عروس خفته در کویر و مریخ سیستان و بلوچستان در انتظار گردشگران

وجود آثار متعدد باستانی، تاریخی، فرهنگی و گردشگری از این استان بهشتی زیبا ساخته که متاسفانه تاکنون بنا به برخی مشکلات طبیعی و غیره از نگاهها پنهان مانده و به خوبی معرفی و شناسانده نشده است.
این غربت و دور افتادگی مسئولان را بر آن داشته تا هر چه بهتر و بیشتر جذابیت ها و زیباییهای استان را به نمایش گذارند و به همین سبب سال 96 را برای این استان سال گردشگری نامیده و مقصد گردشگری هموطنان و گردشگران داخلی و خارجی در سال 96 را «سیستان و بلوچستان» قرار داده اند.
سلسله گزارش های ایرنا از آثار و اماکن باستانی، تاریخی، فرهنگی و گردشگری سیستان و بلوچستان نیز در همین راستا تهیه شده که به مرور هموطنان عزیز را برای گشت و گذاری هر چند کوتاه در کوچه پس کوچه های تاریخ این سامان با خود همراه می کنیم.

** تفتان بام شرق ایران / عروس زیبای خفته در کویر و بهشت پرراز و رمز سیستان و بلوچستان
کوه آتشفشان نیمه فعال تفتان «بام شرق ایران» که در اصطلاح محلی به کوه چهل تن نیز مشهور است با چهار هزار و 50 متر در 35 کیلومتری شمال شرقی شهرخاش واقع شده است.
برخی افراد محلی بر این باروند که تفتان را به این سبب چهل تن می نامند که چهل راشد و زاهد مذهبی در این کوه ناپدید شده اند و حتی شاخک شمال این قله نیز به همین سبب کوه زیارت نامیده شده است.
رشته کوه تفتان به طول 12 کیلومتر و گستره هزار و 800 کیلومتر مربع دارای قله های متعددی است و از سه دهانه آتشفشانی نیمه فعال آن بخار و گازهای گوگردی متصاعد می شود.
بام شرق ایران دارای چهار قله شامل «چهل تن یا زیارت» مرتفع ترین قله، «مادر کوه» به عنوان قله جنوبی و آتشفشانی، قله شمال شرقی « صُبَح کوه» و «نرکوه» واقع در غرب قله مادر کوه است.
گوگرد متصاعد شده از دهانه آتشفشانی تفتان به رنگ زرد به همراه برف سفید بر بلندای این کوه سربه فلک کشیده عروس زیبایی را تداعی می کند که تور سفیدی همراه با شال زرد رنگ بر سرکرده و خودنمایی می کند.
این قله زیبا همه ساله پذیرای گردشگران و کوهنوردانی است که از اقصی نقاط کشور به این منطقه سفر می کنند و محو زیبایی آن می شوند، بهار به ویژه فروردین و اردیبهشت بهترین فصل برای گشت و گذار در این کوه و حاشیه های زیبای آن است، آب و هوای ملایم و پاکیزه همراه با بوی معطر پونه و سایر گیاهان وحشی به زیبایی انسان را مجذوب می کنند.
تفتان دارای پوشش گیاهی با غنای گونه ایی زیاد از جمله بنه، کسور، بادام کوهی، انجیر کوهی، زرشک، آویشن، کاسنی، پونه، آرچین و غیره است.
علاوه بر قله در اطراف تفتان مناظر و باغات زیبا و چشمه های متعددی است که از جمله آنها چشمه های آب معدنی جم چین، امنی و چشمه آب گرم برابک از جذابیت خاصی برخوردار است.
کوه تفتان در سال 1381 در شورایعالی حفاظت محیط زیست به عنوان اثر طبیعی - ملی ثبت شده و محدوده آن در نقشه توپوگرافی از منحنی تر از 3700 متر به بالا تعیین شده و گستره آن در حدود 218 هکتار است و مسیرهای دسترسی به آن از طریق روستای نارون وکوته واقع در کیلومتر 55 جاده خاش ٓ زاهدان، از طریق روستای کلچات واقع در کیلومتر 25 جاده خاش - زاهدان امکان پذیر است.
کوه تفتان در کنار گردشگری و طبیعت گردی بهشتی نهفته برای گردشگران علمی و زمین شناسی بحساب می آید.
شهرستان خاش با جاذبه های زیبای طبیعی و تاریخی بویژه بام شرق ایران، تفتان سرفراز، چون نگین انگشتری الماس در کویر شرق ایران می درخشد و تلالو زیباییهای دامنه تفتان، مزارع برنج، نخیلات، میوه های سردسیری و گرمسیری و رودخانه های جاری، هر رهگذری را مجذوب می کند.

*** کوه های مینیاتوری چابهار یکی از جذاب ترین مناظر طبیعی ایران
کوه های مریخی یا مینیاتوری چابهار یکی از جذاب ترین مناطق و مناظر طبیعی کشور بحساب می آید، این کوهها به موازات ساحل از منطقه کچو تا نزدیک خلیج گواتر امتداد یافته است.
کوه های مینیاتوری در ادامه کوه های زاگرس است که به پاکستان می رسد و به غیر از زیبایی منحصر به فرد، از فضای باز و افق دید مناسب این کوهها می توان برای رصد فضای لایتناهی و نجوم هم استفاده کرد.
در میان دره ها و اطراف این کوهها فسیل انواع صدف ها و آبزیان از جمله نهنگ نیز برای بازدید علاقه مندان یافت می شود.
این کوه ها، مناظری از سطح کره ماه را برای انسان تداعی می کند و جنس رسوبی و همچنین فرسایش خاص آنها موجب ایجاد شیارها و تراش های زیبایی شده به گونه ای که گویی نقاشی ماهر این کوه ها را به تصویر کشیده است.
این کوه ها چاک چاک هستند و اشکالی نامانوس و فاقد پوشش گیاهی دارند به دلیل همین غیرعادی بودنشان، در سال های اخیر و در میان گردشگران به کوه های مریخی شهرت یافته اند.
فرآیندهای تکتونیکی به دلیل فرورانش پوسته عمان به زیر مکران و فرسایش آبی و بادی مهمترین دلایل شکل گیری این کوه ها بوده که سبب به وجود آمدن یکی از جذاب ترین و کم نظیر ترین پدیده های زمین شناسی شده است.
کوه های مریخی از جنس سنگ های رسوبی با ترکیبات مارن، رس و آهک به رنگ سفید مایل به طوسی است که در اثر فرسایش، شیارهای زیبایی بر آنها ایجاد شده است.
ارتفاع کوه های مریخی در نقاط مختلف متفاوت است به طوری که برخی از آنها پنج متر و برخی دیگر بیش از 100 متر ارتفاع دارند و نظیر این رشته کوه ها را می توان در هزار دره در شرق تهران که از کنگلومرا که از ماسه سنگ های کنگلومرائی و به مقدار کمی رسوبات رسی تشکیل شده است، یافت.
کوه های مریخی از نظر اقتصادی برای مردم منطقه اهمیت ویژه ای دارد به طوری که می توان از مواد اصلی سازنده آنها که به طور عمده مارن، رس و ترکیبات آهکی است در تولید سیمان و همچنین ساخت آجر استفاده کرد.
به گفته کارشناسان این منطقه باید به عنوان یک ژئوپارک ثبت جهانی شود زیرا ظرفیت های زیادی برای جذب گردشگر و درآمدزایی برای مردم منطقه دارد.
کوه های زیبای مریخی از نوع رسوبی هستند و به علت فرسایش سریع در برابر باد و باران به شکل دندانه دندانه و پر از لبه ها و چاک های مکرر درآمده اند که بومیان این منطقه به سبب شکل غیرعادیشان، از آنها با عنوان کوه های مریخی نیز یاد می کنند.
شیارها و تراش های زیبای این کوهها که فاقد هر گونه پوشش گیاهی هستند، منظره ای رویایی و خیال انگیز را خلق کرده است.
کوه های مریخی یا مینیاتوری از منحصر به فردترین کوه های ایران است و منظره اعجاب انگیز و چشم نواز آنها از جمله معروفترین جاذبه های شهرستان چابهار در جنوب سیستان و بلوچستان محسوب می شود.
شهرستان چابهار با 13 هزار و 162 کیلومتر مربع وسعت در جنوب سیستان و بلوچستان واقع شده و فاصله آن تا مرکز استان 756 کیلومتر است.
چابهار به دلیل نزدیکی با مدار راس السرطان و دریای عمان در تمام فصول سال دارای آب و هوای معتدل است و این شهرستان ار شمال به سرباز و نیکشهر از غرب به جاسک در استان هرمزگان از جنوب به دریای عمان و از شرق به پاکستان محدود می شود.
7316 ** 6081 خبرنگار: عصمت جهانی ** انتشار دهنده: حیدر سرایانی
اخبار لحظه به لحظه را در کانال تلگرامی «اخبار ایرنا سیستان و بلوچستان» دنبال کنید. @irnazahedan