تبیان، دستیار زندگی
روز ششم آبان 1357 تیمسار ناصر مقدم رئیس ساواك در گفت و گو با اسحاق هوفی رئیس سازمان اطلاعاتی اسرائیل (موساد) در تهران و در بحبوحه انقلاب پیشنهاد كرد مأموران بازنشسته موساد در ساواك استخدام شوند.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

استخدام افراد موساد در ساواك

روز ششم آبان 1357 تیمسار ناصر مقدم رئیس ساواك در گفت و گو با اسحاق هوفی رئیس سازمان اطلاعاتی اسرائیل (موساد) در تهران و در بحبوحه انقلاب پیشنهاد كرد مأموران بازنشسته موساد در ساواك استخدام شوند.

بخش تاریخ ایران و جهان تبیان
استخدام افراد موساد در ساواك

سند زیر متن گفت و گوی مقدم رئیس ساواك با هوفی (خوفی) رئیس موساد در تاریخ ششم آبان 1357 است.
در این گفت و گو، با اشاره به دوستی نزدیك ایران پهلوی و رژیم صهیونیستی، مقدم رئیس ساواك به نقش بسیار مهم موساد در آموزش مأموران ساواك تصریح و طرح استخدام مأموران بازنشسته موساد از سوی ساواك را به ژنرال هوفی پیشنهاد می كند. در این مذاكرات،  رئیس ستاد موساد از همتای ایرانی خود درباره حوادث مربوط به انقلاب اسلامی و قیام مردم مسلمان ایران سئوال كرده، نگرانی رژیم صهیونیستی را درباره رویدادهای داخلی ایران اعلام می كند؛ اما رئیس ساواك از ارائه پاسخ صریح و روشن طفره می رود و پس از اشاره به خطر شوروی، قیام مردم ایران را یك حركت كمونیستی مورد حمایت شوروی قلمداد می كند.
در ادامه گفت و گو، طرف اسرائیلی از به خطر افتادن جان 1200 مأمور اسرائیلی در ایران اظهار نگرانی كرده و از ساواك درخواست كمك می كند. رئیس ساواك ضمن پاسخ مثبت به همتای اسرائیلی، مدعی می شود كه خطری برای اسرائیلی ها در ایران وجود ندارد(!) اما رئیس موساد مجدداً با رد ادعای مقدم، به گونه ای دیگر نظر و موضع خود را تكرار می كند. نكته قابل توجه دیگر در این مذاكره، اشاره رئیس موساد به دیدگاه آمریكایی ها درباره قیام ملت مسلمان ایران است. ژنرال هوفی ادعا می كند كه طی تماسی با رئیس سیا، درباره رویدادهای داخلی ایران ابراز نگرانی كرده؛ لیكن مقامات سازمان سیا در پاسخ گفته اند كه مسئله ای بسیار كوچك است و جای هیچ نگرانی نیست. در خاتمه این گفت و گو، رئیس موساد مجسمه ای را به همتای ایرانی خود هدیه می كند:
متن مذاكرات تیمسار ریاست ساواك با ژنرال خوفی رئیس اطلاعاتی اسرائیل (تهران، ششم آبان ماه 1357، شعبان)
تعارفات...
تیمسار ریاست: همه شما بهترین شخصیت های نظامی و سیاسی هستید. این تعریف از آن شما نیست. دوستان زیادی این حرف را به ما گفته اند.
ژنرال خوفی: از محبت های تیمسار متشكرم.
تیمسار ریاست: از فرصت استفاده كرده از افرادی كه سرویس شما اینجا می فرستد تشكر می كنم واقعاً كلیه دوستانی كه اینجا فرستاده اید همه شان با ما همكاری صمیمانه داشته اند.
ژنرال خوفی: بلی ما سعی می كنیم افرادی كه نمایندگی ها را به عهده می گیرند افراد مناسب و واجد شرایط باشند و در انتخاب آنها كوشش فراوان می نماییم. كشور شما نزدیكترین كشور [به] ما است و این امر را همیشه در نظر داریم.
تیمسار ریاست: از همكاری و دوستی شما بی نهایت متشكریم و این محبت شما است كه بهترین افراد را برای ما برمی گزینید.
ژنرال خوفی: فكر می كنم افرادی كه شما به كشور ما می فرستید بهترین افراد باشند و اینها با ما همیشه همكاری نزدیك و صمیمانه داشته و دارند.
تیمسار ریاست: گزارش دادند كه تسهیلاتی برای آن اشخاص فراهم كرده اید. من نهایت تشكر را از اینكه از لحاظ آموزشی ما را توجیه می كنید دارم. و از آنجایی كه آشنایی كافی به منطقه دارید ما را در جریان امر قرار می دهید.
ژنرال خوفی: ما به آموزش توجه فراوان داریم.
تیمسار ریاست: اگر تاریخچه ساواك بررسی شود ملاحظه می كنیم دوستان ما نقش بسیار مهمی در به وجود آوردن افراد ورزیده و ماهر در ساواك داشته[اند] بدین جهت مجدداً از سرویس شما تشكر می كنم.
ژنرال خوفی: متشكرم. بلی ما توجه خاصی به واحد آموزشی داریم. این واحد را توسعه داده ایم. ما سعی می كنیم افرادی تدریس بكنند كه در صحنه عمل بوده اند. این واحد تحت نظر خود من می باشد.
تیمسار ریاست: ضمن تشكر آیا امكان این است كه بعضی از افراد شما كه متخصصین فنی هستند و بازنشسته شده اند ما بتوانیم آنها را استخدام كنیم. یعنی اینجا بیایند و ما از تدریس آنها استفاده نماییم.
ژنرال خوفی: فكر می كنم لازم نباشد از میان افراد بازنشسته استفاده بكنیم. زیرا وقتی آنها سرویس را ترك كرده و بازنشسته می شوند به كلی دور از هرگونه فعالیت اطلاعاتی بوده و اطلاعاتشان در واقع كهنه می شود. اگر تیمسار فكر می كنند به افرادی نیازمندند ما می توانیم برای مدت معینی اشخاصی كه در حال خدمت در سرویس هستند به اینجا بفرستیم.
تیمسار ریاست: ممكن است در حال حاضر بعضی از كارمندان شما كه كار آزاد گرفته اند بخواهند در قسمت فنی مشغول به كار بشوند خیلی خوشحال می شویم كه اینجا بیایند و به ما از لحاظ فنی كمك كنند.
ژنرال خوفی: چند نوع فنی.
تیمسار ریاست: همه نوع فنی اعم از الكترونیك و غیره.
از این نوع كمك های فنی به طور مشترك هم ما و هم ارتش نیازمندیم افراد شما تخصص بیشتری دارند و می توان بهره برداری بیشتری در رشته های مختلف كرد. با وجود آنكه ما در حال حاضر با عراق روابط حسنه داریم این دلیل بر آن نمی شود كه تلاش زیادی برای به دست آوردن اطلاعات بیشتری از آن كشور ننماییم ما سعی می كنیم به هر نحوی كه شده اطلاعاتی با دستگاه های مخابراتی از عراق كسب كنیم.
ژنرال خوفی؟ منظور تیمسار شنود است؟
تیمسار ریاست: بلی، شنود است. شنود از تمام دستگاه های مخابراتی بین كشورها.
ژنرال خوفی: ما بایستی در این مورد با ژنرال گازیت تماس حاصل كنیم چون این به سرویس ما محول نشده است.
تیمسار ریاست: وقتی در ارتش بودم از ژنرال گازیت دعوت به عمل آوردم كه اینجا آمدند بازدید كردند.
ژنرال خوفی: بلی به طوری كه گفتم در این مورد (شنود) نمی توانم قول بدهم. سعی خواهیم كرد در اولین فرصت با ژنرال گازیت تماس حاصل كرده تیمسار را در جریان امر قرار دهم.
تیمسار ریاست: همانطور كه گفتم ما و دوستان ما هدف و منافع مشترك داریم هر چقدر تخصص كارمندان ما در كار محوله بهتر بشود بازده بیشتر خواهد بود و بیشتر خواهیم توانست از آن بهره مند شویم. روابط ما با شما دوستان خارج از آنكه در ظاهر امر است بیشتر از آن است و روابط آن قدر عمیق است كه حد ندارد [...].
ژنرال خوفی: [...] ممكن است بفرمایند چه نوع كمكی مورد نیاز می باشد؟
تیمسار ریاست: در مقدمه صحبت هایم از كمك های آموزشی سرویس شما تشكر كردم. شما دوستان در مورد آموزش به ما كمك های موثری كرده اید. هدف از این آموزش بهرة كار است. ما هر گونه اطلاعاتی كه در مورد كشور عراق به دست آوریم در اختیار دوستان قرار خواهیم داد.
ژنرال خوفی: هرگونه كمك كه مورد نیاز باشد كه بتوانیم انجام دهیم با خوشحالی انجام خواهیم داد. منتها آنگونه از كمك های آموزشی كه در اختیار سرویس ما نیست من به طوری كه قبلاً هم به اطلاع تیمسار رساندم با ژنرال گازیت تماس خواهم گرفت و از او خواهم خواست تا یك نفر افسر برای شما بفرستد تا شخص مذكور از نزدیك احتیاجات و نیازمندیهای شما را دقیقاً بررسی كرده اقدامات لازم را انجام بدهد.
تا به حال هیچ وقت از اوضاع ایران بحثی پیش نكشیده ام. فكر می كنم از لحاظ منطقه با شما در یك قطب هستیم. الآن با در نظر گرفتن وضع كنونی ایران خیلی متشكر خواهم شد چنانچه تیمسار اطلاعاتی از بروز حوادثی كه در ایران رخ می دهد ما را در جریان قرار بدهند زیرا ما از وضع منطقه ناراحت هستیم و مایلیم بدانیم كه چه اتفاقی در كشور ایران رخ می دهد. در این مورد كشورهای اروپایی مرتباً به ما مراجعت كرده از وضع ایران پرسش می كنند.
تیمسار ریاست: ژنرال واقف هستند ما مرز طولانی مشترك با شوروی ها داریم. از قدیم ها منطقه خاورمیانه هدف های استراتژیكی بزرگی برای شوروی ها محسوب می شده و شوروی ها برای دستیابی به آبهای گرم دریای آزاد و اقیانوس هند از هیچ كوششی فروگذار نكرده اند در حال حاضر هم دو هدف دارد و برای رسیدن به آنها فشارشان را افزایش داده اند. ما اطلاعات دقیقی از ذخایر نفتی شوروی در دست نداریم و یقیناً با توجه به مصرف زیاد در شوروی روزی این ذخایر تمام خواهد شد. برای مقابله شوروی ها توجه خود را به ذخایر نفتی خاورمیانه كرده و بالطبع در آینده وقتی منابع نفتی اش به اتمام برسد از این منابع استفاده خواهد كرد. و جز این هم هدفی ندارد.
از طرف دیگر دستیابی به منابع دیگر خاورمیانه موجب شده كه از اروپای شرقی حمایت و پشتیبانی نمایند كه این باعث شده چرخ صنعتی اروپا و موتور نظامی ناتو را متوقف بكند.
هدف دیگرش اقیانوس هند است كه ملاحظه می كنید نزدیكترین راه دستیابی به این منطقه شرق ایران است كه آنها چه از نظر نظامی و چه از نقطه نظر سیاسی اقداماتی انجام می دهند، اینها همه اش نمایانگر تهدید از سوی شوروی ها است. وقایع اخیر ایران گرچه به ظاهر یك نوع مسائل داخلی و مذهبی به حساب می آید ولی در حقیقت به وجود آورنده این اغتشاشات كمونیستها هستند. آنچه كه امروز در مملكت ما انجام گرفته و امواج به وجود آورده یكی از تلاش های كمونیست ها است. در گذشته با این گونه عملیات به راحتی می توانستیم مبارزه كنیم و می كردیم ولی این بار مشكل شده است زیرا این دفعه مذهبی ها داخل شده اند، از طرفی توسعه اینگونه فعالیت ها را می توان تغییر روش كشور ما در به وجود آوردن فضای باز سیاسی و دموكراسی نامید كه كشور ایران خواستار آن است. این مسئله آزادی كامل به كمونیستها داده و آنها از فرصتی كه به دست آمده بهره برداری می كنند. در هر حال اگر ما بتوانیم كمونیست ها را با [از] مذهبیون جدا كنیم به راحتی خواهیم توانست آنها را سر جایشان بنشانیم از آنجایی كه اكثر مردم كشور ما طرفدار مذهب هستند [اگر] نتوانیم این دو یعنی مذهبیون و كمونیست ها را از هم جدا كنیم با مشكلات بسیاری مواجه خواهیم شد. ما تلاش می كنیم این دو گروه را از هم جدا كنیم، درباره مذهبیون بد نیست بگویم كه دو دسته وجود دارد. یك دسته مخالف با كمونیست ها، دسته دیگر مذهبیون تندرو هستند كه موافق با ائتلاف با كمونیست ها هستند. معترفند چنانچه روزی بر سر كار بیایند یعنی در سر قدرت باشند می توانند كمونیست ها را در هم شكسته، نابودشان كنند ولی من غیر این را فكر می كنم. این خلاصه ای از اوضاع كشور ما.
 ژنرال خوفی: ما البته نگران اوضاع هستیم. همانطور كه اطلاع دارید در اینگونه مواقع همیشه خارجی ها به خصوص اسرائیلی ها مورد هدف دشمن قرار می گیرند. تیمسار اطلاع دارند كه تعداد 1200 نفر اسرائیلی در ایران به سر می برند كه قسمت اعظم آنها در تهران و معدودی هم در قسمت های دورافتاده دیگر هستند. نخست وزیر به سرویس ما دستور داده اطلاعات دقیقی از وضع آن دسته اسرائیلی ها كه در ایران هستند برایشان تهیه كنیم بدین جهت آقای ناوت كه قبلاً در اینجا در سمت رئیس نمایندگی بوده و آشنایی كامل به منطقه دارد و زبان فارسی هم بلد است همراه این سفر با من آمده است. در وضع كنونی تماس گرفتن با اسرائیلی ها برای ما مشكل است آیا می توانیم در این مورد از شما كمك بخواهیم؟
تیمسار ریاست: تهدیدی متوجه اسرائیلی ها نیست. در حال حاضر تهدیدی كه وجود دارد صرفاً متوجه دولت است. هم كمونیست ها و هم مذهبیون تندرو فعالیت های خود را علیه رژیم و دولت انجام می دهند و در این چند ماهه اخیر خبری كه مبنی بر تهدیدی متوجه اسرائیلی ها بشود نشنیده ایم. به هر حال هر چه كه مایل باشید و هر نوع كمكی كه بخواهید انجام می دهیم.
ژنرال خوفی: خیلی متشكرم. فكر می كنم تهدید متوجه بعضی اسرائیلی ها باشد. البته این وضع این را می رساند كه به این فكر بیفتیم در حال حاضر خطری به آن صورت نیست فقط یك یا دو خانواده اسرائیلی كه در نقاط دور دست زندگی می كنند ممكن است مورد تهدید واقع بشوند. استدعای من از تیمسار این است كه اگر در آینده خطری متوجه اسرائیلی ها بشود و مورد تهدید واقع بشوند ما را در جریان امر بگذارید.
تیمسار ریاست: یك مسئله مهمی كه برای ما مشكل ایجاد كرده به نظرم دوستان غربی ما هستند كه شناسایی زیادی روی تهدید كمونیست ها در این منطقه ندارند و این یك نوع نگرانی برای ما است. قبلاً وقتی راجع به افغانستان صحبت می كردیم حرف ما را قبول نمی كردند بعد دیدیم چه حادثه ای در افغانستان روی داد.
ژنرال خوفی: دو ماه پیش به واشنگتن رفتم با سیا تماس گرفتم كه وضع ایران برای ما نگران كننده است. در پاسخ گفتند كه چیز كوچكی است و زیاد مهم نبوده و جای هیچ گونه نگرانی نیست. در موقع بازگشتن درست مقارن با تغییر كابینه در ایران بود كه با معاون عملیات سیا خداحافظی می كردم، گفت كه در مورد اوضاع ایران الآن باید كمی نگران باشیم.
تیمسار ریاست: ما فكر می كنیم دید ایالات متحده آمریكا از نظر سیاسی تصوراتی است كه روی كشورشان دارند. بحث شان دموكراسی است همان فرمول دموكراسی را در كشورشان پیاده كرده اند. حال اینكه قرن ها خصوصیت خاص پیدا كرده اند با یك فرمول در یك كشور دیگری نمی توان دموكراسی را عیناً پیاده كرد.
ملت هایی نظیر ایران كه قرن ها تحت سیستم های معینی جلو رفته اند، اگر بخواهند 180 درجه برگردند مسلماً انفجاری رخ خواهد داد و مشكلاتی فراهم خواهد آورد. حالت مردم ما همانند ماشین است كه با سرعت زیادی در مسیری پیش می رود، می خواهد با همان سرعت برگردد. مسلماً در این موقع اتفاقی رخ خواهد داد. مردم این مناطق هنوز مفهوم آزادی را نمی دانند و نظیر سایر ممالك نیستند كه آزادی را قبول كرده،  روی آن عمل بكنند.
ژنرال خوفی: فكر كنم قوانین حقوق بشر در این مورد بی تأثیر نیست.
تیمسار ریاست: البته حقوق بشر در این گونه موارد فشاری داشته است.
ژنرال خوفی: اولاً از طرف مردم كشورتان، ثانیاً از طرف خود ما و ثالثاً برای استقلال دنیا امیدواریم این مشكلات به زودی حل و فصل شود.
تیمسار ریاست: شما این مشكلات را از بین بردید ما مردم و منافع مردم را در نظر می گیریم. البته تهدیدی كه علیه ما می شود متناسب نیست[...]
ژنرال خوفی: در واقع باید طبق دستوری كه تیمسار صادر كرده اند هدیه ای ندهم. اما این هدیه كوچكی است كه می دهم. مجسمه اولین جاسوسی كه ما معتقدیم حضرت موسی به مصر فرستاده بود كه ببیند مردم مصر چگونه افرادی هستند و خود مصر چگونه كشوری است. اینجا كشور خوبی است. كشور عسل و شیرینی برای اینكه نشان بدهد كه كشور حاصلخیزی نیز هست با خودش یك خوشه انگور برده بود.
تیمسار ریاست: آنچه برایم ارزش دارد دیدار شما است. در هر حال تشكر می كنم.
ژنرال خوفی: خیلی كوچك آوردم تا به دستورات تیمسار عمل كرده باشم.
تیمسار ریاست: همانطور كه گفتم خیلی خوشحال شدم كه تشریف آوردید و هدیه شما واقعاً با ارزش است.
ژنرال خوفی: از نظر ما امیدواریم این همكاری بیش از پیش ادامه پیدا كند. هر موقعی اگر كاری است یا هر نوع كمكی كه باشد نمی دانم بتوانم انجام بدهم یا نه. در هر صورت در انجام آن كوشا خواهیم بود.


منبع: موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی