نكوداشت شیخ شهاب‌الدین سهروردی و پیام دکتر سید حسین نص
دكتر سیدحسین نصر در پیامی كه برای «همایش عرفان، اسلام، ایران و انسان معاصر ـ نكوداشت شیخ شهاب‌الدین سهروردی» ارسال كرده اظهار داشت است كه شیخ اشراق مكتبی نوین در فلسفه اسلامی تأسیس كرد كه به بركت شروح شارحان مهمی در ایران و سایر بلاد اسلامی اشاعه یافت.
به گزارش ایسنا، متن كامل پیام دكتر نصر بدین شرح است:
برای این بنده باعث نهایت خرسندی است كه دانشجویان عزیز كه بخش اساسی جامعه آینده ایران را تشكیل می‌دهند، به برگزاری این بزرگداشت یكی از درخشان‌ترین ستارگان آسمان معرفت مبادرت ورزیده‌اند. هنگامی كه در سال 1337 حقیر افتخار یافت در دانشگاه تهران در گروه فلسفه شروع به تدریس كند حتی نام سهروردی بین دانشجویان این رشته معروف نبود چه رسد به افكار او. لكن چاپ آثار او و مخصوصا رسایل فارسی بسیار زیبای شیخ اشراق كه اینجانب توفیق چاپ علمی آن را برای اولین بار یافت و نیز تدریس افكار او به تدریج آوازه شهرتش را گسترش داد مخصوصا بین دانشجویان جوان آن دوران كه خود اكنون اشاعه دهنده افكار این حكیم بزرگند. امروزه خوشبختانه همگان از اهمیت این حكیم عظیم‌الشان برخوردارند و اندیشه او در بسیاری از محافل فكری و فلسفی حتی خارج از حوزه‌های سنتی علمی دنبال می‌شود.
سهروردی واقعا شهابی بود كه برای چند صباحی آسمان حكمت و فلسفه اسلامی را طی حیات كوتاهش منور ساخت. لكن گرچه زندگی خاكی او كوتاه بود و با فاجعه رقت بار قتلش در حلب دور از وطن او پایان یافت و او شهید راه معرفت شد، افكارش از شهاب به خورشیدی مبدل شد كه طی هشت قرن اخیر پرتوان افق فكری و فلسفی ایران و بخش اسلامی شبه قاره هند و بلاد عثمانی و مخصوصا تركیه‌ی فعلی را منور ساخته و نفوذ اندیشه‌اش حتی در فلسفه یهودی و مسیحی در غرب و برخی از شاخه‌های تفكر هند و در شرق سرایت كرد.
شیخ اشراق مكتبی نوین در فلسفه اسلامی تاسیس كرد كه به بركت شروح شارحان مهمی مخصوصا شمس‌الدین شهرزوری و قطب‌الدین سبزواری در ایران و بسیاری دیگر بلاد اسلامی اشاعه یافت و بزرگانی در فلسفه را در اعصار بعدی از جلال‌الدین دوانی و غیاث‌الدین منصور دشتكی و ابن تركه اصفهانی گرفته تا میرداماد و ملاصدرا و بسیاری از حكمای دو قرن اخیر از جمله حاجی ملاهادی چند میراث مهم از خود به جا گذاشت كه نه فقط از لحاظ فلسفی صرف بلكه از جهت فرهنگ عمومی این مرز و بوم برای ایرانیان كه شوق اندیشه اصیل در وجودشان تجلی داشته و دارد اساسی است. اولا او بین حكمت یونانی و خسروانی ایران باستان در دامن حكمت ایمانی و قرآنی آشتی بخشید و وحدتی عقلانی بین فرهنگ فلسفی ایران باستان و ایران اسلامی به وجود آورد.
ثانیا او در اندیشه را به سوی ذوق و اشراق باز كرد و تلفیق بنیادی بین حكمت بحثی و ذوقی پدید آورد.
ثالثا او بار دگر جامعه اسلامی را خاطرنشان ساخت كه حكیم و فرزانه واقعی كسی است كه نه فقط فكرش از لحاظ فلسفی تعلیم دیده بلكه روح و روانش نیز پالایش یافته و حكمت در تمام وجودش و در فقط به صورت انتزاعی در فكرش تحقق یافته است. او همگان را متذكر شد كه دانش در بالاترین سطح باید با اخلاق توام باشد و اعلی مرتبه فلسفه از آن حكیمی است كه متاله است یعنی "خداگونه" به معنی آراسته شدن و تخلق به اخلاق الهی و صفات حمیده كه در اصل متعلق به حق است و در روح و فكر حكیمی كه از راه تزكیه نفس خود را مستحق و آماده دریافت فضایل معنوی كرده است، تجلی می‌كند.
اگر حتی اهمیتی فوق‌العاده اسلوب ادبی آثار سهروردی و سهم او را در به كمال رساندن نثر فلسفی فارسی و خدمات او را در توسعه علم منطق و شناخت شناسی و جهان‌شناسی و فرشته‌شناسی و الهیات محض به كنار بگذاریم، باز همان چند نكته‌ای كه در بالا ذكر شد كافیست كه امروزه كه جامعه ایران آنقدر احتیاج به علم و اخلاق دارد به بزرگداشت این نابغه حیرت‌آور در عالم اندیشه و معرفت بپردازیم.
از درگاه خداوند منان مسالت دارد كه این گردهم‌آیی با موفقیت تام برگزار شود و نتیجه‌ی این مساعی توجه بیشتر دانشجویان عزیز ایرانی به میراث بسیار غنی فكری خود باشد و نمونه حیات و افكار سهروردی آنان را در دنبال كردن تفكر اصیل توام با اخلاق و معنویت یار و رهنما باشد.
والسلام
سیدحسین نصر
گفتنی است، همایش «عرفان، اسلام، ایران و انسان معاصر» كه از روز یكشنبه 25 بهمن‌ماه آغاز شده است، طی روزهای دوشنبه و سه‌شنبه 26 و 27 بهمن‌ماه در باشگاه دانشجویان دانشگاه تهران در حال برگزاری است.
