بررسی بذر کتان بر مهار رشد قارچ دستاورد تقدیری دوره دوم علوم نو

یازدهمین دوره از پروژه های دانش آموزی تبیان نیز با یاری خداوند و حضور پر شور شما دوستان و علاقمندان به پایان رسید.
در این دوره از جشنواره تعداد 185 گروه به عنوان گروه های برتر در بخش های سمینارهای علمی، مسابقات و غرفه های نمایشگاهی به عنوان گروه های برتر برگزیده و معرفی شدند.
 بر آن شدیم تا با معرفی پروژه های گروه های برتر علاوه بر قدردانی از این دوستان نوآور، زمینه ای را برای ایده پروری سایر پژوهشگران علاقمند فراهم آوریم.
  
مقطع: دوره دوم متوسطه
موضوع: بررسی اثر هیدروالکلی بذر کتان بر مهار رشد قارچ کاندیدا آلبیکس
نام مدرسه: علوم نو
نام استاد: خانم انسیه علمافر
دانش آموزان: مینا مبشری، ماندانا کوهپایه عراقی

مقدمه
برفک دهان:
کاندیدیاز یا برفک دهان به شکل بر جستگی های سفید خاکستری در روی مخاط دهان و زبان بروز کرده که با کندن این ضایعات مناطق خونریزی دهنده ایجاد می شود. ضایعه اغلب زخم های سفید دارد. برفک دهان به دلیل از بین رفتن باکتری های مفید موجود در دهان ایجاد می شود و با این وضع قارچ های کاندیدای موجود در دهان رشد بیش از حد پیدا می کنند و به صورت برفک در دهان دیده می شوند. برفک دهان اکثراً تو سط قارچ کاندیدا آلبیکانسو گاه توسط قارچ های اندیداگلابراتاو کاندیداتروپیکالیس ایجاد می شود. ضایعات برفکی معمولاً در روی زبان و سایر نقاط دهان دیده می شود. برفک دهان اغلب در نوزادان دیده می شود. در نوزادان اغلب به دنبال عبور از کانالزایمانی و به علت وجود کا ندیدا درآنجا نوزاد دچار این بیماری می شود. درمان در بالغین از ترکیبات استروئیدیوفلوکونازول و داروهایی مانند نیستاتین، میکو نازول، آموفوتریسینبی و در کودکان با قطره نیستاتینیاکلوتریمازول موضعی برای حداقل ده روز است. با توجه به اینکه قارچ های کاندیدایی در محیط شیرین و اسیدی رشد می کنند، برای مقابله با آن ها باید رژیم غذایی را کمی تغییرداد و از مصرف غذاهای اسیدی و قنددار از جمله: پنیرمانده، شکلات، میوه ها، غذاهای تخمیر شده، قارچ، سرکه و ترشیجاتی که سرکه دارند، پاستا، انواع مواد شکردار، سبزیجاتی مانند خیار و چغندر و کنسروهای گوجه، گوشت های هورمونی، فست فود و غذاهای آماده فریزری خودداری کرد.

گیاه کتان:
با نام علمی linumusitatissimum  و نام انگلیسی common flaxگیاهی ا ست علفی، یک ساله به ارتفاع 70 سانتی متر و گاهی بیشتر با برگ های باریک، نوک تیز و دارای سه گلبرگ ا صلی در طول پهنک و به رنگ سبز مات که گل های کتان نسبتاً بزرگ، آبی زیبا و به طور نامنظم بر روی ساقه قرار می گیرند. مهمترین ترکیبات شیمیایی آن در دانه های کتان حاوی موسیلاژ، روغن مایع، پروتئین، استرول های گیاهی، گلوکزید های سیانوژیک، روغن کتان از چربی های اشباع نشده از جمله : گیاه کتان حاوی فیبر های موسیلاژی محلول حاوی اسید د- گالاکتورونیک، د-زایلوز، ال –گالاکتوز، ال _ رامنوز می باشد. خواص درمانی آن ضد درد – ضد تجمع پلاکت ها – ضد التهاب – ضد استروژن – ضد قارچ – ضد اکسیدان – ضد تومور – ضد سرفه –الرژی زا – ضد ـآلرژی – مقوی قوای جنسی – قابض – مقوی قلب – ملین – هضم کننده – استروژنیک – قاعده آور – خلط آور _مسهل – کاهش دهنده چربی خون – شیر افزا می باشد. کاربرد در طب سنتی: مسهل با اثر ملایم و مدر است در موارد آب آوردن و استسقاء م صرف می شود. در گذشته اغلب به عنوان مسهل ملایم و برای درمان روماتیسم ماهیچه ای (عضلانی) درد های کبدی، زردی و مشکلات نزله ای به کار می رفته است. در بیرون آوردن جسم خارجی از چشم، درمان سرفه، سرماخوردگی و عفونت های مجاری ادراری کاربرد دارد.

این گیاه پراکنش جهانی دارد و پراکندگی جغرافیایی آن در ایران در استان های آذربایجان، زنجان، کردستان، لرستان، اصفهان، فارس، کرمان، هرمزگان، سیستان و بلوچستان می باشد.

گیاه کتان و تخم آن
عنوان آزمایشگاه: بررسی اثرات عصاره هیدرو الکلی گیاه کتان بر عامل بیماری برفک دهان.
مواد و وسایل لازم: اتوکلاو، انکوباتور، هودلامینار، پلیت 96 خانه ای.
روش کار:
مراحل تحقیق به طور خلاصه عبارت است از: جمع آوریو شناسایی نمونه گیاهی گتان، تهیه عصاره هیدرو الکلی از آن، تهیه سویه های قارچی مولد برفک دهان و ایجاد شرایط بهینه رشد برای آن، بررسی خاصیت ضد قارچی عصاره هیدرو الکلی کتان و حداقل غلظت مهارکنندگی رشد میکروب MIC و MFC تعیین حداقل غلظت کشندگی قارچ.

استخراج عصاره گیاه
از روش خیساندن یا  Maceration استفاده شد. 52 گرم پودرگیاه را 100 میلی لیتر حلال مخلوط کرده و بعد از 48 ساعت نگهداری در دمای محیط، مخلوط را با کاغذ صافی واتمن شماره 1 صاف کرده و با آواپراتور تحت خلآ در دمای ˚ c30 تا ˚ c40  تغلیظ شد. مخلوط تغلیظ شده را در دمای ˚c40 درآون خشک کرده شد. 
تعیین حداقل غلظت ممانعت کنندگی (MIC) و حداقل غلظت قارچ کشی (MFC) 

برای تعیین MIC عصاره از روش رقیق سازی استفاده شد. در پلیت الایزا از اسانس یک سریال رقت تهیه شده و کمترین غلظتی که بتواند مانع رشوود میکروارگانیسم شود به عنوان MICدر نظر گرفته شد. در تمام چاهک 150 یا 100 میکرولیتر از محیط سابرودکستروز براث  (SDB)برای قارچ ریخته و سپس غلظت مناسبی از اسانس را توسط حلال مناسب تهیه کرده و هم حجم محیط درون چاهک ها به چاهک اول اضافه کرده و پس از چند بار مخلوط کردن همان حجم از مخلوط SDBبا عصاره را به چاهک دوم اضوافه خواهیم کرد و این کار را تا چاهک آخر انجام می دهیم. غلظت استانداردی از قارچ را تهیه کرده و 10 % حجم هر چاهک را به همه چاهک ها اضافه می کنیم،پس از اینکوبه کردن در دمای 30 درجه سانتی گراد و زمان مناسب 24 ساعت در انکوباتور، غلظتی که در آن کدورت حاصل رشد قارچ مشاهده نشد را به عنوان MICدر نظر گرفته پس از تعیین MIC محتویات چاهک های قبل از چاهکی که غلظت محتویات آن به عنوان MICرا در محیط مناسب کشت داده شد، پس از اینکوبه کردن در دما و زمان مناسب غلظتی که در آن قارچ رشد نکرده بود را به ترتیب  MFCدر نظر گرفتیم.  

بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان، تهیه و تنظیم: نسرین صادقی