتایج را با هم مقایسه نمایید.

روش اول - استفاده از دیسک

در این روش ابتدا به دیسک ‌هایی آغشته به ادویه ‌های مورد آزمایش نیاز دارید. برای تهیه‌ این دیسک ‌ها، یک کاغذ صافی را برداشته، با پانچ چند بار سوراخ ‌کنید. دایره‌ های کاغذی بدست آمده را درون لوله آزمایشی ریخته، سر آن پنبه گذاشته و اتوکلاو کنید تا استریل شوند.

در کنار این لوله‌ آزمایش، عصاره‌ ادویه‌ جات را نیز در ارلن و یا لوله آزمایش ‌های جداگانه ریخته سرشان را با پنبه ببندید و در اتوکلاو قرار ‌دهید.

از باکتری‌ های رشد یافته در محیط مایع، بر سطح محیط کشت جامدی که از قبل درست کرده ‌اید با یک سواب استریل بكشید (برای استریل کردن سواب نیز از اتوکلاو استفاده كنید). کشت این مرحله را به صورت چمنی انجام بدهید.

در ادامه باید دیسک‌ های کاغذی را در شرایط کاملاً استریل، یعنی در کنار شعله، به ماده‌ مورد نظر آغشته کنید و روی محیط قرار دهید. برای این کار یک پنس را چند ثانیه روی شعله بگیرید تا استریل شود، در نزدیکی شعله، پنبه‌ سر لوله آزمایش حاوی دیسک‌ های کاغذی را برداشته، با پنس یکی از دیسک‌ ها را خارج كرده و وارد لوله‌ حاوی عصاره‌ یکی از ادویه ‌جات كنید تا کاملاً به عصاره آغشته شود. سپس این دیسک آماده را روی محیطی که باکتری دارد قرار دهید و با پنس کمی فشار دهید تا در زمان انکوبه شدن که پلیت را وارونه قرار دهید دیسک از محیط جدا نشود.

به همین ترتیب در هر پلیت 3 دیسک را با فاصله قرار دهید.

پلیت‌ها را به مدت دو روز انکوبه كنید.

یافتن بهترین نگهدارنده ی طبیعی  برای فرآورده های گوشتی،جلسه دوم

بررسی‌ هاله عدم رشد مربوط به دیسک ‌های آغشته به ادویه

اگر ادویه مورد آزمایش خاصیت از بین برندگی باکتری‌ های گوشت را داشته باشد با وجود رشد باکتری بر روی پلیت، دور دیسک مربوطه‌، هاله‌ ای از عدم رشد باکتری ‌ها خواهید دید. بعد از انکوباسیون، پلیت ‌ها را جلوی نور گرفته و وجود‌ هاله‌ های عدم رشد را بررسی كنید. در صورت دیدن ‌هاله، قطر آن را با خط‌کش اندازه‌گیری کرده تا در انتهای آزمایش بتوان بهترین از بین برنده‌ی باکتری ‌های گوشت را شناسایی نمود.

نکته‌ قابل توجه در این مرحله این است که عصاره‌ ادویه ممكن است بر روی یک یا  چند نوع باکتری مؤثر  بوده (نه همه‌ی آنها) اما چون بر روی محیط، مخلوطی از باکتری‌ ها را کشت داده‌اید، ‌هاله‌ عدم رشد دیده نشود. لذا برای جلوگیری از این خطا می ‌توان باکتری‌ های گوشت رشد یافته در محیط مایع را، خالص نمود. برای خالص کردن باید از روش کشت چهار مرحله ‌ای استفاده کرد (رجوع شود به پروژه‌ی «یافتن آنتی ‌بیوتیك ‌های مناسب برای انواع باكتری ‌های بدن») و سپس هر یک از کلنی تک‌ ها را کشت چمنی داده و دیسک‌ ها را بر روی آنها اثر دهید.

توجه: کف پلیت مشخصات مربوط به هر دیسک را بنویسید (هیچگاه اطلاعات را روی درِ پلیت ننویسید، وگرنه با یک چرخش خواهید فهمید که چه اتفاقی می‌افتد!).

مطالب مرتبط:

یافتن بهترین نگهدارنده طبیعی  برای فرآورده‌های گوشتی، جلسه اول  

یافتن بهترین نگهدارنده طبیعی  برای فرآورده‌های گوشتی، جلسه دوم

 یافتن بهترین نگهدارنده طبیعی  برای فرآورده‌های گوشتی، جلسه سوم

یافتن بهترین نگهدارنده طبیعی  برای فرآورده‌های گوشتی، جلسه چهارم

یافتن بهترین نگهدارنده طبیعی  برای فرآورده‌های گوشتی، جلسه پنجم

یافتن بهترین نگهدارنده طبیعی  برای فرآورده‌های گوشتی، جلسه ششم

یافتن بهترین نگهدارنده طبیعی  برای فرآورده‌های گوشتی، جلسه هفتم

بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان، تهیه: مهبان رحیمی فرد

تنظیم: زینب شاه مرادی