به مناسبت روز بزرگداشت حافظ

شمس الدین محمد شیرازی متخلص به حافظ و ملقب به لسان الغیب یكی از پررمز و رازترین شاعران ایران و جهان است. نام پدرش بهاء الدین می باشد كه بازرگانی  می كرده و مادرش اهل كازرون شیراز بوده و تاریخ تولد او را بعضی ها سال 792 و برخی بین سالهای 720-730 ثبت كرده اند كه اوایل قرن 8 بوده است. بعد از مرگ پدر،  برادران كه هر كدام بزرگتر از او بودند به سویی روانه شدند و شمس الدین با مادرش در شیراز ماند و روزگار آنها در تهیدستی می گذشت. حافظ همین كه به سن جوانی رسید در نانوایی به خمیرگیری مشغول شد تا آنكه عشق به تحصیل كمالات او را به مكتب خانه كشانید.

حافظ تحصیل علوم و كمالات را در زادگاه خود كسب كرد و مجالس درس علماء و فضلای بزرگ خود را كه یكی از آنها قوام الدین عبدالله بود درك نمود. وی قرآن را از حفظ بود و به همین سبب حافظ (یعنی كسی كه قرآن را از حفظ دارد) تخلص نمود.

حافظ را لسان الغیب و ترجمان الاسرار نیز خوانده اند. شهرت اصلی وی بیشتر در غزلسرایی است، هر چند كه او چندین قصیده عالی و چند منظومه كوتاه و محكم و نیز رباعیات ـ قطعاتی نیز سروده است. در اشعار حافظ ردپا و ذكر شاعرانی چون فردوسی، سعدی، نظامی، ظهیر فاریابی، سلمان ساوجی، خواجوی كرمانی و كمال خجندی آمده است. تاكنون دیوان اشعاری به خط خود خواجه بدست نیامده است و شاید دلیل اصلی بسیاری از تصحیح های دیوان حافظ همین باشد.

مشهور است كه برای اولین بار یكی از شاگردان و یاران او، به نام محمد كلندام اشعار خواجه را گردآوری و تدوین نموده است.

دیوان حافظ اولین بار در سال 1791 میلادی برابر با 1169 شمسی در كلكته در 157 برگ و در قطع رحلی به چاپ رسیده است و از آن پس به دفعات در هند و پاكستان و ایران با شكلهای مختلف و تصحیح های گوناگون چاپ و منتشر گردیده است.

منابع:

      1-حافظ جاوید/ به كوشش هاشم جاوید/ 1375

      2-برگزیده و شرح حافظ/ به كوشش بهاء الدین خرمشاهی و مهرداد نیكنام/ 1373

      3-زندگینامه شاعران ایران/ لیلا صوفی/ 1379
كتابخانه حافظ