در قبال خوبی دیگران تشکر کنید!!

تشكر از خدا به سه مقدمه نیاز دارد: 1. شناخت نعمت دهنده (خدا). 2. شناخت آنچه او در اختیار ما گذاشته (نعمت). 3. نعمت دانستن آنچه از او به ما رسیده است؛ اما با این وجود، ما از به جا آوردن شكر واقعی او عاجز هستیم.

شكر یك حقیقت دارد و یك ظاهر، حقیقت شكر، قدر و اندازه َشناسی نعمت است؛ و ظاهر شكر، گفتن (الحمدلله) در حال سجده یا غیر آن است. در قرآن، همانطور كه شكر را به بندگان نسبت داده، خداوند را نیز شكور معرفی كرده است؛ از این می َفهمیم كه شكر باید معنایی وسیع َتر از آنچه در ذهن ما است، داشته باشد، تا شامل خداوند متعال هم بشود. در واقع تشكر خداوند از بندگان، فضل او و ضایع ننمودن اجر عمل بندگان است.
البته این موضوع روشن است که ما برای شكرگذاری خداوند مأمور شده َایم، اما تشكر از او به سه مقدمه نیاز دارد: 1. شناخت نعمت دهنده (خدا). 2. شناخت آنچه او در اختیار ما گذاشته (نعمت). 3. نعمت دانستن آنچه از او به ما رسیده است؛ اما با این وجود، ما از به جا آوردن شكر واقعی او عاجز هستیم.
امام صادق علیه السلام می فرماید: هر كس نعمت خدا داده را با دل بشناسد، شكرش را ادا كرده است. (اصول كافی، ج 2، ص 79) و نیز می فرماید: شكر نعمت، دوری از كارهای حرام است و شكر كامل، گفتنِ «الحمد للِّه ربِّ العالَمینَ» است. (اصول كافی، ج 2، ص 78)

همچنین خداوند متعال در قرآن کریم به این امر مهم مومنین را تشویق میکند و می فرماید: «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا كُلُوا مِنْ طَیِّباتِ ما رَزَقْناكُمْ وَ اشْكُرُوا لِلَّهِ إِنْ كُنْتُمْ إِیَّاهُ تَعْبُدُونَ» (بقره (2)، آیه 172) ای كسانی كه ایمان آورده اید از آن پاكیزه هایی كه روزی شما كرده ایم بخورید و اگر خدا را می پرستید سپاسش را به جای آورید. و نیز می فرماید: «... وَ مَنْ یُرِدْ ثَوابَ الآخِرَةِ نُوْتِهِ مِنْها وَ سَنَجْزِی الشَّاكِرِینَ» (آل عمران (3)، آیه 145) هر كس خواهان پاداش آن جهان باشد به او می دهیم و شاكران را پاداش خواهیم داد.

برخورد امام صادق علیه السلام با فرد شکرگزار:

مردمی كه به حج رفته بودند، در سرزمین مِنی جمع بودند، امام صادق علیه السلام و گروهی از یاران ، لحظه ای در نقطه ای نشسته از انگوری كه در جلوشان بود، می خوردند. سائلی پیدا شد و كمك خواست . امام مقداری انگور برداشت و خواست به سائل بدهد. سائل قبول نكرد و گفت : به من پول بدهید امام گفت :خیر است ، پولی ندارم سائل ماءیوس شد و رفت .
سائل بعد از چند قدمی كه رفت پشیمان شد و گفت : پس همان انگور را بدهید. امام فرمود: خیر است ، آن انگور را هم به او نداد.

طولی نكشید سائل دیگری پیدا شد و كمك خواست . امام برای او هم یك خوشه انگور برداشت و داد. سائل انگو را گرفت و گفت : سپاس خداوند عالمیان را كه به من روزی رساند. امام با شنیدن این جمله او را امر به توقف داد و سپس هر دو مشت را پر از انگور كرد و به او داد. سائل برای بار دوم خدا را شكر كرد. امام باز هم به او گفت :بایست و نرو سپس به یكی از كسانش كه آنجا بود رو كرد و فرمود:چقدر پول همراهت هست ؟ او جستجو كرد، در حدود بیست درهم بود، به امر امام به سائل داد. سائل برای سومین بار زبان به شكر پروردگار گشود و گفت : سپاس منحصرا برای خداست ، خدایا! منعم تویی و شریكی برای تو نیست . امام بعد از شنیدن این جمله ، جامه خویش را از تن كند و به سائل داد. در اینجا سائل لحن خود را عوض كرد و جمله ای تشكرآمیز نسبت به خود امام گفت . امام بعد از آن دیگر چیزی به او نداد و او رفت . یاران و اصحاب كه در آنجا نشسته بودند گفتند: ما چنین استنباط كردیم كه اگر سائل همچنان به شكر و سپاس خداوند ادامه می داد، باز هم امام به او كمك می كرد، ولی چون لحن خود را تغییر داد و از خود امام تمجید و سپاسگزاری كرد، دیگر كمك ادامه نیافت.

و حسن ختام این نوشتار دو روایت زیبا:

امام علی - علیه السّلام - فرمود: شكر هر نعمتی، پرهیز كردن از حرامهای خداوند است. «مشكاة الانوار، ص 35»
همچنین امام رضا - علیه السّلام - فرمود: هر كه در قبال خوبی کسی تشكر نكند از خدای عزوجل تشكر نكرده است. «عیون اخبار الرضا، ج 2، ص 24»