سمندر امپراتور
سمندر امپراتور که با نام های سمندرکوهستانی لرستانی نیز نامیده می شود در حال نابودی و منقرض شدن است.
این سمندر خزنده که پوستی بسیار رنگی دارد مورد توجه سودجویان قرار می گیرد که همین امر موجب تخریب زیست گاه این خزنده شده است.
نام های دیگر سمندر امپراتور:
نام های رایج: سمندر امپراتور، سمندر کوهستانی لرستان، سمندر نارنجی قیصری
نام محلی: حاجی باریک آب، چرق پرق، وقفی.
سمندر امپراتور حدود 15 سانتیمتر طول دارد و بدنی پر از خال های زرد و سفید رنگی دارد. قسمت پشتی این سمندر دارای نوار نارنجی است که با خال های سفید، پوستی با زمینه ی سیاه براق که تا انتهای دم پیش رفته است پوشیده شده.
هم چنین لکه های سیاه و سفید خال مانند بر روی پهلو، دم و پاها که رنگ نارنجی است بر روی بدن این خرنده دیده می شود. در قسمت زیرین، بدنش به رنگ نارنجی و قرمز است. از این دوزیست زیبا به صورت زنده در ایام نوروز بر روی سفره هفت سین استفاده می شود از آن جایی که سمندر کوهستانی در مناطقی از لرستان وخوزستان زندگی می کند که مناطقی گردش گری به حساب می آید هر ساله گردش گران زیادی به این منطقه می آیند که به دلیل این که آگاهی در مورد این سمندر ندارند به طور خواسته و ناخواسته موجب تخریب و در نتیجه انقراض می شوند.
سمندر ها بیش تر در آب، دریا و به طور کلی در جاهای سرد و مرطوب زندگی می کنند و اگر از محیطی که در آن زندگی می کنند و به آن خو گرفته اند دور شوند نابود خواهند شد.
سمند ها ازگونه دوزیستان هستند ، یعنی هم در آبی و هم در خشکی امکان زندگی را برای خود فراهم می کنند. سمندر ها تخم گذار هستند و در آب تخم می گذارند درابتدا آبشش دارند اما رفته رفته آبشش را از دست می دهند و دارای شش می شوند.
سمندر امپراتور از حشرات، بند پایان ، کرم های خاکی تغذیه می کند و همان طور که در بالا گفته شد در استان های خوزستان و لرستان یا فت می شود و البته در کشور ایران زیست گاه اصلی این دو زیست است. زیست گاهی که مورد پسند سمندر امپراتور است آب های جاری و اکسیزن زیاد است به همین دلیل سال ٢٠٠١٤ را به این نام اختصاص دادند که سالی پر انرژی باشد
عواملی که موجب کاهش سمندر امپراتور شده از جمله:
کمبود آب، نابود کردن زیست گاه این جانور و قاچاق این جانور زیبا به دست افراد سود جو.
با این وجود مناسفانه این موجود زیبا و کمیاب در طبیعت در حال انقراض و نابودی است و شاید روزی برسد که حتی یک گونه هم از این موجود در ایران یافت نشود.
koodak@tebyan.com
تهیه: شهرزاد فراهانی- منابع: سایت همشهری- نفیر- جام جم-