مأموریت های اجتماعی سال 96 چیست؟

در روزهای اخیر دولت لایحه بودجه سال 96 را تقدیم مجلس کرد. بودجه ای که اعداد و ارقام از ویژه برنامه ها و پروژه های خاص دولت می گویند. یکی از اصلی ترین مأموریت های دولت نیز حل مشکل آسیب های اجتماعی است وطی یک سال اخیر بارها رهبر انقلاب بر حل ویژه مشکلات اجتماعی سخن گفته اند.از تاکیدات رهبری به نظر می آید که آسیب های اجتماعی یکی از جدیدترین سرفصل های جمهوری اسلامی است و قرار است اتفاقات مهمتری در این حوزه رقم بخورد.

اولین بار آذرماه سال 94 بود که اعضای شورای اجتماعی کشور به دیدار رهبری رفته و گزارشی از وضعیت آسیب های اجتماعی ارائه کردند.

در ابتدا خبرهای پراکنده و غیرمنسجم از جلسه خارج شد اما خروجی خبرها حاکی از نگرانی رهبری از وضعیت آسیب های اجتماعی بود. در این جلسه اعضای شورای اجتماعی شامل 23 نهاد دولتی و حاکمیتی حضورداشته و وزارت کشور آمارهایی را ارائه داد. 6 مردادماه معاون مرکز امور اجتماعی وزارت کشور از آغاز مراحل مقدماتی تشکیل سازمان امور اجتماعی کشور خبر داد و گفت: «با ابلاغ شورای اداری، سازمان امور اجتماعی کشور تا ۲ هفته دیگر تأسیس می شود.»

اما 50 روز بعدازاین وعده، آقای داود نمازی مشاور وزیر کشور در امور هماهنگی روحانیت و ائمه جمعه و جماعت گفت: «سازمان مدیریت آسیب های اجتماعی به زودی در وزارت کشور تأسیس می شود و قائم مقام وزیر در امور اجتماعی و فرهنگی به این سمت منتقل خواهد شد.»

تا مشخص شود وعده 2 هفته محقق نشده و هنوز هم در آستانه سومین جلسه آسیب های اجتماعی خبری از این سازمان و سازوکارهای لازم نیست! مگر اینکه صبح جلسه با رهبری این سازمان به صورت نمادین تأسیس شود. از سوی دیگر وقتی این سازمان شکل نگرفته؛ توقع تقسیم وظایف و ابلاغ آن نیز دور از انتظار است.

13 میلیارد برای سازمانی که نیست!

باگذشت 6 ماه از دومین جلسه؛ درآستانه سومین جلسه شش ماهه آسیب های اجتماعی هنوز سازمان امور اجتماعی تأسیس نشده و طبیعتاً درردیف بودجه سال گذشته نیز نامی از این سازمان در میان نبود؛ اما دولت برای سال 96 یک ردیف بودجه انحصاری برای این سازمان در نظر گرفته و بودجه 20 میلیاردی را به آن اختصاص داده است. اما نکته جالب اینکه در بودجه 96 ذکر شده که این سازمان در سال جاری (سال 95) 13 میلیارد تومان بودجه دولتی در اختیار داشته و آن را خرج کرده است!

در پیوست شماره 4 جدول بودجه پیشنهادی دولت در رابطه با مأموریت های سازمان امور اجتماعی و بودجه تخصیص یافته به آن آمده است که این سازمان نیمی از بودجه 20 میلیاردی خود را باید به بخش«حفظ و ارتقای سلامت اجتماعی» اختصاص دهد و ذیل این عنوان به موضوعاتی چون«ارتقای سرمایه اجتماعی»، «ترویج سبک زندگی ایرانی اسلامی»، «صیانت از حقوق شهروندی»، «رصد سلامت اجتماعی» و «مشارکت اجتماعی زنان» آمده است. دومین سرفصل ماموریتی این سازمان بحث کنترل آسیب های اجتماعی است.

«جلب مشارکت مردمی، ساماندهی متکدیان؛ کاهش آسیب های حاشیه نشینی، اعتیاد، طلاق و فساد اخلاقی» مهم ترین زیرشاخه های این سرفصل است که در مجموع 10 میلیارد تومان به خود اختصاص داده است. مقابله با فساداخلاقی با 500 میلیون تومان و مقابله با آسیب های حاشیه نشینی با 2 میلیارد و 500 میلیون تومان، کمترین و بیشترین بودجه را به خود اختصاص داده اند. بسیاری دیگر از سازمان ها نیز بخشی از بودجه شان را به موضوعات اجتماعی اختصاص داده و بخش دیگری از سازمان ها مأموریت ذاتی شان مقابله با آسیب های اجتماعی است.

سازمان بهزیستی و لیست بلند حوزه آسیب اجتماعی

سال آینده دولت بودجه ای بیش از 2 هزار میلیارد تومان برای سازمان بهزیستی در نظرگرفته است؛اما چه میزان از این بودجه با محوریت آسیب های اجتماعی باید هزینه شود؟ این سازمان 26 میلیارد تومان برای کمک به مسکن 2500 نیازمند اختصاص داده بایستی معیشت بیش از 520 هزار نیازمند را زیر نظر داشته باشد. از دیگر مأموریت های بهزیستی کمک به دانش آموزان شین آبادی است که ردیف بودجه ای اختصاص داشته و این ردیف بودجه 700 میلیون تومان در نظر گرفته شده است.

پوشش خانواده هایی با فرزندان چندقلو نیز نزدیک به 11 میلیارد تومان پیش بینی شده است؛اما یکی از اصلی ترین مأموریت های این سازمان پوشش 225 هزار و 825 زن سرپرست خانوار است که این بخش نزدیک به 102 میلیارد تومان از بودجه بهزیستی را به خود اختصاص خواهد داد؛اما در کنار این مأموریت ها بخشی به پیشگیری آسیب های اجتماعی اختصاص یافته که این بخش 29 میلیارد تومان بودجه دارد و قرار است نزدیک به یک میلیون و 750 هزار نفر را با پیشگیری از آسیب های اجتماعی آشنا کند.

همچنین این سازمان قرار است به صورت جداگانه نیز از آسیب دیدگان اجتماعی نظیر«کودکان خیابانی و بحران های خانوادگی و فردی» ورود کرده و 107 میلیارد تومان برای این حمایت های مادی و معنوی بودجه پیشنهاد شده است.  یکی دیگر از بخش های ماموریتی بهزیستی کمک به نیازمندان و معلولان است که نزدیک به نیمی از بودجه 2 هزار میلیاردی بهزیستی به آن اختصاص یافته است.

از سوی دیگر 650 هزار معتاد رها شده از بند اعتیاد نیز برای بازتوانی و حفظ سلامت خود در بهزیستی تحت پوشش قرار خواهند گرفت و این مأموریت نیز 10 میلیاردتومان از بودجه کشور را به خود اختصاص داده است.

سهم وزارت تعاون در مقابله با آسیب اجتماعی چقدر است؟

در میان نهادهای مرتبط با بحث آسیب های اجتماعی، کمیته امداد نیز سهم قابل توجهی را به خود اختصاص داده و با بیش از 4 هزار میلیارد تومان بودجه قرار است از 126 هزار سرپرست خانوار حمایت کرده، برای 225 هزارنیازمند شغل ایجاد کند و همچنین به بیش از یک میلیون نیازمند خدمات معیشتی و بهداشتی ارائه دهد.

اما وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی نیز یک ردیف بودجه اختصاصی برای کمک به اقشار خاص دارد. پیشگیری از آسیب های اجتماعی، حمایت از زنان سرپرست خانواده، حمایت از کودکان کار و مقابله با آسیب های اجتماعی از مهم ترین مأموریت های دفتر امور اجتماعی این وزارتخانه است که برای این مأموریت ها 119 میلیارد تومان بودجه اختصاص یافته است.

75 درصد بودجه ستاد مبارزه با مواد مخدر برای پیشگیری و حمایت

در حوزه اعتیاد علاوه بر مأموریت های بهزیستی و وزارت تعاون و سازمان امور اجتماعی؛ ستاد مبارزه با مواد مخدر نیز مأموریت های مشابه دارد. از بودجه 212 میلیاردی ستاد مبارزه با مواد مخدر، بیش از 70 میلیارد تومان به پیشگیری از اعتیاد به مواد مخدر و مواد روانگردان اختصاص یافته و 87 میلیارد تومان نیز برای بازتوانی و کمک به بیش از 400 هزار معتاد در نظر گرفته شده تا جنبه پیشگیری و حمایتی نیز در این سازمان پررنگ شود.

---