تبیان، دستیار زندگی
ا، آیت الله جوادی آملی در دیدار گروهی از طلاب و دانشجویان تهران و قم، به تبیین علم و عالم حقیقی پرداخت و گفت: پرسش‌های بی‌جواب در جوامع علمی، با علومی كه از گریه‌ها و تضرع‌ها به دست آمده باشند، پاسخ می‌گیرند. به گزارش خبرنگ...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

آیت الله جوادی آملی: علوم برخاسته از تضرع به درگاه خدا،

آیت الله جوادی آملی در دیدار گروهی از طلاب و دانشجویان تهران و قم، به تبیین علم و عالم حقیقی پرداخت و گفت: پرسش‌های بی‌جواب در جوامع علمی، با علومی كه از گریه‌ها و تضرع‌ها به دست آمده باشند، پاسخ می‌گیرند.

به گزارش خبرنگار رسا، آیت الله جوادی آملی در دیدار جمعی از دانشجویان و طلاب تهران با اشاره به روزهای پایانی ماه صفر و ارتحال رسول اكرم ، امام حسن مجتبی و امام رضا ـ ع ـ ، ولایت را جامع مشترك بین نبوت و امامت دانست و گفت‌: نبوت و امامت در دو فصل جدا به پیامبر اكرم و ائمه ـ علیهم السَّلام ـ اختصاص دارند‌، اما ولایت ویژگی مشترك بین رسول اكرم و عترت طاهرین است‌.
وی با اشاره به وراثت عالمان دین از میراث انبیا و اولیا ـ ع ـ خاطر نشان ساخت‌: ارث بردن از میراث نبوت و امامت دشوار است‌، اما ارث بردن از ولایت كاری بس دشوارتر است كه عالمان دین به این دو مقام شامخ بار می‌یابند‌. از این رو وراثت نبی و امام «صَعب‌» و وارث ولی شدن «مُستصعب» است.
آیت الله جوادی آملی با توصیه طلاب و فضلا به تلاش برای رسیدن به وراثت نبوت و ولایت ادامه داد: شما عالمان دین حتماً بكوشید كه در مقام اول به وراثت نبوت و امامت بار یابید تا در مقام دوم به وراثت ولایت موفّق شوید‌. اگر كسی وارث ولی شد‌، هم باید سرپرست خود باشد و هم دیگران را سرپرستی كند. آنگاه جمیع اَغراض، غرایض‌، وَهم ، خیال و حس، حدیث نفس و خاطرات خود را به امامت عقل عملی خویش در‌می‌آورد كه خواسته‌های نفسانی خویش را تحت تملّك خود بگیرد‌. آن وقت چنین كسی نسبت به دیگران هم والی خواهد بود‌.
استاد حوزه علمیه قم با نقل سخنی از شیخ شهاب الدّین سهروردی افزود‌: آن عالمی كه دیدن او آدم را عوض نكند‌‌، گفتن او هم بی‌فایده خواهد بود‌. لذا دنبال استادی بروید كه دیدن چهره و حالات او شما را متحول كند! بنابراین پرداختن به امور رایج مراكز علمی نظیر كتابت‌، تدریس و تحقیق غیر از ولایت بر دل‌ها و جزء امور مُستصعب است.
آیت الله جوادی آملی راه ‌آسان شدن چنین امور صَعب و مستصعبی را مراجعه به قدرت نامتناهی الهی دانست و ادامه داد‌: اگر دسترسی به چنین امور مشكلی آسان نیست‌، می‌شود با ایجاد ارتباط با فرمانروای عالم، آن عصیر به یسیر تبدیل شود‌. به شرط اینكه اهل رعایت تقوا باشیم و این راه رفتنی است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با انتقاد به فعالیت‌های علمی بعضی مراكز حوزوی و دانشگاهی خاطر نشان ساخت: در مراكز فرهنگی عادی‌، علم به صورت یك حرفه در‌آمده است‌. اگر علما علم خود را وسیله نان و نام كردند‌‌، هرگز به وراثت انبیا بار نخواهند یافت‌.
وی با تحلیل تفاوت ارث در مال و ارث در نبوت و ولایت گفت‌: اگر شخصی بخواهد وارث مال كسی شود‌، باید حتماً تا مرگ آن مورث صبر كند‌. چون این مال برای خود مرده است‌ كه با مرگ به دیگری منتقل می‌شود‌؛ ولی اگر كسی خواست در علم‌، حكمت‌، نبوت‌، رسالت و ولایت ارث ببرد‌، هرگز نیازی به مرگ مورث نیست. به این دلیل كه انبیا و اولیا مردنی نیستند‌. این معارف چون همراه با حیات است ، در عین حیات به عنوان میراث فرهنگی به دیگران منتقل می‌شود.
مفسر كبیر قرآن با اشاره به توصیه‌های نبوی به طالبان علم افزود‌: رسول گرامی اسلام هم به ‌ما آموخت كه در جمیع حالات از خدا علم طلب كنید و هم از شرارت علوم بی‌اثر و غیر نافع به خدا پناه ببرید.
آیت الله جوادی آملی با بررسی مصادیق علم غیر نافع گفت: گذشته از علوم بی‌اساسی نظیر سحر‌، شعبده‌، كهانت و علومی كه تاریخ مصرف‌شان گذشته است‌، علوم رایج حوزوی و دانشگاهی هم می‌تواند علم لا‌ینفع باشد‌. در صورتی كه علم، والی عالم نباشد‌ و انسان را اهل گریه و خضوع نكند، علم بی‌نفعی است كه باید از آن به خدا پناه برد.
استاد حوزه علمیه قم با اشاره به اوصاف علما در قرآن كریم خاطر نشان ساخت: قرآن كریم در معرفی علماء می‌فرماید: وقتی احكام و آیات الهی بر آنها عرضه می شود با چانه سجده می كنند و اشك می‌ریزند‌. قهراً كسی كه دارای چنین حالتی نبود ، عالم نخواهد بود.
وی گریه علماء را عالمانه بر شمرد و ادامه داد: عالمان دین گذشته از گریه زاهدانه‌، خائفانه و عابدانه‌، گریه عالمانه دارند‌. همیشه گریان‌اند كه چرا در تحصیل و انتشار علوم كوتاهی كردند. عالمی كه به محض برخورد با یك مطلب علمی‌، فوراً آن را برای نقل در سخنرانی یا كتاب یادداشت می‌كند، این علم برای او یك كالا برگ است كه پیشه وی تلقی می‌شود‌. چنین علمی سجده‌، نماز شب و گریه را به همراه نخواهد داشت‌. لذا بسیاری از حرف‌های عالمانه علمای گذشته هرگز از كتاب و كتیبه به دست نیامده بود‌‌، بلكه با توسل‌، اشك و اِنابه به این مدارج علمی راه پیدا كردند‌.
وی با اشاره به بسیاری از سؤالات بی‌جواب مانده در جوامع علمی خاطر نشان ساخت: این سؤالات با علومی پاسخ داده می‌شود كه از گریه‌ها و تضرع‌ها به دست آمده باشد.
آیت الله جوادی آملی افزود: اگر چنانچه حوزه‌ها و دانشگاه‌ها كه محور علمی جامعه‌اند دارای علم نافع باشند مشكلی در جامعه نخواهد ماند‌. چون جامعه عمل خالص می‌طلبد‌. در چنین فضایی كه اغلب مردم دین خود را از عالمان دین دریافت می‌كنند‌، عالم با عمل چراغی است كه در محدوده شهر و روستای خود «نُوراً یَمشی بِهِ‌‌ فِی النّاس» خواهد بود‌. ولی اگر كاسب و حرفه‌ای بود‌، هم بی‌راهه می‌رود و هم راه دیگران را می‌بندد‌.
وی در ادامه نصایح اخلاقی خود به طالبان علم گفت: اگر ظرف خالی دل با علم نافع پُر نشد‌، دیگران ‌با قصه‌، افسانه و افیون آن را پر خواهند كرد‌. پس بكوشید تا این ظرف درونی خود را با علم سودمند پر كنید.
مدرس سطوح عالی و خارج حوزه علمیه قم در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اهمیت شهر مقدس قم در ترویج علوم عالیه اسلامی خاطر نشان ساخت: امروزه به بركت انقلاب اسلامی و خون‌های پاك شهدا، قریب به هفتاد ملیت در شهر قم مشغول به تحصیل علم هستند‌. دیگر سخنی از تحصیل علوم در چین و مانند آن نیست‌، به دلیل اینكه بركت قرآن و عترت در این كشور صحنه را به كل عوض كرد‌.
آیت الله جوادی آملی در پایان سخنان خود با اشاره به حدیث معروفی از رسول اكرم ـ ص ـ و امام صادق ـ ع ـ در نحوه فراگیری علوم رسیده است‌، گفت: برابر این حدیث معروف حكمت‌‌، تفسیر‌‌، كلام و اصول اعتقادی‌، سپس فقه و بعد حقوق و اخلاق را بیاموزید كه با تكیه بر چنین علوم نافعی تحت ولایت این علوم قرار گرفته‌، آنگاه خود والی علمی و عملی جامعه شوید.