«قبیله من» ؛عشق به سینما

نگاهی به فیلم سینمایی«قبیله من» ساخته غلامرضا آزادی که در سینماهای گروه هنر و تجربه نمایش دارد.

نسبت بین زندگی و سینما را می توان در چند سویه مختلف و گاه درهم تنیده و حلقوی بازنمایی کرد. یکی از وجوه این بازنمایی می توان روایت فیلمساز از زندگی خویش باشد. جایی که هم زندگی به روایت سینما بازگو می شود و هم سینما در روایت زندگی بازنمایی می گردد.
«قبیله من»از آن دست فیلم هایی است که فیلمساز عشق خود به سینما را که در واقع همان قصه زندگی شخصی است به تصویر می کشد. نوعی سینماتوگرافی به معنای روایت زندگی شخصی از طریق قاب دوربین و پرده سینما. فیلم هایی از این دست کم نداریم و در تاریخ سینما می توان نمونه های زیادی از فیلم های را یافت که به نوعی ادای دین فیلمساز به ذات سینماست. با این حال به نظر می رسد که «قبیله من»بیشتر یک فیلم شخصی است که شاید چندان برای مخاطب و حتی علاقمندان جدی سینما هم جذاب نباشد.

اینکه فیلمی بسازیم که بخواهیم عشق و علاقه خود را به سینما یا به هر چیزی نشان دهیم چه جذابیتی برای دیگران می تواند داشته باشد؟آیا سینما محل طرح خاطره ها یا علائق شخصی است که برای آن هزینه جمعی کرد! از این حیث به نظر می رسد که قبیله من کمی اثری خودپسندانه یا خودنمایانه به نظر می رسد که روایتی از یک زندگی شخصی است. اما در پس این صورت می توان معانی غیرشخصی و نمادین را هم ردیابی کرد که فراتر از دغدغه های شخصی به طرح دغدغه های نوعی می پردازد به این معنا که اگرچه از یک سو ما شاهد زندگینامه بصری فیلمساز به روایت خودش هستیم اما در پس آن می توان نوع و طیف آدم های سینمایی و فرایند زندگی آنها را که در پیوند با سینما و فراز و نشیب های آن درهم تنیده شده جستجو کرد.

شاید بر همین مبناست که فیلمساز نام اثر خود را «قبیله من»می گذارد تا تصویری از یک قشر و گروه اجتماعی که در پیوند با مقوله سینما، سرشت و سرنوشتی مشابه و مشترک دارند در بابر مخاطب قرار بگیرد. تصویری که قرار است رنج یک عشق را به تصویر بکشد و البته این عشق واجد دو سویه انسانی و سینمایی است. از یک سو عشق ناکام رضا و زهره به تصویر کشیده می شود و از سوی دیگر به موازات این روایت، زندگی سینمایی یک فیلمساز و علائق اش به سینما نیز بازگو می شود. عشقی که البته به نظر می رسد در هر دو ساحت عاطفی و سینمایی اش ناکام مانده و تلخکامی یک فیلمساز را در عاشقی به نمایش می گذارد. متن گفتارها و نریشن هایی که توسط خود فیلمساز در مقام راویی در لابه لای فیلم می بینم شرح این ناکامی هاست که بعضا به واگویه های فلسفی نیز پهلو می زند. واگویه های از جنس ملال و یاس فلسفی که برساخته تلخکامی های یک عشق ناتمام است.
«قبیله من»البته واجد سویه تاریخی نیز بوده و در واقع 50 سال از زندگی یک فیلمساز در مقطع سالهای 1335، 1350 تا زمان معاصر در اصفهان اتفاق می افتد. تصاویری که از اصفهان می بینم و قاب بندی هایی بصری فیلم فارغ از نسبتش با مضمون اثر، دارای زیبایی شناسی خوبی است و از رنگ آمیزی و گرمایی خوبی برخوردار است که شاید نوعی ادای دین به خود تصویر به عنوان ذات سینما به عنوان سوژه اصلی فیلم است.
به نظر می رسد فیلمساز تحت تاثیر فیلم سینما پارادیزو هم بوده و حتی برخی تصاویری از کودکی رضا در آپارت سینما ونگاه او به نوار فیلم ها نوعی شبیه سازی به برخی از سکانس های مهم این فیلم باشد. ضمن اینکه ادای دین به برخی از فیلمهای مهم تاریخ سینما مثل کازابلانکا یا سفر به ماه را هم درسکانسهای مربوط به داخل سینما شاهد هستیم که در مجموع همه این عناصر و مولفه ها بازگو کننده عشق فیلمساز به سینما و فیلم های مورد علاقه خود است. قبیله من نوعی رنجنامه فردی از عشق به سینما و غربتی است که در بی رحمی سینما برای عاشقانش رقم می زند.

شناسنامه قبیله من
کارگردان: غلامرضا آزادی
تهیه کننده: فریال بهزاد
خلاصه داستان:زندگی مثل یک فیلمه، کوتاه و بلندش فرقی نمی کنه اما برای همه آدم ها از یه جایی شروع می َشه و یک روزدیگه که اصلا منتظرش نبودیم ناگهان تموم می َشه، ما مجبوریم به تماشا...
بازیگران:آیدا نامجو، میلاد سرجوئی، مهران هادی، الهام طهموری، محمد رضا سهرابی، افسانه صالحی، مینو كرمی، مرتضی حسینی، هاله میر هادی،حمید مظاهری، پارسا صحرایی، محمدرضا حبیبی، شهروز شیروانی، نازنین احمدی، حسین غیابی،سها یاوری، پیام خواجوئی، عادل یوسفی،علی صانعی، زهره مولوی، آرشام فرح بخش،علی لاجوردی، مریم سلیمانی، اصغر بیچاره