آزادی و گناه بعد از ظهور

عموم افراد در عصر ظهور در مراتب بالاى رشد و كمال قرار مى گیرند، اما اجر و پاداش انسانهایى كه در دوران قبل از ظهور زندگى مى كنند و دین خود را نگه داشته اند و تسلیم وسوسه هاى شیطان نشده اند، از مردمانى كه در دوران ظهور زندگى خواهند كرد و تحت حاكمیت عدل الهى روزگار سپرى می كنند، بیشتر و بالاتر است.

یکی از ره آوردهای دوران ظهور و حکومت عادلانه حضرت مهدی علیه السلام آزادی انسان ها از بردگی و ستمگری است، بشری که در طول تاریخ ستم ها و ظلم ها، آزادی واقعی او را سلب کرده و او را به بردگی و بندگی کشیده است در آن دوران به آزادی واقعی و مشروع و دلخواه خود خواهد رسید. حضرت علی علیه السلام در این باره فرمود: «لیحل فیها ربقاً و یعتق رقّاً» مهدی بر سیره صالحان رفتار می کند، تا گره ها را بگشاید، و بردگان [و ملّت های اسیر و رنج دیده و ستم کشیده] را آزاد سازد. (نهج البلاغه، خطبه 150)

عوامل گناه برچیده می شود

مهم ترین عامل صدور گناه از انسان طمع و حرص او به اندوختن مال دنیا و احساس نیاز انسان به متاع دنیا است. وقتى انسان به قدر کفایت از مال و ثروت بهره مند گشته و عزت و آبروى اجتماعى بیابد و بینش او الاهى شود و دنیا و متاع آن برایش بى ارزش گردد و به یقین برسد که تمامى وعده هاى الاهى حق اند و - گرچه دیگران نخواهند و نپسندند و در سر راه تحقق آن مانع بتراشند - بالاخره محقق خواهند شد؛ اگر انسان به یقین برسد که معاد و حساب و کتابى در کار است و بهشت و آنچه در آن است قابل مقایسه با عمر دنیا و آنچه در آن است نبوده، دیگر انگیزه اى براى ارتکاب گناه باقى نمى ماند.

به خصوص که بنابر برخى روایات و استدلالهای برخى محققان فرزانه، عمر ابلیس نیز با قیام حضرت مهدی علیه السلام تمام خواهد  شد و به استناد برخی روایات آن ملعون به دست نبى اکرم صلی الله علیه و آله در بیت المقدس ذبح خواهد شد و تسویلات و وسوسه ها و تزیین هاى او هم منقطع مى گردد. (طباطبائی، المیزان [عربى] ج 14، ذیل آی   36، سوره ى حجر، ص 160، 161، 175) از طرف دیگر، موانع بى شمارى مثل حکومت عدل فراگیر که رهایى از عدالت آن امکان ندارد، محیط امن و امان و سالم و عدم پذیرش فساد و تباهى و گناه از طرف عموم مردم، مانع صدور گناه خواهد بود، پس انگیزه، مفقود و مانع، موجود مى شود.

رشد و کمال انسان ها

عموم افراد در عصر ظهور در مراتب بالاى رشد و كمال قرار مى گیرند و زندگى اخلاقى و معنوى پیشه مى كنند اما اجر و پاداش انسانهایى كه در دوران قبل از ظهور زندگى مى كنند و دین خود را نگه داشته اند و تسلیم وسوسه هاى شیطان نشده اند ، از مردمانى كه در دوران ظهور زندگى خواهند كرد و تحت حاكمیت عدل الهى روزگار سپرى می كنند، بیشتر و بالاتر است. در روایتى از امام صادق ( علیه السلام) نقل شده است كه عبادت به همراه خوف و در دولت باطل ، مانند عبادت در حالت امن و دولت حق نیست . بدانید كه هر یك از شما كه نماز فریضه را فرادا و پنهان از دشمن و در وقت بخواند ( وقتى كه علنى و با جماعت امكان ندارد ) خدا ، براى او ثواب بیست و پنج نماز واجب بنویسد و كسى كه نماز مستحبى را در وقت اش به درستى بخواند ، خداوند براى او ثواب ده نماز مستحبى بنویسد و فردى كه كار نیك و حسنهاى انجام دهد خداوند ثواب بیست عمل حسنه براى او بنویسد و هر كس نیكوتر انجام دهد ، خداوند ثواب را مضاعف میكند . سپس حضرت در علت این پاداش میگوید : شما ، صابر همراه با امام و منتظر دولت حق هستید ، بر امام و بر جانهاى خود از شر حاكمان ظلم در هراسید ، حق شما در دست ظالمان است و شما را از آن منع می كنند ، و شما را در تنگى و طلب معاش قرار داده اند ، در حالى كه بر دین و عبادت و اطاعت از امام و ترس از دشمن خود صابر هستید . از این رو خداوند اعمال شما را چند برابر می كند. پس بر شما گوارا باد. سپس حضرت در پایان حدیث می فرمایند : به خدا سوگند ! هر یك از شما به این حال بمیرد ، نزد خداوند افضل است از بسیارى كه در بدر و احد حضور داشتند . ( بحار ، ج 52 ، ص 127 ح 20) و در روایات متعدد انسان منتظر مانند فردى شمرده شده است كه در ركاب پیامبر به شهادت رسیده است. (بحار ج 52 ، ص 126 ، ح 19)

آزمون و ابتلا ادامه دارد

از طرفى طبق روایتى ، شیطان كشته مى شود و مردم در زمان ظهور از شر وسوسه ها و فریبهاى او در امان خواهند ماند ، ولى باز هم انسان داراى حق انتخاب و اختیار است ، پس باز هم امكان خطا و اشتباه براى او هست . به عبارت دیگر ، نفس درونى و وسوسه هاى او ، آدمى را رها نمی كند .

همچنین چون دنیا محل ابتلا و امتحان است و مردم دوران ظهور نیز امتحان میشوند ، امتحان آنان در مقطعى دیگر و به صورت دیگر و شاید مشكلتر انجام شود . به عنوان مثال ، دانش آموزى كه در مقطع دبستان امتحان می دهد، در حد و اندازه علمى و توان فكرى از او آزمون گرفته می شود و وقتى به مقطع راهنمایى و دبیرستان وارد می شود، با توجه به رشد علمى و فكرى امتحان سختترى را باید پشت سر بگذارد.
همین فرد، وقتى وارد دانشگاه شد ، باز باید امتحان بدهد و حتى ممكن است امتحان او به جاى ده سوال ، فقط یك سوال باشد و به او اجازه استفاده از كتب نیز داده شود ، ولى روشن است كه امتحان او ، بسیار سخت تر است و بخشش و ارفاق استاد نسبت به او كمتر میشود . اگر دانش آموز ابتدایى بشنود در دانشگاه چنین امتحانى میگیرند ، آن را شاید نوعى ظلم بداند و بگوید : چگونه است من كه مقدار علم كمترى دارم باید سوالات بیشترى را آن هم به صورت حفظى پاسخ دهم ، ولى دانشجو هم سوالات كمترى دارد و هم حق استفاده از كتاب براى او است . ولى فردى كه به همه دوره هاى تحصیلى اشراف دارد ، در مییابد كه كلام این دانش آموز صحیح نیست .
دوران ظهور نیز چنین است . هر چند امتیازاتى بى نظیر و بى بدیل دارد ، ولى امتحانات خاص خود را نیز دارد . قرآن كریم در مورد زنان پیامبر میگوید : اى همسران پیامبر ! هر كدام از شما گناه آشكارى مرتكب شد ، عذاب او دو چندان است ( احزاب / 30 ) یعنى انتساب شما به پیامبر به شما ویژگى و امتیازى داده است كه اگر تقوا پیشه كنید، مانند دیگر زنان نیستید ( بلكه ممتازتر هستید ) و اگر خطایى مرتكب شوید نیز از دیگران بیشتر در عذاب هستید. (احزاب / 30 - 32) با توجه به دو نكته فوق روشن میشود كه خداوند در همه حال نسبت به بندگان عدالت را مراعات می كند .

خلاصه سخن: مهم ترین عامل صدور گناه از انسان طمع و حرص او به اندوختن مال دنیا و احساس نیاز انسان به متاع دنیا است. وقتى انسان به قدر کفایت از مال و ثروت بهره مند گشته و عزت و آبروى اجتماعى بیابد و بینش او الاهى شود و دنیا و متاع آن برایش بى ارزش گردد و به یقین برسد که تمامى وعده هاى الاهى حق اند، دیگر انگیزه اى براى ارتکاب گناه باقى نمى ماند.