تبیان، دستیار زندگی
پس از بوجود آمدن فرقه زیدیه به پیروی از زید بن علی، سه گروه عمده در این فرقه با سه نگرش و دیدگاه کلی بوجود آمد و این فرقه نیز منشعب شد.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

آشنایی با شاخه های فرقه زیدیه

پس از بوجود آمدن فرقه زیدیه به پیروی از زید بن علی، سه گروه عمده در این فرقه با سه نگرش و دیدگاه کلی بوجود آمد و این فرقه نیز منشعب شد.

فرآوری: محمد باعزم- بخش تاریخ و سیره معصومین تبیان
ن

زید بن علی بن الحسین(علیه السلام) در محرم سال 122 هجری ق، در کوفه به شهادت رسید. با فاصله اندکی، فرزندش یحیی پرچمدار مبارزه با بنی َامیه شد و در خراسان دست به قیام زد. ولی حرکت او نیز در سال 125 یا 126 ق، سرکوب شد و یحیی به شهادت رسید. قیام یحیی بن زید و شهادت او، آغازی بر روند فروپاشی نظام اموی و پس از آن روی کار آمدن عباسیان در سال 132 بود. در ادامه و پس از سلطه ظالمانه بنی َعباس، علویان همچنان به مبارزات و قیامهای خود ادامه دادند و زیدیه نیز بر محور آنان جمع َشدند و به امامت آنان اعتقاد داشتند.
قیامهای متعدد و متنوع زیدیه علیه دستگاههای اموی و عباسی در جای جای جهان اسلام تا اواسط قرن سوم هجری ادامه داشت، ولی معمولاً این قیامها جز در مواردی معدود که با موفقیتهای مقطعی و موقت همراه بود، در سایر موارد قرین توفیق نبود و به شکست می انجامید.

فرقه های زیدیه

در منابع فرقه شناختی درباره شاخه های پدید آمده در زیدیه و تعداد آنها اختلاف نظرهای زیادی وجود دارد.«آنچه در برایند کلی می توان گفت این است که زیدیه بر دو طایفه اند: متقدمان، و آنان کسانی اند که رافضه به شمار نمی روند و به امامت خلیفه اول و دوم اعتراف دارند؛ و متأخران و آنان کسانی اند که این امامت را نمی پذیرند. مذهب زیدی ای که اکنون در یمن وجود دارد به مذهب زیدی نزد متقدمان نزدیکتر است.» شاخه های عمده این فرقه، جارودیه، بتریه و سلیمانیه هستند.

پس از بوجود آمدن فرقه زیدیه به پیروی از زید بن علی، سه گروه عمده در این فرقه با سه نگرش و دیدگاه کلی بوجود آمد و این فرقه نیز منشعب شد.

جارودیه:

این گروه پیروان ابو جارود ، زیاد بن ابی زیاد (م 150 یا 160 هق ) ملقب به سرحوب هستند که گاهی سر حوبیه نیز نامیده می شوند . ابوجارود ابتدا از اصحاب امام باقر و امام صادق علیهما السلام بود اما بعدها به زید پیوست . به اعتقاد این فرقه ، پیامبر صلی الله علیه و آله ، حضرت علی علیه السلام را با نام و نشان به عنوان امام به مردم معرفی نکرده است بلکه پیامبر اوصاف امام بر حق را بیان کرده و این اوصاف تنها بر علی علیه السلام منطبق است و مردم به دلیل تعیین دیگران برای خلافت گمراه شدند . این اعتقاد حد وسط میان راءی امامیه درباره نصب علی علیه السلام به امامت و راءی اهل سنت در انکار اولویت علی علیه السلام برای چنین منصبی می باشد!

سلیمانیه:

این فرقه پیروان سلیمان بن جریر هستند . سلیمانیه معتقدند امام به وسیله شورا و توسط مردم انتخاب می شود و ممکن با راءی دو نفر نیز امام انتخاب شود و مردم می توانند فرد افضل را کنار گذاشته ، فرد مفضول را که از نظر کمالات پایین تر است، انتخاب کنند . از این رو ، خلافت خلیفه اول و دوم صحیح است گرچه مردم با انتخاب نکردن حضرت علی علیه السلام که افضل بود دچار اشتباه شدند!

صالحیه و بتریه:

به پیروان حسن بن صالح بن حی صالحیه می گویند و پیروان کثیر النوی ملقپ به ابتر، بتریه نامیده می شوند . این دو تن و پیروانشان مذهب واحدی دارند و از این رو در کتابهای فرق و مذاهب با یکدیگر ذکر می شوند . این گروه نیز امامت مفضول را قبول دارند . درباره خلافت دو خلیفه اول معتقدند گر چه علی علیه السلام چون افضل مردم بود ، به خلافت سزاوارتر است اماچون خود با رضایت خلافت را به آن دو تن واگذار کرد لذا خلافت آن دو صحیح است . بنابراین امامت مفضول با رضایت افضل جایز است!


منابع:
آشنایی با فرق و مذاهب اسلامی
پایگاه اطلاع رسانی حوزه
دانشنامه اهل بیت

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.