سلول های بنیادی بند ناف و کاربرد آن در درمان بیماری ها – جلسه ششم

اهداف جلسه:

1- هزینه‌‌‌‌‌‌‌‌‌های اهدای مغز استخوان، سلول‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بنیادی خون محیطی(PBSC) یا خون بند ناف چقدر است؟
2- روش تحقیق

1-6) هزینه‌‌‌‌‌‌‌‌‌های اهدای مغز استخوان، سلول‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بنیادی خون محیطی(PBSC) یا خون بند ناف چقدر است؟
افرادی که داوطلبانه مغز استخوان یا PBSC اهدا می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند، حتماً باید نمونه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای از خونشان به‌منظور تعیین گونه HLA آزمایش شود. این آزمایش خون معمولاً 65 تا 96 دلار هزینه دارد. ممکن است از اهداکننده بخواهند كه این مبلغ را پرداخت کند، و یا ممکن است مرکز اهدا، قسمتی از این مبلغ را تأمین می‌كند. انجمن‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و دیگر سازمان‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها نیز کمک‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مالی را ارائه می‌كنند. پس از آنکه اهداکننده مناسبی برای بیمار پیدا شد، تمام هزینه‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مربوط به تهیه مغز استخوان یا PBSC بر عهده بیمار یا بیمه درمانی وی است.
زنان می‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند خون بند ناف نوزاد خود را بدون پرداخت هیچ هزینه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای به بانک‌‌‌‌‌‌‌‌‌های خون بند ناف عمومی اهدا کنند. هر چند بانک‌‌‌‌‌‌‌‌‌های خون بند ناف خصوصی، برای ذخیره کردن خون بند ناف به‌منظور استفاده خصوصی بیمار یا خانواده وی، مبالغ متفاوتی را اخذ می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند.
درواقع، طرح ملی اهدای مغز استخوان (NMDP)، یک سازمان غیرانتفاعی با بودجه فدرال است، که به‌منظور بهبود کارایی جست‌وجوها برای یافتن اهداکنندگان ایجاد شد. NMDP از داوطلبانی که مایل به اهدای هر یک از سه منبع سلول‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بنیادین، یعنی مغز استخوان، خون محیطی و خون بند ناف باشند، در سطح بین‌‌‌‌‌‌‌‌‌المللی ثبت نام به عمل می‌‌‌‌‌‌‌‌‌آورد.

2-6) روش تحقیق
در این تحقیق علاوه بر بررسی و مطالعه آمارهای جهانی و مقایسه آمارهای موجود در کشورمان ایران تلاش بر این شد که در ابتدا مشخص شود در کشور ما ایران کدام بیماری ها با روش کاربرد سلول های بنیادی درمان می شود. در ادامه تحقیق، تعدادی از بیماران مبتلا به بیماری های خونی که تحت درمان با سلول های بنیادی مغز استخوان بودند مورد مطالعه قرار گرفتند (8 نفر) و شرایط بهبودی آن ها مورد بررسی قرار گرفت. نمونه های موجود از بیماران استان تهران، فارس و اصفهان بودند که همگی در قید حیات بودند. اطلاعات موجود با کمک خانواده های بیماران و یا پزشکان معالج جمع آوری گردیده است.
نتایج حاصل از مطالعه نشان داد که در کشور ما ایران استفاده از سلول های بنیادی هنوز کاربرد مطلوب را ندارد و تنها تعداد خاصی از بیماران با بیماری های خاص تحت درمان با این روش قرار می گیرند. به نظر می آید حدود 20 درصد بیماری های خونی، 5 درصد بیماری های سرطان و 5 درصد بیماری های ارثی تحت درمان با این روش قرار گرفته اند. این درحالی بود که هیچ نوع بیماری عصبی با این روش درمان نشده است.
در ضمن در مطالعات ما مشخص شد که از بین بیماران خونی مطالعه شده با سلول های بنیادی حدود 72 درصد بهبودی کامل یافتند در حالی که 28 درصد بیمارانن بهبودی جزیی یافتند.

سلول بنیادی نامی کلی است و به گروهی از سلول های بدن گفته می شوند که دارای چند ویژگی مهم می باشند. این سلول ها تخصص یافته نیستند، مجددا در بدن از طریق تقسیم سلولی خود را تولید و تکثیر می کنند و عمری طولانی دارند. در شرایط آزمایشگاهی، می توان آن ها را به سلول هایی متخصص با اعمال و فعالیت مشخص تبدیل کرد. سلول های بنیادی تقریبا در همه بافت های بدن یافت می شوند و به نوعی مسئول ترمیم آن ها هستند. این سلول ها دارای انواع متفاوتی می باشند. سلول های بنیادی برحسب نوع بافتی که در آن دیده می شوند انواع مختلفی دارند. هربافت بدن دارای یک سلول بنیادی مخصوص خود می باشد، نظیر سلول بنیادی خون ساز، سلول بنیادی مزانشیمی، سلول های بنیادی عصبی، سلول های بنیادی عضلانی، سلول های بنیادی اپی تلیالی، سلول های بنیادی بافت هم بندی (چربی، غضروف، استخوان و غیره) راه های زیادی برای استفاده از سلول های بنیادی در تحقیقات پایه و بالینی وجود دارد. با این وجود از نظر تکنیکی سختی های زیادی بین تئوری های امید بخش در درمان بیماری ها و رسیدن به یک روش عملیاتی مناسب در درمان آن ها وجود دارد که پر کردن این فاصله فقط با انجام آزمایشات و تحقیقات بیشتر امکان پذیر است. مطالعه و تحقیق در زمینه سلول های بنیادی جنینی انسان اطلاعات زیادی را درباره حوادث اتفاق افتاده در حین زندگی جنینی انسان به ما می دهد. یکی از نتایج اولیه این تحقیقات نحوه تبدیل شدن سلول های غیرتمایز یافته که درواقع همان سلول های بنیادی هستند به سلول های تمایز یافته و بالغ بافت های مختلف بدن است. از این سلول های بنیادی برای درمان پاره ای از بیماری ها استفاده شده است. از جمله بیماری هایی تحت عنوان کم خونی آپلاستیک، کم خونی فانکونی، لوسمی حاد و مزمن، بیماری های نقص در تولید لنفوسیت، ناهنجاری های ارثی گلبول های قرمز، اختلالات سیستم ایمنی مادرزادی، تحقیقات زیادی در زمینه استفاده از سلول های بنیادی در درمان بیماری هایی چون پارکینسون، بیماری های قلبی، کبدی، دیابت، دیستروفی عضلانی، آسیب های نخاعی و سکته در حال انجام است. اما در حال حاضر در کشورمان فقط بیماری هایی که منشاء خونی دارند از جمله تالاسمی، سرطان خون و کم خونی ها با استفاده از سلول های بنیادی خون بند ناف قابل درمان است. 

تکوین و رشد، ترمیم بافت های آسیب دیده و سرطان که نتیجه ی تقسیم بی رویه ی سلول های بنیادی است، سه فرایند زیستی مهم است که سلول های بنیادی در آنها نقش محوری ایفا می کنند. بنابراین سلول های بنیادی در بسیاری از زمینه های تحقیقات زیستی و پزشکی پتانسیل دارند. پیش از همه، مطالعه ی بن یاخته ها به ما کمک می کند تا درک کنیم که چگونه به شمار خیره کننده ای از سلول های تخصص یافته که ما را آنچنان که هستیم می سازد تبدیل می شوند. برخی از شرایط پزشکی خطیر مانند سرطان و نقص های مادرزادی ناشی از مشکلاتی است که جایی از این فرایند رخ می دهد. درک بهتر تکوین طبیعی سلول به ما اجازه می دهد که نقص هایی که سبب این مشکلات می شوند را بشناسیم و شاید بتوانیم تصحیح شان کنیم.
کاربرد به القوه دیگر بن یاخته ها ساخت سلول و بافت برای درمان های بالینی است. امروزه اغلب از اعضای اهدا شده برای جایگزینی اندام ها و بافت های مصدوم یا بیمار استفاده می کنند. اما متاسفانه تعداد افراد متقاضی پیوند بسیار بیشتر از تعداد اندام های موجود برای پیوند است.
امید است با پیشرفت روز افزون علم بتوان از این سلول ها در درمان بسیاری از بیماری های ناعلاج دیگر بهره گرفت.

مطالب مرتبط:

سلول های بنیادی بند ناف و کاربرد آن در درمان بیماری ها – جلسه اول
سلول های بنیادی بند ناف و کاربرد آن در درمان بیماری ها – جلسه دوم
سلول های بنیادی بند ناف و کاربرد آن در درمان بیماری ها – جلسه سوم
سلول های بنیادی بند ناف و کاربرد آن در درمان بیماری ها – جلسه چهارم
سلول های بنیادی بند ناف و کاربرد آن در درمان بیماری ها – جلسه پنجم
سلول های بنیادی بند ناف و کاربرد آن در درمان بیماری ها – جلسه ششم

بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان
تهیه و تنظیم: اعظم اژدری