زلزله ی ویرانگر بم
روز 5 دی 1382 زلزله ی ویرانگر بم اتفاق افتاد که هزاران نفر را به كام مرگ فرستاد و این شهر را به ویرانه ای تبدیل كرد....
زمینلرزه 5 دیماه 1382 بم در ساعت5:26:26 به وقت محلی (ساعت 1:26:26 روز 26 دسامبر 2003به وقت بین المللی GMT) در شهر تاریخی بم در جنوب شرقی کشور و در جنوب شرقی کرمان رخ داد
این زلزله در ساعات آغازین بامداد که اکثر ساکنان بم خواب بودند اتفاق افتاد، که این مساله را می توان به عنوان یکی از عوامل تشدید تلفات جانی در نظر گرفت. آمار تلفات رسمی بیش از 25000 نفر و مجروحان حدود 50000 نفر اعلام گردید. بیش از 100000 نفر نیز بی خانمان شدند. کانون زمین لرزه - بر اساس اطلاعات کسب شده از لرزه اصلی و پس لرزه ها توسط لرزه نگارها و شتابنگارهای مستقر در بم - در محدوده شهر بم واقع بوده است. بر اساس بررسی های انجام شده بخشی از گسل بم که از کنار شهر بم عبور می کند در این زلزله فعال شده است.
ارگ تاریخی بم
شهر بم در استان کرمان - یکی از بزرگترین استانهای کشور با مساحت 186422 کیلومتر مربع واقع است.
شهر بم با ارگ تاریخی بم با بیش از 2000 سال قدمت شناخته می شود. ارگ بم بزرگترین مجموعه خشتی - گلی در جهان است . این بنای تاریخی بر روی تپه ای از ماسه سنگی در کنار جاده ابریشم قرار گرفته است. مساحت ارگ بم 6 کیلومتر مربع است. این بنای تاریخی اطلاعات دقیقی از زمان ساخت ارگ بم در دسترس نیست ولی بر اساس متون تاریخی قدمت آن به بیش از 2000 سال قبل می رسد. علی رغم اینکه این بنا چندین بار در طی تاریخ به صورت موضعی تعمییرات جزئی شده است، ولی این اولین بار بود که در اثر یک زمین لرزه به این صورت ویران گردید. ارگ تاریخی بم تا حدود 150 سال قبل مسکونی بوده است.
وضعیت لرزه زمین ساختی پهنه زلزله زده بم
منطقه زلزله زده بم در جنوب شرقی ایران در یک پهنه فعال لرزه خیز واقع است . از خود شهر بم هیچ زمین لرزه تاریخی تا پیش از ٥ دی ماه ١٣٨٢ گزارش نشده است. به سوی شمال غرب بم 4 زمینلرزه بزرگ با بزرگای بیش از 5/6 بین سالهای 1360 تا 1377 در ناحیه گلباف و سایرچ رخ داده است.
پارامترهای چشمه لرزه زا
بر اساس تخمین گشتاور لرزه ای، بزرگای زلزله بم Mw=6.5 براورد گردید. همچنین ژرفای کانونی زلزله بم بر اساس مشاهده نگاشت لرزه اصلی و پس لرزه ها 8 کیلومتر برآورد می شود.
5- جمع بندی از جنبه های زلزله شناسی زلزله بم
زلزله بم با بزرگای گشتاوری 6.5 (با محاسبه گشتاور لرزه ای) در اثر جنبائی مجدد گسل بم رخ داد و شهر بم را به دلیل اثر حوزه نزدیک گسل ویران نمود.
طبق آمار رسمی این زمین لرزه 26271 قربانی، 30 هزار مجروح و بیش از صدهزار نفر بی خانمان به جای گذاشت. این درحالی است که تعداد واقعی قربانیان به مراتب بیش از میزان اعلام شده بود. یازدهم دی ماه همان سال، دکتر اسماعیلی، رئیس شورای شهر بم گفته بود با توجه به اینکه در برخی مناطق بم 100 درصد منازل بر اثر زلزله تخریب شده اند، به نظر من تعداد تلفات بیش از 50 هزار نفر است. به گفته وی در روزهای اول هر کس به فکر تدفین عزیزان خود بود و بوسیله لودر گودال هایی ایجاد می شد و اجساد به طور دسته جمعی به خاک سپرده می شدند و کسی در آمارگیری دخالت نداشته است. در حالی که شش روز از این زلزله می گذشت، رئیس شورای شهر بم در پاسخ به این سوال که چند درصد از شهر خاکبرداری شده است، گفته بود هر کسی آشنایی داشته، محل دفن آشناهای خود را نشان داده است، ولی آنهایی که کسی را نداشته اند و از شهرهای دیگر برای مشخص شدن وضعیت آنان به بم نیامده اند، هنوز زیر آوارها هستند. در اثر این حادثه 90 درصد از سازه های شهر بم به کلی تخریب شدند.
منابع: موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی، وبلاگ میهن،سایت زلزله نگاری
