تبیان، دستیار زندگی
ست در حالی که بویژه طی سالیان اخیر در موضوع رویت ماه مبارک رمضان و عید سعید فطر سوالات و ابهاماتی برای مومنین روزه دار بوجود آمده است؛ حضرت آیت الله حاج شیخ مجتبی تهرانی از علمای برجسته تهران و از نزدیکترین شاگردان حضرت ام...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

اگر حاكم شرع حكم كند ، براى همگان حجت است

در حالی که بویژه طی سالیان اخیر در موضوع رویت ماه مبارک رمضان و عید سعید فطر سوالات و ابهاماتی برای مومنین روزه دار بوجود آمده است؛ حضرت آیت الله حاج شیخ مجتبی تهرانی از علمای برجسته تهران و از نزدیکترین شاگردان حضرت امام خمینی (ره) ، در رساله عملیه خود که تا اواسط ماه مبارک رمضان منتشر می شود ، نظرات فقهی و فتاوایی را که حاوی نکات تازه و گرهگشایی برای مقلدین ایشان و دیگر روزه داران در این زمینه است را مطرح نموده اند.

آیت الله حاج شیخ مجتبی تهرانی که از برجسته ترین شاگردان حضرت امام  و از موثرترین و موثق ترین نزدیکان ایشان در تنظیم مکتوبات علمی ، رساله عملیه و حواشی بنیانگذار انقلاب اسلامی بوده اند،  در مسئله 1730  رساله عملیه خود درباره ثبوت اول ماه  آورده اند:
 اول ، ماه به پنج چیز ثابت می شوند : اول آن که خود انسان ماه را ببیند. دوم ،عده ای که از گفته آنان یقین پیدا شود، بگویند ماه را دیده ایم و همچنین است هر چیزی که به واسطه آن یقین پیدا شود. سوم ، دو مرد عادل بگویند که در شب ماه را دیده ایم ولی اگر صفت ماه را بر خلاف یکدیگر بگویند، یا شهادتشان خلاف واقع باشد مثل این که بگویند داخل دایره ماه طرف افق بود، اول ماه ثابت نمی شود. اما اگر در تشخیص بعض خصوصیات اختلاف داشته باشند مثل آن که یکی بگوید ماه بلند بود و دیگری بگوید نبود، به گفته آنان اول ماه ثابت می شود. چهارم ، سی روز اول ماه شعبان بگذرد که به واسطه آن، اول ماه رمضان ثابت می شود و سی روز از اول رمضان بگذرد به واسطه آن، اول ماه شوال ثابت می شود. پنجم حاکم شرع حکم کند که اول ماه است.

همچنین در مسئله 1731 این رساله عملیه آمده است :  اول، اگر حاکم شرع حکم کند که اول ماه است این حکم برای همگان حجت است و کسانی هم که از او تقلید نمی کنند حتی مجتهدین دیگر باید به حکم او عمل نمایند، ولی کسی که می داند حاکم شرع اشتباه کرده نمی تواند به حکم او عمل نماید.
دوم، اگر ماه برای مجتهدی ثابت شود، ثبوت ماه نزد آن مجتهد فقط برای خود او حجت است و برای دیگران حتی مقلدین آن مجتهد حجت نیست.
سوم، اگر از ثبوت اول ماه نزد مجتهدی برای دیگران و یا مقلد او یقین به اول ماه حاصل شود، یقین دیگران و مقلد او به اول ماه برای آنها حجت است نه آن که ثبوت ماه نزد مجتهد برای آنان حجت باشد. و رابطه ای بین تقلید و ثبوت ماه نزد مجتهد نیست.
چهارم، در صورت شک یا ظن به خلاف حکم حاکم شرع، باید به حکم حاکم شرع عمل شود و آن حکم حجت است مگر آن که یقین برخلاف آن داشته باشند.
پنجم، اگر حاکم شرع حکم کند به اول ماه رمضان، کسی که یقین برخلاف حکم حاکم شرع ندارد اگر آن روز را روزه نگیرد و افطار کند، قضا و کفاره - در صورتی که مفطر کفاره داشته باشد - بر او واجب می شود.
ششم، اگر حاکم شرع حکم کند به اول ماه شوال، کسی که یقین بر خلاف آن ندارد اگر آن روز را روزه بگیرد روزه او حرام است.
هفتم، اگر برای مجتهدی اول ماه ثابت شود، اگر اعلام ثبوت ماه و اشاعه آن موجب اختلاف و تفرقه بین مسلمین و وهن به اسلام شود و یا موجب تضعیف نظام اسلامی شود اعلام و اشاعه آن جائز نیست.
هشتم، اگر هلال ماه با ابزار و وسایل جدید رویت شود آن وسایل تقویت کننده دید بیننده باشد و یا موانع دید را بر طرف کند اشکال ندارد و اول ماه ثابت می شود، ولی اگر تصرف در مرئی محسوب شود. مثلا طوری تصرف کند که هلال ماه را که پایین تر از افق است بالا نشان دهد تا رویت شود این رویت حجت نیست.
منبع : خبرگزارى مهر