حكیم فرزانه محی الدین الهی قمشه ای

حكیم فرزانه استاد محی الدین مهدی الهی قمشه ای از زمره مردان بزرگی است كه آثار پر بركت اندیشة ایشان روشنی بخش ذهن و روان مخاطبان پر شمار است.

ترجمه روان، ساده و جذاب این دانشمند فرزانه از قرآن كریم نه تنها در ایران بلكه در جغرافیای پرپهنة زبان فارسی در جهان مطرح است.
این مفسر قرآن و عارف عاشق، عشق و شوق را در شاگردان به زودی می یافت و راه تعالی اندیشه را به مخاطبانش می نمود. بی گمان تعلیم و تعلم، اگر عاشقانه نباشد تكلف آمیز و بی ثمر است و استاد قمشه ای از روی عشق، به آموختن و تدریس می پرداخت.
استاد قمشه ای در اقلیم سخن معنای نهفته و ژرف آیات الهی را جلوه گر می ساخت و در قلمرو خرد به تفسیر و تحلیل رازهای هستی و محكمات كتاب تكوین می پرداخت. بی گمان ابعاد اندیشه آن خردمند فرزانه وسیع و پر دامنه است. تنها به یك نكته می توان اشاره كرد و آن مفهوم عرفانی «هیچ بودن» است.
«هیچ بودن» و «هیچ كسی» انسان در مقام قدرت و فعل مطلق خداوند نكته ای است كه اغلب حكما و عرفای بزرگ بدان تاكید داشته اند، اما جنبه مهم در این میان مراتبی است كه برای «نیستی» قائل شده اند. گذر از نیستی پست و حقارت بار به یك نیستی جدیدی كه تا بالاترین درجات تكامل ارتقاء یابد و «نیستی» دوم یعنی تجربه و احساس هیچ بودن.
چون نیست شدی هست ببودی صنما
چون خاك شدی پاك شدی لاجرما
به نظر می رسد هر چه انسان خود را بیشتر به «نیستی» نزدیك می كند، هرچه بیشتر از میان بر می خیزد و هر چه بیشتر خود را تهی می كند به همان شدت، قدرت خداوند افزون می شود و استاد قمشه ای تبلور تواضع و فروتنی بود.
چو نان شده ام كه دید نتوانندم
تا پیش تو ای نگار ننشانندم

خورشید تویی به ذره من مانندم
چون ذره بخورشید همی دانندم