هدایت هادی علیه السلام

دوران حیات امام هادی علیه السلام با حضور نحله ها و گروه های متعدد فکری و دانشی گره خورده است. نقش هدایت گری این امام زمانی مشخص می گردد تا با نحوه هدایت ایشان در شرایط متعدد، آگاهی بیابیم.

امام هادی (علیه السلام) در نیمه ذیحجه سال 212ق. در اطراف مدینه در محلی به نام صریا به دنیا آمد. پدر بزرگوارش امام جواد و مادر گرامی اش سمانه مغربیه است که بانویی با فضیلت، شب زنده دار و با تقوا بود. امام هادی (علیه السلام) در سال 220 ق در هشت سالگی، پس از شهادت پدرش به مقام امامت رسید. امام در طول 33 امامت خویش با چند تن از خلفای عباسی معاصر بود که به ترتیب عبارت اند از: 1. معتصم، برادر مأمون  2. واثق، پسر معتصم 3. متوکل، برادر واثق  4. منتصر، پسر متوکل  5. مستعین، پسر عموی منتصر  6. معتز، پسر دیگر متوکل. امام دهم در زمان خلیفه معتز مسموم شد و به شهادت رسید و در شهر سامرابه خاک سپرده شد.

هدایتگری امام هادی علیه السلام

در هر دین و مذهب و نحله ای، ممکن است کسانی یافت شوند که در بعضی از آموزه ها یا اصول آن، چانب گزافه گویی و مبالغه را بگیرند و درباره شخصیتهای دینی دچار غلو گردند. در میان شیعیان و یا به اسم شیعه گروهی بودند که دچار چنین انحرافی شدند. آنان گروهی بودند که نسبت به ائمه طاهرین علیهم السلام غلوّ می کردند و حتی بعضی برای آن حضرات قائل به مقام الوهیت بودند.

وجود این عده در زمان امام هادی علیه السلام پیشینه تاریخی داشت و به دوران های قبل از ایشان و حتی به دوران وجود مبارک امیرمومنان، علی علیه السلام باز می گشت. امام زین العابدین علیه السلام این چنین از غلات تبرّی می جوید و می فرماید: «إ نَّ قَوْما مِنْ شیعَتِنا سَیُحِبُّونا حَتّی یَقُولُوا فینا ما قالَتِ الْیَهُودُ فی عُزَیْرٍ وَقالَتِ النَّصاری فی عیسَی ابْنِ مَرْیَمَ؛ فَلا هُمْ مِنّا وَلا نَحْنُ مِنْهُمْ؛ عده ای از شیعیان ما به صورتی به ما دوستی خواهند ورزید که در مورد ما همان چیزی را می گویند که یهود در مورد عزیر و نصاری در مورد عیسی بن مریم گفتند. نه آنان از ما هستند و نه ما از آنان هستیم.» ائمه اطهار علیهم السلام همواره به فراخور شرایط با این عده به مبارزه می پرداختند و با گرفتن موضع قاطع در قبال این طرز فکر تا حدّ ممکن نمی گذاشتند که این عده با انتساب خود به شیعه آنان رابدنام کنند.
نقش هدایت گری امام هادی در مواجهه با این افراد به این صورت بوده است که عقیده و فکر مردم را از انحرافاث باز دارند، امامان بزرگواران هر یک طبق شرائط ویژه حاکم بر دوران امامت خویش، این امر مهم را به بهترین شیوه به انجام رسانیدند. امامان ما هر یک کم و بیش در زمان امامت خویش باانحرافات فکری و عقیدتی درگیر بودند. امام هادی علیه السلام نیز از این امر، مستثنا نبودند. در دوران امامت امام دهم علیه السلام بعضی انحرافات عقیدتی مطرح بود که ریشه در دورانهای قبل داشت؛ ولی به هر حال، از آنجا که جامعه مسلمانان و به خصوص شیعه در زمان امام دهم علیه السلام دچار بعضی از این مشکلات بود، امام به مناسبتهایی با این انحرافات برخورد می کرد و با اعلام موضع خویش، نظر حق و صائب را بیان می نمود و مردم را از باورهای ناصحیح و غلط بازمی داشت.

منابع:
امام هادی علیه السلام در مصاف با انحراف عقیدتی
نگاهی بر زندگی دوازده امام ( علیهم السلام )
امام هادی علیه السلام و اتحاد پیروان اهل بیت علیهم السلام