آزاده نامداری زیرتیغ

تحلیلی بر اجرای آزاده نامداری و برنامه جدیدش یعنی «آبان»

آزاده نامداری بعد از فروکش کردن حواشی زندگی اش با یک برنامه تازه به حوزه اجرا بازگشته است. او این بار در فضای مجازی برنامه دارد و پرداختن به مسائل زنان را اولویت قرار داده است. «آبان» نام برنامه تازه خانم نامداری است که تاکنون دو قسمت از آن بارگذاری شده است. این گزارش تحلیل برنامه و نیز اجرای اوست.

محتوای برنامه

پرداختن به زنان و مسائل آنها ایده هوشمندانه ای است که توسط آزاده نامداری و تیمش به بارنشسته، تا الان مجلات و کتابهای زیادی درباره زنان و دختران منتشر شده و می شود اما حقیقتا جای یک برنامه اینترنتی خالی بوده به ویژه آن که تلویزیون به خاطر ترس از اتهام به نگاه فمینیستی در این باره با احتیاط برخورد می کند. فضای بازی که در اینترنت هست، این امکان را به سازندگان «آبان»می دهد تا با ایجاد یک صدای تازه نگاه زنان و البته مردان را به سمت خود جلب کنند. برنامه«آبان» با انتخاب شعار برنامه ای برای زنان ایران می خواهد بخشی از این اتفاق را رقم بزند. بر اساس دو برنامه ای که دیدیم، نمی توان خیلی به موفقیت «آبان» در رسیدن به هدفی که دارد خوش بین بود مباحثی که مطرح می شود عمق ندارند و از پشتوانه تحقیقی خالی هستند. بیشتر مباحث موجود در برنامه متاثر از نگاه ژورنالیستی است که فقط جار و جنجال ایجاد می کند و خیلی زود فرو می نشیند.نامداری محصول یک ساز و کار رسانه ای و سرمایه آن هست.

مجری چگونه اجرا می کند؟

آزاده نامداری را بیننده های تلویزیونی با اجرای برنامه هایی چون غیر منتظره ما، خانمی که شما باشی و ... به یاد می آورند.

آن چه در گام اول نام او را سر زبانها انداخت، سرعت بیان او بدون تپق و گاف بود. در ادامه مسیری که برای اجرا انتخاب کرد برنامه هایی بودند که به چالش نیاز نداشته باشد و مجری در فضایی آرام سوال بپرسد و پاسخ بشنود. آیا چنین مختصاتی که از آزاده نامداری سراغ داریم، او مناسب برنامه ای در حد «آبان» نیست این برنامه قرار است در حمایت از حقوق زنان ساخته شود پس یک جاهایی باید با مهمان چالش کرد، چه بسا نیاز باشد در چند برنامه مهمان ها از آقایان مسئول انتخاب شوند، آیا نامداری قدرت دوئل با آنها را دارد؟ بعید می دانیم. گفت و گویش با منیژه حکمت به حکم جایگاهش به عنوان مجری باید سوالاتی تیز و برنده می پرسید تا نتیجه اثربخش تر شود اما این کار را نکرد و در چند جا نشان داد نمی خواهد یا نمی تواند.

اجرا با خطابه فرق دارد

نامداری با تلاش بیش از حد در ساده سازی صورت مساله و همچنین پرسیدن سوالاتی کاملا جهت دار و بدون مغز نشان می دهد که آمده است تا سنت پروپاگاندا و خطابه گویی تلویزیون را به فضای مجازی ببرد. نامداری فراموش می کند که فضای مجازی خط قرمزهای محتوایی تلوزیون را ندارد اما اجرا خطوط قرمز فرمی و حرفه ای خود را دارد. اجرا با خطابه و منبر فرق دارد. نامداری به منبر می رود. این یعنی مساله این نیست که چرا نامداری ترویج فمینیسم را سرلوحه خود قرار داده است، مساله این است که:یک) چرا ترتیب سوالها و کنش و واکنش او با میهمان امکان درک پیچیدگی صورت مساله را از مخاطب سلب می کند؟ دو) چرا نامداری به اصول حرفه ای یک پرسش گر و مصاحبه کننده پایبند نیست و صندلی مصاحبه را با تریبون سخنرانی اشتباه می گیرد؟

شاید تقصیر مجری نباشد!

البته باید پذیرفت که اجرا کار بسیار سختی است و این نقد از منظر نامداری می تواند غیر منصفانه تلقی شود. همچنین باید به این نکته اشاره کرد که پیکان نقد نباید تنها به سوی نامداری روانه شود. نامداری مقصر نیست.

نامداری محصول یک ساز و کار رسانه ای و سرمایه آن هست. نامداری مجری جُنگ های عصرانه خانوادگی سیما و محصول صنعت فرهنگ داخلی است لذا آنچه او در این مصاحبه به تصویر کشیده است نتیجه تربیت رسانه ای او در سیمای جمهوری اسلامی ایران است. این یعنی به زبان واضح تر انگشت اتهام باید به سمت سیاست گذاریهای تلویزیون روانه شود و این سوال مطرح شود که چرا تلویزیون علاقه ای به تربیت مجریان خود برای رویایی با مسایل پیچیده، چند وجهی و مورد سوال مخاطب ندارد و در بهترین حالت مجریان خداحافظی کرده از تلویزیون  از اجرا و مدیریت رسانه های مجازی سربرآورده اند.

دکور

نیاز به یادآوری نیست که یکی از ویژگی های مهم و اصولی هر برنامه، دکور آن است و هر چه چشم نوازتر باشد و نزدیک به تم کلی برنامه استانداردتر به حساب می آید. دکور برنامه«آبان» فضایی کوچک دارد و تمام زیبایی شناسی اش را بر پرده پشت خود بنا کرده. این پرده وجه غالب رنگ نیمه روشن آن و طرح هایی از بانوان کلاسیک ایرانی است. دو صندلی نزدیک به هم جلوی دکور قرار داده شده که مهمان و مجری با هم حرف می زنند.احتمال قوی سازندگان «آبان» مثل برخی از برنامه های اینترنتی با بودجه حداقلی به سمت تولید رفته اند. در چنین شرایطی اصل برای آنها تمرکز روی مهمان و داغ کردن مباحث است پس طبیعی است بودجه ای برای دکور باقی نماند و همین می شود که دکور در نهایت کلیشه طراحی شده در «آبان» که موضوع آن مسائل زنانه است انتظار می رود در دکور موجود نکات زیبایی شناسی بیشتری وجود داشته باشد. از فضای محدود شاید گریزی نباشد اما با کمی ذوق می توان این فضا را جلوه گر کرد.

نکته

چنین برنامه ای که برای احقاق حق زنان تولید می شود، نیازمند حضور چهره های بیشتر در هر برنامه است، خیلی از مباحث در قالب مناظره به بار می نشیند و خیلی از آنها در قالب گفتگوی تک نفره و برخی در فرمت آیتم. آزاده نامداری و تیمش فرصتی برای پرداختن به مسائل زنان ایجاد کرده اند و نباید با گرفتاری در هیاهوی رسانه ای این فرصت مغتنم را هدر دهند. «آبان» جریان ساز می شود؟