تبیان، دستیار زندگی
ترکیه ، کشوری که نامش زیاد شنیده می شود . مصطفی کمال پاشا به دلیل سازماندهی مقاومت ملی علیه دول خارجی قهرمان ملی ترکیه گردید و در سال 1302 جمهوری ترکیه را بنا نهاد ، و کشور فرانسه را یک الگو برای جمهوری خواهی خودش قرار داد. ابتدا دین
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

امپراتور طلب های ترک

ترکیه ، کشوری که نامش زیاد شنیده می شود . مصطفی کمال پاشا به دلیل سازماندهی مقاومت ملی علیه دول خارجی قهرمان ملی ترکیه گردید و در سال 1302 جمهوری ترکیه را بنا نهاد ، و کشور فرانسه را یک الگو برای جمهوری خواهی خودش قرار داد. ابتدا دین کشور را اسلام خواند اما به سرعت ترکیه را به عنوان یک کشور سکولار معرفی کرد . جمهوری ترکیه بعد از یک امپراتوری تشکیل شد اما هوای امپراتوری و عظمت آن روزها، همچنان برایشان باقیست...

فهیمه السادات آقامیری-بخش تاریخ ایران و جهان تبیان
امپراتور طلب های ترک

در این مطلب نگاهی کوتاه داریم به تاریخ تشکیل امپراتوری عثمانی ، سقوط آن امپراتوری و علت از بین رفتن این امپراتوری مسلمان و بعد در انتها بررسی میکنیم تشکیل کشور ترکیه به رهبری آتاتورک و جمهوری خواهان ملی که خود را سکولار می خوانند و از یک کشور آزاد نام می برند !

عثمانیان شاخه ای از ترکمن ها بودند که در اواخر امپراتوری سلجوقیان از ترکستان به سمت آسیای صغیر کوچ کردند ، در آن زمان آسیای صغیر تحت فرمان سلجوقیان بود . ترکان عثمانی بعد از جای گرفتن در آن مناطق ، بسیار متحد عمل می کردند تا این که در آن مناطق قدرت پیدا کردند  و بعدا جانشین سلجوقیان گشتند و نام خود را عثمانیان که برگرفته از نام پسر رهبر ایل خود بود، نهادند.

امپراتوری عثمانی یا بهتر بگوییم دولت علیه عثمانی ، یک امپراتوری مسلمان که نزدیک به ششصد سال حکومت کرد .

اوج قدرت عثمانی ها قرن شانزدهم میلادی بود که حکومت آن ها بر مناطق آسیایی ، اکثر خاورمیانه ، قسمتی از شمال آفریقا و قسمتی از جنوب شرقی اروپا تا قفقاز را شامل می شد و تصرف عثمانیان تا جایی بود که نیروهایشان تا پشت دروازه های وین، پایتخت اتریش هم رسیده بودند.

یکی از مهمترین رهبران آنان سلطان محمد فاتح بود که توانست با تصرف کنستانتیناپولیس (استانبول) به فرمانرواییِ روم شرقی یا بیزانس پایان دهد ، تصرف او همزمان با پایان قرون وسطی بود.

سلطان سلیم اول نوه ی سلطان محمد فاتح بود که در جنگ چالدران، شاه اسماعیل اول صفوی را در سال 1514 میلادی شکست داد و بدین ترتیب، عثمانی بر مناطق غربیِ ایران دست یافت؛ درنتیجه، نواحی غرب ایران، که شامل آذربایجان، سرزمین کردستان، و عراقِ امروزی بود، از ایران جدا شد. در جنگ های بعدی، آذربایجان به ایران برگردانده شد، ولی سرزمین کردستان و عراق در اشغال عثمانی باقی ماند. در دوران شاه عباس، کردستان و عراق از دست عثمانیان پس گرفته شد حتی مرزهای ایران تا گرجستان ادامه یافت.

امپراتوری عثمانی سال ها چون ابرقدرتی بر گوشه ای از جهان دربرگیرنده ی سرزمین های عربی، آسیای صغیر و بالکان فرمان روا بود. با شکست در جنگ جهانی اول، امپراتوری عثمانی فرو پاشید و جای خود را به ترکیه داد. پس از فروپاشی امپراتوری عثمانی و پیدایش کشور جمهوری ترکیه، این نواحی به دست کشورهای پیروز در جنگ بعضاً تقسیم یا مستقل گردیدند .

ترکیه ی امروز

کشور همسایه مان ترکیه یا جمهوری ترکیه ، کشوری اوراسیایی که بخش هایی از آن، در جنوب غرب آسیاست و قسمت کوچکی از آن در اروپا ( بالکان، جنوب شرق اروپا) قرار گرفته شده است.

"ترکیه درشرق با کشورهای ایران، جمهوری آذربایجان (نخجوان)، ارمنستان، و گرجستان؛ در جنوب شرقی با عراق و سوریه؛ و در شمال غربی (بخش اروپایی) با بلغارستان و یونان همسایه است. همچنین ترکیه از شمال با دریای سیاه، از غرب با دو دریای کوچک مرمره و اژه، و از جنوب غرب با دریای مدیترانه مرز آبی دارد. دو تنگه ی راهبردی بسفر و داردانل نیز در اختیار ترکیه است. "(١)

ملیون ترک، بیگانه ستیز نیستند

مصطفی کمال پاشا به دلیل سازماندهی مقاومت ملی علیه دول خارجی قهرمان ملی ترکیه گردید و در سال 1302 جمهوری ترکیه را بنا نهاد ، و کشور فرانسه را یک الگو برای جمهوری خواهی خودش قرار داد. ابتدا دین کشور را اسلام خواند اما به سرعت ترکیه را به عنوان یک کشور سکولار معرفی کرد .

"در 29 اکتبر 1923، ساعاتی قبل از اعلان جمهوری، مصطفی کمال ایده های خود را برای یک نویسنده هم فکر فرانسوی به نام موریس پرنو بازگفت. او گفت، فرانسه مبارزه برای آزادی را در سراسر جهان الهام بخشیده است و او خودش، مدت کوتاهی در یک مدرسه فرانسوی درس خوانده است. ملیون ترک، بیگانه ستیز نیستند: آن ها دوستدار همه ملت های متمدن هستند و در عین  حال از استقلال خویش مراقبت می کنند. در طول تاریخ، ترک ها از شرق به غرب نقل مکان نموده اند. حکومت مدرن یعنی حکومت غربی....

این سخنان را آندرو مانگو، نویسنده ترک تبار بریتانیایی در کتابی تحت عنوان «آتاتورک» از وی نقل می کند؛ کتابی مفصل در شرح زندگانی مصطفی کمال پاشا پیشتاز ترکیه مدرن که با ابداعات متهورانه اش، آغازگر فصلی جدید در تاریخ این کشور شد. مانگو برای شرح اصلاحات آتاتورک، ترجیح می دهد از هنگام شلیک 101 توپ اعلام آغاز رژیم جمهوری چند گام به عقب برگردد و تاریخ این فصل را از سخنان وی با دوست فرانسوی اش آغاز کند؛ سخنانی که به روشنی بازتاب آرمان های تجددخواهانه آتاتورک و نقطه عطفی برای اقدامات بعدی اش در ساختار اجتماعی و سیاسی ترکیه شد. "(٢)

موقعیت و جایگاه ترکیه بسیار مهم است و با شرایطی که دارد می تواند نقش های مهمی را جدا از خوب و بد آنها در منطقه داشته باشد. ترکیه و رهبران آن بعد از انقلاب هایی که در دهه های اخیر اتفاق افتاد ،گاهی نقش قهرمان منطقه را داشتند و گاهی هم نقش مزدوران و کودتاچیان منطقه...

سیاست ترک ها به نحوی بوده است که نتوان تشخیص داد که کودتاچیان دولت مردان هستند یا آشوبگران سیاسی ! ترکیه در سالیان اخیر رفتارهایی را داشته که افکار به این جهت می روند که او به دنبال لشکرکشی های قرون وسطی ایست.


پی نوشت:
(١)کتاب دولت عثمانی از اقتدار تا انحلال
(٢) سایت تاریخ ایرانی