شیرین سخن، سخن شیرین
اصلا سبك و شیوه پارسازیستن و خودنگهبانی در زندگی چیست؟ امام علی(ع) در نهج البلاغه در كلامی كه به خطبه متقین معروف است، پرده از این راز برمی دارند.
اصلا سبك و شیوه پارسازیستن و خودنگهبانی در زندگی چیست؟ امام علی(ع) در نهج البلاغه در كلامی كه به خطبه متقین معروف است، پرده از این راز برمی دارند. روایت از این قرار است كه روزی همام، یكی از اصحاب خاص امام(ع) از ایشان سؤال می كند كه تقواپیشگان را برایم توصیف كن، به گونه ای كه انگار آنان را می بینم. امام در ابتدا توضیحی مختصر و كلی بیان می كنند اما او قانع نمی شود و شرح مبسوط از امام می خواهد و امام در آن خطبه به صفات متقین می پردازند. نخستین مطلبی كه در بیان صفات پرهیزگاران یاد می شود، نحوه سخن گفتن آنان است: «منطقهم الصواب» سخن آنان در راه صحیح است؛ یعنی سخن آنان، سخن حق است كه با كیفیتی عالی بر زبانشان جاری می شود. اما این سخن حق چگونه سخنی است كه نشانه دینداری و پارسایی است؟ امام(ع) پاسخ می دهند: سخن حق شرایطی دارد، نخست كلامی راست و بر مدار صدق است.
دوم كلامی حكمت آمیز است، پندی در آن نهفته است و مردمان را سود می بخشد. سوم با كیفیتی جالب و مهرآمیز بیان می شود و می توان با آن اشارت، فضای جامعه و خانه را به فضایی زیبا و پر مهر و محبت مبدل كرد و مشكلات را با آن آسان ساخت و درهای بسته را با آن كلام، بر دیگران گشود. چهارم می توان با سخن صواب دشمنی ها را به دوستی مبدل كرد و پاسخی زیبا به سخنان ناصواب و جاهلانه داد. چنان كه خداوند در قرآن كریم سفارش می كند: هنگامی كه جاهلان با دانایان، جاهلانه سخن می گویند و حتی تندخویی می كنند، در پاسخ شان سلام گویید و با آنان با ادب سخن بگویید(فرقان/63). سخن در راه صواب یعنی برخاستن امواج معرفت و محبت از دریای روح انسانی و استقرار آن در ساحل بیان و انتقال به روان دیگران و نتیجه آن چیزی جز عطرآگین ساختن فضای پیرامون نیست. امام علی(ع) درباره سخن صواب جملات بسیاری دارد. یكی از آنها برخاسته از آخرین وصایای آن حضرت در بستر شهادت است كه به فرزندانش و هر آنكه سخن ایشان را دریابد، فرمودند: شما را به ترس از خدا وصیت می كنم؛ در طلب دنیا مباشید، هرچند، دنیا شما را طلب كند. بر هر چه دنیایی است و آن را به دست نمی آورید یا از دست می دهید، اندوه مخورید. سخن حق بگویید و برای پاداش آخرت كاركنید. ظالم را دشمن و مظلوم را یاور باشید...(نامه 47).
منبع:همشهری انلاین
