روایتی از آغاز جنگ در ایلام

محمدتقی قاسمی، از فرماندهان دوران دفاع مقدس با اشاره به روند آغاز جنگ تحمیلی در سال 1359 می گوید: جنگ از ایلام آغاز و در ایلام هم ختم شد ولی متأسفانه به این موضوع توجه نشده است.

وی ادامه می دهد: چرا که حمله عراق به سایت «نخجیر» در سال 58 و حمله به چاه های نفتی در منطقه دهلران، حمله اردیبهشت ماه 1359 به پاسگاه هلاله و حمله توپخانه ای دشمن در خرداد 59 به پاسگاه های فرخ آباد و بهرام آباد، رضاآباد و ارتفاعات 343 منطقه مهران از جمله مواردی هستند که پیام هجوم نظامی عراق به ایران ا داشتند.

در این شرایء عملیات رسمی عراق در 18 شهریور 59 به پاسگاه «نی خزر» که در ارتفاعات مهم میمک قرار داشت شدت گرفت. در این عملیات «نورالله شنبه ای» فرمانده عملیات سپاه در 20 شهریور 59 به عنوان اولین فرمانده به شهادت رسید. دلیل پیش دستی عراق برای تصرف میمک و به ادبیات عراقی ها منطقه «سیف سعد» یعنی شمشیر پیروزی این بود که میمک تهدیدکننده امنیت بغداد بود چون عراق در منطقه جبهه میانی بخصوص ارتفاعات میمک عمق استراتژیک دارد و اولین عملیات موفق ایران هم در میمک در 19 دی 59 رقم خورد.

البته ما یک عملیات دیگر را داریم که اگر 31 شهریور آغاز جنگ باشد ما دوم مهرماه 59 در تنگه «بینا» در منطقه عمومی میمک در پاسگاه «سنگی» عملیاتی را به فرماندهی شهید فرجیان ٍزاده انجام دادیم که 26 نفر از نیروهای عراق را اسیر کردیم؛ یعنی از دهانه فاو تا مرز ایران، ترکیه و عراق ما یک اسیر از عراق نداریم و تنها اسیران مربوط به عملیات دوم مهر 59 هستند که اولین اسرای عراق از ایلام توسط مردم به اسارت گرفته شدند که افتخار بزرگی برای مردم ایلام محسوب می شود.

چند عملیات در جنوب توسط ارتش و نیروهای سپاه انجام شد اما موفقیت آن چنانی را نداریم و چند عملیات در تنگه حاجیان داریم که موفقیت چندانی نداشتند. تنها عملیات موفق ایران نبرد میمک در عملیات 19 دی 59 بود که چند دستاورد داشت: یکی از دستاوردهای آن این بود که ارتفاعاتی که در اختیار دشمن بود در یک عملیات آفندی کل ارتفاعات از اشغال دشمن خارج کرد که مرحله اول آن بحث آماده سازی است یعنی ورود نیروها به منطقه، آموزش و ساماندهی و یک مرحله بررسی منطقه است و دیگری مرحله آفند که در 19 دی 59 انجام گرفت و یکی از افتخارات مردم ایلام این است که نیروی خط شکن این عملیات بسیج ایلات و عشایری است که به خوبی در این عملیات نقش آفرینی کردند.

جانشین اسبق سپاه امیرالمومنین (ع) استان ایلام ادامه داد: دستاورد دیگر این عملیات این است که نیروی رزمنده ما از منطقه مندلی عراق تا منطقه کوت یعنی بدره و کوت و کل جاده مواصلاتی غرب و جنوب عراق زیر تیر نیروهای عراق قرار گرفت و دستاورد دیگر اینکه در این عملیات پدافند در دشت بر دشمن تحمیل شد چون در این مناطق پدافند فوق العاده سخت است اما نیروهای ما به واسطه چالاکی، تجربه و ایمان عاشورایی که داشتند توانستند این ارتفاعات را در کمترین زمان تصرف کنند.

قاسمی تصریح کرد: دستاورد بعدی اینکه عراق در اوج برتری و قدرت بود. برتری زرهی، هوایی و آتش داشت پس اولین عملیاتی بود که علیرغم قدرت، هیمنه دشمن در میمک شکسته شد و سند این حرف ها کتابی است با عنوان «ویران دروازه شرقی» که ارتشبد «وفیق سامرایی» مسئول اطلاعات نظامی عراق نوشته و اذعان می کند که اولین اعدام فرمانده نظامیان عراق از میمک شروع شد یعنی تثبیت میمک 30 شبانه روز طول کشید نیروهای مردمی، سپاه و ارتش 30 شبانه روز جنگیدند تا میمک را تثبیت کنند و اولین گلوله شیمیایی دشمن که صدام بکار برد در 21 دی ماه 59 در این منطقه بود. باران به شدت می آمد آفند و عملیات در باران برای نیروهای آفندی سخت بود و ما می گفتیم «خدایا به جای اینکه یاری مان کنی، باران می بارد» اما بعداً فهمیدیم خداوند با این باران بزرگ ترین کمک به ما کرد چون ما نه آموزش مقابله با شیمیایی دیده بودیم و نه وسایل مقابله با مواد شیمیایی داشتیم و خداوند با بارندگی به کمک ما آمد.

این رزمنده دوران دفاع مقدس در ادامه به نقش ایلات و عشایر در این عملیات اشاره و تصریح کرد: بیش از 2 گردان از نیروهای عملیاتی خط شکن از ایل دلاور «خزل» هستند که در شکستن خطوط و شیرازه دفاعی دشمن نقش اساسی داشتند. ایلات دیگری مانند بولی، ارکوازی، ملکشاهی، شوهان، دهبالایی و میش خاص و به طورکلی ایلات دهلران گرفته تا ایوان و چرداول در تثبیت 30 شبانه روزی عملیات میمک یعنی دفع پاتک های دشمن نقش آفرینی کرده اند.

وی با گرامیداشت یاد شهیدانی مانند شهید «شیرودی» که هوانیروز را برای انهدام نیروهای دشمن به کارگیری کردند و با پاسداشت یاد و خاطره شهدای سپاه و ژاندارمری و نیروهای جهادی، گفت: این عملیات باعث موفقیت ایران در عملیات بعدی شد و این عملیات توانست این اعتمادبه نفس را به فرماندهان بدهد که عملیات دیگر را که در مناطق جنوب و جبهه های دیگر انجام دهند و در عملیات «ضربت ذوالفقار» بود که 146 نفر از نیروهای دشمن اسیر و بیش از 2 هزار نفر از نیروهای دشمن کشته و زخمی و نزدیک به 46 تانک دشمن منهدم و 21 دستگاه تانک و هزاران سلاح و خودروهای زیادی از دشمن به غنیمت گرفته شد و نهایتاً فرماندهان عراقی که بعد از 30 شبانه روز نبرد که نتوانستند میمک را دوباره از رزمندگان دلاور ایلام بازپس گیری کنند به دستور صدام اعدام می شوند که یکی از فرماندهان این محور «محمدجواد الخفادی» است. پس عملیات 19 دی 59 نبرد میمک از عاشورایی ترین عملیات هایی است که در آن مقطع تاریخی انجام شد و باعث سربلندی و پیروزی نیروهای ما شد و هیمنه دشمن را شکست داد.

قاسمی از مظلومیت میمک در رسانه ها انتقاد کرد و گفت: نبرد تن به تن نیروهای خودی با کماندوهای زبده آموزش دیده دشمن در میمک اتفاق افتاد و نیروی بسیج عشایر آموزش ندیده ما نیروی کماندوی دشمن را منهدم کرد و در طول دفاع مقدس عراق چند نبرد را باهدف گرفتن میمک انجام داد که موفق نشد و اگر میمک در اختیار دشمن قرار می گرفت ما نمی توانستیم در ایلام زندگی کنیم.

جنگ با زره و ابزار شوخی نیست و کسی تصور نمی کند با دست خالی در مقابل تانک بایستد اما این موضوع در میمک اتفاق افتاد و پیروزی خون بر شمشیر که استراتژی عاشورای حسینی است را در میمک دیدیم. معنویت، عرفان، عشق، عاشورا بر زرهی و مکانیزه واقعاً پیروز شد.

درست است که ارتش عمل کرد، سپاه عمل کرد و پشتیبانی آتش توسط هوانیروز انجام شد اما اگر نیروی پیاده ما که قسمت اعظم آن را بسیج عشایر تشکیل می داد و اگر نقش آفرینی این عزیزان نبود نمی توانستیم میمک را نجات دهیم اما ما متأسفانه این حوادث را ثبت و ضبط نکرده ایم.

باوجوداینکه کتاب های مختلفی در این زمینه منتشرشده است اما هیچ کدام از این کتاب ها آن گونه که باید حوادث ایلام در دوران دفاع مقدس را که به دل بنشیند چاپ نکرده اند که امیدواریم با همکاری دلسوزان این عرصه این مهم اتفاق بیفتد و این کوتاهی ها و بی توجهی ها که تداوم کوتاهی هایی است که در زمان دفاع مقدس در مورد ایلام اتفاق افتاد جبران شود.